Çocuk gelişiminde babanın rolü

Babaların çocukları ile etkili zaman geçirerek çocuklarını bağımsız davranmaya teşvik etmesi, sosyal etkileşime girmesi ve çocuklarına zengin uyarıcılar sunması çocukların bilişsel, dil, sosyal ve duygusal alandaki gelişimini destekliyor. Bu haftaki yazımda çocuk gelişiminde babanın rolüne ve baba çocuk ilişkisi konusuna değineceğim.

Çocukların büyüyüp gelişmesinde anne ve babanın rolü oldukça önemlidir. Anne ve babalar çocuklarının gelişimi ve eğitimi konusunda eşit derecede sorumludur. Sağlıklı bir çocuk gelişimi için çocukların anneleriyle olduğu kadar babalarıyla da etkileşim halinde olmaları beklenmektedir.

Günümüz çalışma şartları, iş yaşamındaki stres vb. durumlar babaların çocuklarıyla vakit geçirmesini engelleyebiliyor. Babalar iş yerinden evlerine döndüğünde çocuklarının uyumuş olduğunu görebiliyor ya da çok yorgun olan babalar uykuya yenik düşebiliyor. Peki tüm bu saydıklarımız ve daha sayamadığımız birçok durum çocuklar ile yeterli vakit geçirememek için engel mi? Hafta içi ya da hafta sonu olarak ayrım yapmadan çocuklar ile kaliteli vakit geçirmek çok önemlidir. Temelde, geçirilecek vaktin uzunluğu değil o vaktin nasıl geçirildiği önemlidir.

ÇOCUĞUNUZUN TEMEL İHTİYAÇLARINDA DA YANINDA OLUN

Çocuğunuz için sadece 10 dakika ayırıp hiçbir dış faktörden etkilenmeksizin birebir iletişimde olup temas kurmanız yeterli olacaktır. Çocuğunuzun banyo, yemek, uyku, sevgi ve tuvalet ihtiyacı gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasında bilfiil rol almak, onunla kaliteli zaman geçirmek konusuna iyi bir örnek olabilir. (Örneğin; banyo esnasında şarkı söylemek, uyumadan önce masal anlatmak veya yemek yerken/yedirirken sohbet etmek gibi...)

Kaliteli vakit geçirmekten kasıt planlı, programlı etkinliklere katılmak demek değildir. Günün yorgunluğunu atmak üzere bir müzik açıp birlikte dans ederken birlikte kahkahalar atmanız, sarılmanız, birbirinizin hareketlerini taklit etmeniz gibi basit görünen bir tablo bile kaliteli zaman geçirmenize fayda sağlayacaktır.

BABA ÇOCUK İLİŞKİSİ SAĞLAMSA, ÇOCUĞUN AKADEMİK BAŞARISI DA ARTIYOR

Babaların çocuklarının bakımına katılmasının çocuğun bilişsel, sosyal-duygusal, cinsel-rol ve kimlik gelişimi üzerine olumlu etkileri bulunmaktadır. Babası tarafından ilgilenilen çocukların akademik başarılarının, babası tarafından ilgilenilmeyen çocuklara göre çok daha yüksek olduğunu gösteren pek çok araştırma görmek mümkündür. Söz konusu çalışmalar, babası beslenmesiyle ilgilenen, onunla oynayan ve eğlenceli vakit geçiren bebeklerin bilişsel ve dil gelişimlerinin daha iyi olduğunu ve daha yüksek IQ puanı aldıklarını ortaya koymuştur.

BABANIN İLGİSİ ÇOCUĞU OLUMLU YÖNDE NASIL ETKİLER?

Babanın ilgisi çocuğun sosyal ve duygusal gelişimi için önemlidir. Baba çocuğun yaşamına aktif katıldığında, çocukların empati ve bilişsel yeteneklerinin, iç denetim odaklarının (Coltrane, 1990; Lamb, 1977), problem becerilerinin (Easterbrooks ve Goldberg, 1984), kendine güvenlerinin (Lamb, Pleck ve Levine, 1977) ve psiko-sosyal uyumlarının arttığı bulunmuştur (Russell, 1982; Yılmazçetin, 2003). Araştırmalar babanın çocuğun sosyalleşmesinde (Coltrane, 1990) ve arkadaşlık becerilerini geliştirmede önemli bir rol oynadığını göstermektedir (Lieberman, Doyle ve Markiewicz, 1999).

Yaşamın ilk yıllarında babasıyla etkileşim içinde olan çocukların olmayanlara göre daha yüksek akademik performans gösterdiği, okula hazırlık sorunu yaşamadıkları, zeka seviyelerinin daha yüksek olduğu yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.

Babaların çocukları ile etkili zaman geçirerek çocuklarını bağımsız davranmaya teşvik etmesi, sosyal etkileşime girmesi ve çocuklarına zengin uyarıcılar sunması çocukların bilişsel, dil, sosyal ve duygusal alandaki gelişimini desteklemektedir.