Etkileşimli kitap okumanın çocuk gelişimine etkisi

Ebeveynlerin birçoğu okul öncesinde olan çocuğunun rahatça konuşabilmesini, anlaşılır cümleler kurabilmesini, kendisini ifade edebilmesini ister. Bunun için çocuğuna kitaplar okur, masallar ve hikâyeler anlatır. Ancak henüz okuma yazma bilmeyen okul öncesi dönem çocuğun kendini ifade etme, rahatça konuşabilme, anlaşılır cümleler kurabilme, anlatmak istediğine uygun kelimeleri seçip kullanabilme becerilerini geliştirmek için onun ilgisini çekmek, dikkatini sürdürmesini sağlamak gerekir. Etkileşimli kitap okumanın çocuğun bu becerileri geliştirmesinde etkili bir yöntem olduğunu söyleyen Uzman Psikolog Erdem Ocak, bu sayede hem çocuğun gelişimsel becerilerine destek olunacağının hem de ebeveyn-çocuk bağının güçleneceğinin altını çiziyor. Kitap okurken çocukların dinleyici yani pasif durumda olduğunu hatırlatan Uzm. Psk. Ocak, etkileşimli kitap okuma ile çocuğun pasif dinleyici olmaktan çıkıp sürece katıldığı aktif bir dinleme durumuna geçiş yaptığını anlatıyor: “Kitabı okurken bazı yerlerde sorular sormak, çocukların sorularını, ek sorularla devam ettirmek, çocuğunuzun bildiği kelimeler olduğunda, o kelimenin ne demek olduğunu sormak etkileşimli kitap okumanın yollarından bazılarıdır.Çocuğa “Evet-Hayır” gibi kapalı uçlu sorular yerine 5N1K (Ne, Nasıl, Nerede, Ne zaman, Neden, Kim) gibi kısa cevaplı ve açık uçlu sorular sormak; çocuğu düşünmeye ve konuşmaya teşvik ederek dil becerilerini kullanmasını sağlar. Bunun yanı sıra geri bildirimlerle birlikte çocuğa yeni bilgiler öğretilebilir. Bu şekilde çocuk söylediklerini yeniden biçimlendirme, mevcut bilgiye yeni bilgiler ekleme, yanlış öğrenilen düzeltme becerilerini geliştirebilir.” Çocuktan bir öyküdeki bir ifadeyi veya cümleyi tamamlamasını, resme bakarak ne ifade ettiğini anlatmasını istemek, öyküdeki karakterlerin kim olduklarını veya karakterlerin özelliklerini sormak, gerçek hayatınızda ilişkilendirilebilecek bir olay varsa öykü ile gerçek hayat arasında bağlantı kurmasını sağlamak gibi yöntemlerin, etkileşimli kitap okumak için kullanılabilir.Bu gibi etkinliklerin çocuğun yalnızca dinleyici olmaktan çıkararak kitaba dahil edilmesini sağlayacağını belirten Uzm. Dr. Ocak, “Bu şekilde henüz okuma yazma bilmeyen çocuk; paylaşımlı, etkileşimli ve ilgisini sürdürdüğü bir aktiviteye katılabilir. Bu da çocuğun okul öncesinde ve okul döneminde kuracağı sosyal iletişim, dikkat, dil, kendini ifade edebilme becerilerinin yanı sıra erken okuryazarlık ve okula yönelik akademik becerilerini de artırır, kelime haznesinin ve özgüveninin gelişmesine katkıda bulunur” diyor.