Giriş
Son yıllarda global müzik endüstrisi hem içerik hem de biçim olarak büyük bir değişim içinde.
YouTube gibi video içerik platformları ile birlikte Spotify, Apple Müzik, YouTube Müzik ve türevi ücretli müzik platformlarının da bu değişimde etkisi büyük.
Bu değişimin bir başka sebebi de genç nüfusun zevk ve tercihlerinin bir önceki jenerasyona göre değişiklik göstermesi.
İnternet kullanımının yaygınlaşması ile birlikte bu değişimin başladığını gözlemlemek mümkün.
Kral TV, Powertürk, Number 1, Dream gibi başlıca müzik kanalları yerine sevdiğimiz şarkıların kliplerini YouTube'dan izlemeye başlayarak fitili ateşledik.
Bu gelişmenin avantaj-dezavantaj terazisi, tamamen avantaj tarafında ağır basıyordu.
Kullanıcılar sevdiği şarkının klibinin tekrar yayınlanması için dakikalarca, hatta saatlerce beklemeden tek tıkla istedikleri zaman yasal bir şekilde şarkıları dinleyip klip izleyebiliyorlardı. Bu müzik sektöründe devrim demekti.
Bunun yanında öneri sisteminin gelişmesiyle birlikte sevilen tarzda şarkıların yapay zeka tarafından art arda önerilmesi de bu işe başka bir boyut kattı.
İnternetin sağladığı 'istenen içeriğe sansürsüz erişim' imkanı da cabası.
Ulusal müzik kanalları ve radyolar çocukların da rahatlıkla erişebileceği iletişim araçları olduğu için doğal olarak sansürlü bir yayın anlayışına sahiplerdi. Hala da bu anlayış var.
İnternette ise herhangi bir ürüne yaş sınırlamasıyla birlikte sansürsüz erişim mümkün.
Bu durum sanatçıların daha özgür olmasına, müzikseverlerin de ortaya çıkan ürünün tam ve sansür yememiş haline erişebilmesine imkan sağladı.
Televizyondaki müzik kanallarının izleyicilerinin neredeyse tamamına yakınını kaybetmesi ve yavaş yavaş kepenk indirme noktasına gelmesinin de temelinde televizyondan internete geçiş ve bu geçişin kullanıcılara sağladığı büyük avantajlarla birlikte müzik dinlemeye ilgi duyan kullanıcıların tamamına yakınının interneti tercih etmesi yatıyor.
Bu internete geçiş sadece müzik video klipleriyle sınırlı kalmadı.
Aynı zamanda herkese eserlerini son kullanıcıyla direkt paylaşabilme ve kullanıcıların fikirlerini anlık görme olanağı sağladı.
Önceden bir tekli veya albüm kaydını yapımcıya dinletmek için müzik şirketlerini kapı kapı dolaşmak gerekirdi. Şarkıcı olmak için yanıp tutuşan binlerce insan arasından sıyrılıp kayıtları yapımcıya dinletmek zaten büyük bir olayken, bir de sunduğunuz eserlerin şirket tarafından beğenilmesi ve yatırım yapmaya değer görülmesi gerekiyordu.
YouTube ve diğer platformların müzik yayıncılığında yaygın hale gelmesiyle birlikte bu handikap ortadan kalktı. 2 dakikada açılabilen bir YouTube kanalına atılan videolar sayesinde birçok global ve yerel ölçekte şarkıcı popüler oldu.
Gün geldi devran döndü. Eskiden burnundan kıl aldırmaya tenezzül etmeyen yapım şirketleri internette patlayan bu genç yeteneklerin peşinden koşmaya başladı.
Yılların büyük müzik starlarının şarkıları, internette tanınıp ünlü olan isimlerin şarkıları karşısında varlık gösteremedi.
Yazın plajlarda, kışın clublarda yıllardır şarkıları çalınan popçular ikinci plana atıldı. İnternet çağının zirveye taşıdığı rap başta olmak üzere diğer müzik türleri popun yerini alaya başladı.
Diğer müzik türleriyle girilen bu savaşta çok az sayıdaki popçu icra ettiği türün onurunu kurtarabilecek işler yapıyor. Bu 'çok az sayıda' popçunun da çoğunun internet sayesinde bu kadar büyük kitlelerce tanındığını söylemek gerek. Yani hem kazanan tarafta hem kaybeden tarafta internetin büyük bir aktör olduğu çok açık.
Diğer bir önemli değişiklik ise albümden teklilere yani "single"lara geçiş oldu.
YouTube'dan klipleri izliyorsanız ve video açıklamalarında genellikle "x'in y müzik etiketiyle yayınlanan z isimli tekli çalışması, video klibiyle xyz kanalında" ibaresinin yer aldığını fark etmişsinizdir.
Albüm yapıp piyasaya süren sanatçı ve yapımcı sayısı artık çok azaldı.
Dışarıdan bir gözle bakınca bu dünyanın en mantıklı olayı gibi duruyor.
Çünkü artık CD devri bitti ve insanlar her CD'yi tek tek satın almak yerine, ki Türkiye'de her albümü fiziksel olarak bulmak imkansız, bütün bir müzik kütüphanesine para veriyor.
Bu yüzden 6 ay uğraşıp bir albüm çıkarmak yerine o albümdeki şarkıları dijital olarak belirli aralıklarla piyasaya sürmek daha avantajlı.
Dinleyiciler için yılda 12 parçalık bir albüm piyasaya sürülmesi ile her ay 1 parçanın tekli olarak dijital platformlara gelmesi arasında pek fark yok. Aksine bu hem dinleyici ve sanatçı arasındaki bağın korunması hem de her şarkının klibiyle birlikte pazarlanması için büyük fırsat.
Çünkü bir sanatçının albümündeki tüm şarkılara klip çekebilmesi ihtimali imkansıza yakın. Bahsettiğim çok şarkılı albümlerdeki şarkıların çoğunluğuna video klip çekilmez ve pazarlama olarak da üzerinde pek durulmaz. O şarkılar birileri tarafından cover yapılana dek "Şu sanatçının 2014'te çıkardığı şu albümde böyle bir şarkı vardı hatırlıyor musun?" gibi soru cümleleriyle yad edilir.
Tekli çalışmalarda ise bu durum söz konusu değil çünkü dinleyicilerin beğenisine bir seferde tek şarkı sunulduğunda o dinleyiciler o şarkıya ve klibe odaklanıp bir sonraki şarkı çıkana kadar o şarkıyla vakit geçirir. Albümlerde olduğu gibi dinleyenin ilgisi albümün hit şarkıları arasında dağılmaz. Konsantrasyon dağılmamış olur.
İnternet, hayatımızın her alanında olduğu gibi müzik sektöründe de büyük değişim rüzgarı estirdi, estirmeye de devam ediyor. Pop müziğin önemini yavaş yavaş kaybedip rap'leşmiş pop'un, pop'laşmış rock'ın, arabesk rap'in ve akustik müziğin zirveye çıktığı bir dönemdeyiz.
Önümüzdeki yıllar ne gösterir bilinmez fakat Z kuşağının pop ile pek de içli dışlı olmadığı açıkça görülüyor. Popçuların, bazılarının kendileri bile Z kuşağını temsil etmelerine rağmen, Z kuşağını yakalamak gibi bir amaçlarının olduğunu zannetmiyorum.
Sonuç olarak pop müziğin maddi beklentilerle yapılıp para getirmediği, rap müziğin ise öncelikli olarak para için yapılmamasına rağmen üreten insanlara çokça para kazandırdığı ilginç bir geçiş dönemindeyiz.
Bundan 10 yıl önce, pop ve rock şarkıları müzik listelerini sallarken bugünü hayal edemezdik. Geleceğe yönelik bu tatlı belirsizlik halini seviyorum. Bu yüzden bundan 10 sene sonrasında hangi müzik türünün trend olduğunu görmek için sabırsızlanıyorum.
