2018'de yapılan bir araştırmaya göre evcil hayvan sahiplerinin yarısı, partnerleri yerine evcil hayvanlarıyla vakit geçirmeyi tercih ediyor. Çünkü köpekler 'kafa ütülemiyor', her şeye cevap vermiyor ve enerjileri hep yüksek. Araştırmaya katılanların yüzde 40'ı evcil hayvanlarına daha çok ilgi gösterdiklerini itiraf ediyor. Türkiye'de 2018 yılında boşanan çiftlerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 10,9 artış göstererek 142 bin 448'e yükseldi. Veriler, Türkiye'de boşanma oranlarının 2007 sonrası 10 yıllık süreçte istikrarlı bir şekilde arttığını gösteriyor.

Evinde kedi olmayan kalmadı

Türkiye'de evcil hayvan sayısına dair bir henüz bir istatistik bulunmasa da sokağa çıkıldığı anda, en azından köpek sayısındaki artış gözle görülür şekilde hissediliyor. Etrafımda, evinde kedi olmayan arkadaşım neredeyse yok. Hasta Hayvanlar için Halk Dispanseri'nin verilerine göre Birleşik Krallık'ta şu an yaklaşık 11 milyon ev kedisi, 9.9 milyon da evcil köpek bulunuyor. İngiltere'de faaliyet gösteren Dogs Trust isimli kurumdan Terry Laffin, çiftlerin ilişkilerini bitirmeleri ve hayvanın velayeti konusunda anlaşmaya varamamaları nedeniyle terk edilen köpek sayısında yüzde 290'lık bir artış görüldüğünü belirtiyor. Hem boşanma hem evcil hayvan sayısı giderek artarken, bu hayvanların kimde kalacağı sorusu sık sık soruluyor.

İlk örnek karar 2018'de verildi

Konuyla ilgili sorularımı İstanbul Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkanı Av. Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu cevapladı. Kalafatoğlu söze, İzmir 16. Ailesi Mahkemesi’nin 2018'de aldığı bir kararı hatırlatarak başladı. Türkiye'de bir boşanma davasında çiftin bakımını birlikte üstlendikleri evcil hayvanın eşya değil, bir can olarak görüldüğü ilk karar 2018'in Ekim ayında verildi. Tarafların boşanmasına, tarafların birlikte sahiplendikleri ve halen davacı kadın bakım ve gözetiminde olan 'maltese terrier' cinsi köpeğin, davalı koca ile arasında Cumartesi saat 10’dan Pazar saat 18’e kadar görüş tesisine ve aylık 200 TL’nin davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesi kararı alınmıştı. Mahkeme, çiftin birlikte sahiplendikleri 'Papyon' isimli köpeğe karşı her iki tarafın da, müşterek çocukları gibi duygusal bağ kurduklarını, evlilik bağlarını sona erdirseler dahi köpekle bağlarını devam ettirme iradeleri, masrafları ortak üstlenme yolundaki beyanları, köpeğin de taraflarla aynı şekilde bağ kurduğu, birinden yoksun kalmanın onu da olumsuz etkileyeceği göz önünde bulundurduğunu belirtmişti.

Umut var

Av. Kalafatoğlu, "Günümüzde taraflar arasında üzerinde mutabık kalınan çocukla kisisel iliski tesisine dahi Hakimlerin müdahale ettiği düşünüldüğünde, Hakimin bu protokolü karar geçirmiş olması çok önemlidir. " diyor. Evcil hayvanın velayeti davasında ilk 'insani' kararın iki yıl önce verilmiş olması neresinden baksak geç bir tarih. Kalafatoğlu, şu anki mevzuatta, hayvanların halen 'mal veya eşya kapsamında' sayıldığını belirtiyor. "O nedenle de, bir boşanma esnasında, hayvanlar velayetten ziyade mal paylaşımı kapsamında paylaşılabilirler. TBMM hayvan Hakları Araştırma Komisyonu tarafından hazırlanan ve yasalaşmasını beklediğimiz raporda; Hayvanların mal /eşya sayılamayacağı, canlı olduğu ve duygulu varlık olarak kabulü gerektiği belirtilmekte. Düzenleme buna uygun çıkarsa, o zaman boşanma davasında hayvanın hukuken nasıl paylaşılacağı da değişecektir." diyerek umut veriyor.