Artan kaygı, kontrol edilmesi gereken bir psikolojik yapı olmakla birlikte düzeyi korunduğunda işlevsel bir tarafı da var. Kişiyi hedefine bağlar, çalışması için gerekli ortamı ve yöntemleri gösterir, dış uyarıcılardan uzak tutar. Bu kaygıya dost kaygı da diyebiliriz. Çünkü bu seviyede tutulan kaygı bir dost gibi kişinin başarısına hizmet eder. Nitekim sınav kaygısını hiç hissetmeyen biri o sınavın olumsuz sonucundan hiç çekinmezse iyi bir sonuç almak için çaba harcamayabilir.

DÜŞMAN KAYGI NASIL ANLAŞILIR?

Kaygı aşırılaşmaya başlarsa kişinin performansını olumsuz etkiler. Düşman kaygı diyebileceğimiz bu kaygı çeşidi size zarar verir. Bildiklerinizi hatırlamakta, aktarmakta, zamanı doğru kullanmakta zorlanırsınız. Kaygının kontrolden çıktığını anlamak için kendinizi dinleyin. Aşırı kaygılı kişide fiziksel birtakım değişiklikler oluşur. Örneğin sınavın gerçekleşeceği sınıfın kapısının önünde heyecandan yerinizde duramayabilirsiniz. Sınav esnasında kalp atımınız hızlanabilir, elleriniz terleyebilir, mideniz bulanabilir, gözlerinizi odaklamakta güçlük çekebilir, ağzınız kuruyabilir, aklınıza olumsuz sonuçlar gelebilir, gürültü ve ışık gibi dış uyarıcılardan çok fazla etkilenebilirsiniz. Bu belirtilerin hepsi ciddi kaygı göstergesidir. Bunları yaşayan kişi odaklanma güçlüğü yaşar. Bu da onu korktuğunuz sonuca yaklaştırır ve hak ettiğinizden daha az başarılı olursunuz.

OLUMSUZ SENARYO ÜRETMEYİN

Kişi bazen olumsuz senaryolara odaklanır. Sınava giderken yolda kaza olacağı, sınav yerine geç kalacağı, kodlamaya yönelik hata yapacağı, iyi bildiği konuları hatırlamakta zorlanacağı yönünde endişe dolu senaryolar üretir. Bu senaryolar kaygıyı daha da artırır. Kişi kaygısı ve telaşıyla korktuğu şeyleri gerçekleştirmek için bilinçdışı bir çaba harcar. Buna “kendini doğrulayan kehanet” denir. Bu yüzden mümkün olduğunca pozitif senaryolar kurgulayın, olumsuzluklar aklınıza geldiğinde mücadele edin.

SÜRELİ DENEME ÇÖZÜN

Sınava birkaç hafta kala artık zamanınızı sınav stratejilerine odaklı çalışın. Hâlâ eksik kalan konular varsa onları tamamlayıp süreli çalışmaya geçin. Süreli çalışma, özellikle sınava az zaman kaldığında yetiştirme kaygısını azaltmak için çok önemlidir. Mümkün olduğunca sınav günü provası yapacak şekilde süreli bir şekilde deneme çözün. Süreli denemeler hem akademik başarı hem de kaygıyı azaltmak için yararlıdır.

BOŞ VAKİT YARATIN

Verimli çalışma hiç durmadan çalışma demek değil. Günlük çalışma sürelerinizi dikkatiniz dağıldığında mola verecek şekilde ayarlayın. Mola verdiğiniz zamanlarda temiz hava alın, egzersiz yapın, müzik dinleyin. Mola zamanları çok uzun tutmayın ve planladığınız zamanı aşmayın. Ayrıca mola zamanlarında telefonla meşgul olmak, film veya video izlemek gibi uzun zaman alabilecek ve tekrar ders çalışmaya başlamayı zorlaştıracak şeylerden uzak durun. İyi bir günlük planlama ile hedeflerinizi tamamladıktan sonra kendinize ödül verin. Bu sevdiğiniz bir filmi izlemek, arkadaşlarınızla sohbet etmek gibi kısa molalarda yapmadığınız bir aktivite olabilir.