Giriş
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Hüseyin Vural anlatıyor
DEVIASYON NEDIR?
Burun orta duvarının orta hattan kayması sebebiyle yapmış olduğu burun tıkanıklığı durumudur. Burun kemiği eğriliği ismi ile de bilinir.
HANGI SEBEPLERLE ORTAYA ÇIKABİLİR?
Çocukluk çağındaki çarpmalar, düşmeler, yaralanmalar o anda şikayet yapmasa da büyüme çağında burnun kemik ve kıkırdak kısımlarının farklı hızda gelişmesi sonucunda deviasyon oluşturabilir. Bebekler yapısal olarak deviasyon ile doğabilir. Doğumda bebeğin doğum kanalından geçişi sırasında oluşan travmayla da deviasyon gelişebilir. Bazı insanlarda genetik olarak erişkin çağda belirginleşen burun şekil farklılıkları ve deviasyonları vardır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
En sık rastlanan belirtisi burundan nefes alma güçlüğüdür. Burnun tek ya da iki tarafından nefes alma güçlüğü hissedilmesine yol açabilir. Hafif deviasyonu bulunan bazı kişilerde belirtiler ancak soğuk algınlıkları sırasında ortaya çıkar. Solunum yolu enfeksiyonunun burun dokularında neden olduğu şişlik, normalde farkına varılamayan hafif dereceli tıkanıklığı belirgin hale getirir.
NE TÜR SORUNLARA YOL AÇABİLİR?
Tek veya çift taraflı burun tıkanıklığı. Tekrarlayan burun kanamaları. Tekrarlayan sinüzit, farenjit, bronşit. Yüz bölgesinde ağrı, baş ağrısı, geniz akıntısı. Ses kalitesinde bozulma, burundan konuşma. Horlama, uyku apnesi. Östaki borusu tıkanıklığı, kulakta sıvı birikimi.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Burun muayenesi hastalığın tanısında önem arz eder. Burun iç kısımları detaylı muayene edilir. Belirtilerin şiddeti, süresi ve yaşam kalitesi üzerine etkileri sorgulanır. Beraberinde sinüzit, konka (burun eti) şişlikleri ve alerji gibi başka problemler varsa bunlara yönelik filmler, tomografi ve laboratuvar (paranasal sinüs) incelemeleri yapılabilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Ameliyatla tedavi edilir. Burnumuzun iç kısmında burnu orta hatta ikiye ayırmaya yarayan bir yapı var. Septum dediğimiz bu yapı kemik ve kıkırdak birleşiminden oluşur. İşte ameliyatla burun içinden bir kesi yaparak burun septumuna ulaşılır. Aşırı eğri kemik kırılarak çıkarılır. Kıkırdaktaki eğrilikler mümkünse burun içinde, değilse dışarı çıkarılarak düzeltilir ve burun içine geri konulur. Daha sonra yapılan kesi kendiliğinden eriyen dikişlerle dikilir. m Burnun dışında da eğrilik olduğunda, yüksek deviasyonda, septum kıkırdağının ucundaki deviasyonlarda burun içinden düzeltme yapmak zor olabilir. Bu durumda açık teknik dediğimiz yaklaşımla (burun cildi kaldırılarak) ameliyat yapılır.
AMELİYAT NE KADAR SÜRER?
Deviasyonun türüne ve seçilen cerrahi yaklaşıma göre 30 dakika ile 1,5 saat arasında değişir. Ameliyattan sonra 3-4 saat gözlemlenen hasta, sonrasında kontrol edilerek evine gönderilebilir. Eğri burunlarda yani burnun orta hattan sağa veya sola yattığı, C şeklinde veya S şeklindeki burunlarda burun septumunu tek başına düzeltmek zordur. Böyle durumlarda burnun hem iç hem de dış kısımlarını düzeltecek fonsiyonel estetik burun ameliyatı yapılması gerekir.
AMELİYAT SONRASI HASTAYI NASIL BIR SÜREÇ BEKLER?
Ağrı kesicilerle kolaylıkla giderilebilen hafif bir ağrı olabilir. Deviasyon ameliyatı burun şeklinde herhangi bir değişikliğe, şişliğe ya da morluğa neden olmaz. Ameliyat bitiminde burun içine yumuşak silikondan yapılmış esnek tamponlar konulur (doyle splint). Bu tamponların ortası boruludur, kurumuş sümük veya pıhtı ile tıkanmazsa tamponluyken burundan nefes alınabilir.
TAMPONLAR NE ZAMAN ÇIKARILIR?
Sadece deviasyon ameliyatı yapılmışsa 2-3 gün, beraberinde burun etlerine de (konka cerrahisi) müdahale edilmişse veya burun estetiği ile beraber yapılmışsa 5-7 gün sonra tamponlar çıkarılır. Çıkarma işlemi 10-15 saniye sürer ve ağrısızdır.
TAMPONSUZ AMELİYAT YAPILAMAZ MI?
Bazı hastalarda burun mukozası ve septum eriyen dikişlerle birbirine dikilerek tamponsuz ameliyat yapılabilir. Ancak silikon tamponlar hem kanamayı hem de ameliyat sonrası burun içinde yapışıklık gelişme riskini azalttığından tercih edilir.
TAM İYİLEŞME NE ZAMAN OLUR?
Ameliyattan sonra 1-2 gün burunda sızıntı şeklinde kanamalar olabilir, sonraki birkaç gün sümükle karışık akıntılar olur. Sonrasında 1-2 hafta burun içinde kabuklanmalar olur. Bu kabuklar serum fizyolojik ile yumuşatılarak temizlenebilir. Ameliyat sonrası 7-10 gün istirahat önerilir. Ancak efor gerektirmeyen bir iş yapılacaksa ve ameliyat sonrası herhangi bir olumsuzluk yaşanmadıysa 5’inci günden sonra çalışabilir, seyahat edilebilir. Ameliyattan 10 gün sonra buruna normal su çekilebilir, hafifçe sümkürülebilir.
AMELİYATA RAĞMEN TEKRARLAR MI?
Kolay bir ameliyat gibi görülmesine rağmen doğru tespit yapılmazsa ve doğru teknik uygulanmazsa başarısızlık olabilir. Başarılı bir ameliyattan sonra buruna travma olmadıkça veya komplikasyon gelişmedikçe deviasyon tekrarlamaz.
