Giriş
Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ayşenur Meriç Hafız anlatıyor...
Sinüs nedir?
Sinüsler, gözlerimizin arasındaki kemiklerin içinde, elmacık kemiklerimizin arkasında ve alnımızda bulunan ve burun boşluğuna bağlı olan boşluklardır. Bu boşluklar dar kanallarla birbirine bağlanır. Dört boşluk, yakın oldukları kemikler ile adlandırılır: Etmoidal, sfenoidal, ön ve maksiller.
Sinüsler ne işe yarıyor?
Sinüsler burnunuzun içini nemli tutan mukus üretirler. Bu da toza, alerjenlere ve kirleticilere karşı korunmaya yardımcı olur. Sağlıklı sinüsler hava ile doldurulur. Ancak tıkandıklarında ve sıvıyla dolduğunda mikroplar büyüyebilir ve enfeksiyona neden olabilir.
Neye sinüzit diyoruz?
Sinüzit, burnunuzun içindeki boşlukların (sinüsler) iltihaplanmasına denir. Bu, drenaja müdahale eder ve mukusun birikmesine neden olur. Sinüzite çoğunlukla bir virüs enfeksiyonu olan soğuk algınlığı neden olur. Bazı durumlarda, bakteri ile enfeksiyon gelişir.
Sinüzit burun tıkanıklığı yapar mı?
Evet, sinüzitiniz varsa burnunuzdan nefes almak zor olabilir. Gözlerinizin etrafı ve yüzünüzü şişmiş hissedebilirsiniz, zonklayan yüz ağrınız veya baş ağrınız olabilir.
Başka ne tür belirtiler verir?
- Burundan nefes almayı zorlaştıran burun tıkanıklığı dışında şu yakınmalara neden olur:
- Burun veya boğazın arkasından gelen geniz akıntısı (kalın, sarı veya yeşilimsi mukus şeklindedir),
- Gözlerinizin, yanaklarınızın, burnunuzun veya alnınızın çevresinde eğilirken kötüleşen ağrı, hassasiyet, şişlik ve basınç
- Kulakta basınç hissi, baş ağrısı, dişte ağrı hissi, koku duyusunda bozulma, öksürük, ağız kokusu, mide bulantısı, yorgunluk ve ateş.
Kimlerde sinüzit gelişme ihtimali daha yüksek?
Şu durumlardan biri varsa sinüzite yakalanma riskiniz artabilir:
- Saman nezlesi veya sinüslerinizi etkileyen başka bir alerjik durum.
- Sinüslerinizi etkileyen soğuk algınlığı.
- Burun kemik eğriliği, burun polipleri veya burun tümörleri gibi burunda bir anormallik.
- Kistik fibroz gibi genetik hastalıklar.
- HIV/AIDS gibi bir bağışıklık sistemi bozukluğu.
- Sigara içmek veya içen bir kişinin yanında dumana maruz kalmak.
Sinüzitin kaç türü var?
AKUT SİNÜZİT: Tipik olarak sadece birkaç gün sürer. Tedavisiz bırakılırsa ya da yeterli tedavi verilmezse 4 haftaya kadar uzayabilir.
SUBAKUT SİNÜZİT: 4 hafta ile 3 ay süren sinüzittir.
KRONİK SİNÜZİT: Şikayetler 3 aydan daha uzun sürer.
TEKRARLAYAN SİNÜZİT: 1 yıl içinde 4 veya daha fazla sinüzit nöbeti olur. Arada şikayetsiz dönemler yaşanır. Tekrarlayan sinüzit menenjite yol açabilir. Bu, beyninizin ve omuriliğinizi çevreleyen zarların ve sıvının iltihaplanması demektir. Yine enfeksiyon kemiklere ya da cilde yayılabilir. Bir başka tehlike şu: Enfeksiyon göz yuvanıza yayılırsa, görmede azalmaya ve hatta kalıcı körlüğe neden olabilir.
Nezle ve grip hangi durumlarda sinüzite dönüşür?
Solunum yolunuzdaki viral veya bakteriyal enfeksiyonlar sinüslerin içini örten yapıyı kalınlaştırıp sinüslerin burna açılan deliklerini tıkayarak sinüzit sebebi olabilir.
Koronavirüs geçirmek, nezle ve grip gibi sinüzit riskinde artışa neden olur mu?
Evet, koronavirüs de bir solunum yolu enfeksiyonudur. Dolaysıyla tıpkı nezle ve grip gibi sinüzit riskini artırır.
Klimalara dikkat!
Hava ve sinüs enfeksiyonları kesinlikle bağlantılıdır. Sinüslerin sağlıklı kalabilmesi için sürekli bir mukus (burun salgısı) akışına ihtiyacı vardır. Sinüsler ve burun, kuru koşullara çok fazla mukus üreterek tepki verebilirler, bu da geniz akıntısına sebep olabilir. Hafif bir esinti ile toz, küf, polen veya kirletici madde içeren hava, burun mukozasında (burnun iç yüzeyin örten dokuda) şişmeye, bunun sonucunda da sinüzite sebep olabilir. Yine klima da kuru-soğuk hava etkisi ile burun ve sinüs mukozasında şişmeye yol açarak sinüzitte rol oynar.
Çocuklarda da görülebilir
Çocuklarda sinüslerin gelişimi hâlâ devam etmesine rağmen üst solunum yolu enfeksiyonlarının yaklaşık yüzde 7’si akut sinüzit ile sonuçlanır. Belirtiler yetişkinlerle aynıdır. Çocuklarda en sık sinüzit yapan sebepler şunlar:
- Geniz eti
- Alerjiler
- Kreş veya okuldaki diğer çocuklardan kaynaklanan hastalıklar
- Emzikler
- Sırtüstü yatarken biberon kullanmak
- Ortamdaki sigara dumanı ve hava kirliliği.
