ABD'de dünyayı korkutan banka iflası

ABD’de 2008 küresel finansal krizinden (mortgage konut krizi) bu yana en büyük banka iflaslarından biri yaşandı. Ülkenin 16’ncı büyük bankası Silicon Valley Bank (SVB) iflas etti. Bu türden en büyük iflas, 2008’deki kriz sırasında Washington Mutual tarafından yaşanmıştı. Yani bu, ABD tarihinin en büyük ikinci büyük banka iflası. ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), piyasalarda düşüşe neden olan Silikon Vadisi Bankası’na kayyum atadı ve bankayı geçici olarak kapattı. FDIC’nin açıklamasında, 31 Aralık 2022 itibarıyla SVB’nin toplam varlıklarının yaklaşık 209 milyar dolar ve toplam mevduatının yaklaşık 175.4 milyar dolar olduğu belirtildi.

HİSSELERİ SERT DÜŞTÜ

Bu büyüklükteki mevduata rağmen bankayı iflasa sürükleyen ise panik havası oldu. SVB’nin, 21 milyar dolarlık tahvil pozisyonunu yaklaşık 1.8 milyar dolar zararla kapatması ve 2 milyar doların üzerinde sermaye artırımına gideceğini duyurması sonrası hisse fiyatı cuma günü yüzde 60’ın üzerinde değer kaybetmişti. Bazı girişim sermayesi yatırımcılarının şirketlere paralarını bankadan çekmelerini tavsiye etmesi ve sermaye artışı hamlesinin başarısız olması hisselerdeki sert düşüşte etkili oldu. Yaşanan panik sonrası müşterilerin 2 günde 42 milyar dolar (175.4 milyar dolarlık toplam mevduatın dörtte biri) çektiği ifade ediliyor. Banka şubelerinin önünde uzun kuyruklar oluştu.

BORSALAR İNDİ, ALTIN FIRLADI

1983’te kurulan SVB, teknoloji endüstrisi bankacılığında uzmanlaşmıştı ve genellikle startup’lara krediler veriyordu. Banka aynı zamanda start-up’ların halka arzlarına da yardımcı oluyordu. İflas haberinin ardından Silikon Vadisi’ndeki start-up’larda panik havası hakim olurken, bankada parası olanlar adeta kapıda kaldı. Silicon Valley Bank’ın iflası ve ‘2008 benzeri kriz endişesi’ borsalarda sert (yüzde 4.5’i bulan) düşüşe neden olurken altının onsu yüzde 2’nin üzerinde değer kazanarak 1.867 dolara çıktı. Hafta içinde 1.100 liraya kadar düşen gram altın cuma günü akşam 1.138 liraya yükseldi.

ZARARIN SEBEBİ ANİ YÜKSELEN FAİZLER

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyonu düşürmek üzere son bir yılda faizleri sert şekilde yükseltmesiyle birlikte tahvil fiyatlarının düşüşü, ellerinde tahvil stoku nedeniyle bankaların zarar etmelerine neden olmuştu. SVB bu zarara dayanamadı. Şimdi ülkede benzer durumdaki (First Republic Bank, Signature Bank gibi) bankalarda domino etkisi yaratıp yaratmayacağı yakından izleniyor. Yaşanan gelişmeler sonrası, faizleri daha çok artırmayı planlayan Fed’in frene basabileceği ifade ediliyor.

YENİDEN AÇILACAK

ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu’ndan (FDIC) yapılan açıklamada, tüm sigortalı mevduat sahiplerinin en geç 13 Mart’ta mevduatlarına tam erişime sahip olacağı belirtilerek bankanın varlıkları satılırken sigortasız mevduat sahiplerine gelecekte temettü ödemeleri yapılabileceği aktarıldı. SVB’nin Kaliforniya ve Massachusetts’te 17 şubesi olduğu belirtilen açıklamada, bankanın ana ofisi ve tüm şubelerinin 13 Mart’ta düzenleyicinin kontrolü altında yeniden açılacağı kaydedildi.