Giriş
Cumhuriyet'in 100'üncü yılında 227 milyar dolar ihracat hedefi
Büyümeye ve cari açığın düşmesine önemli katkı sağlayan ihracatta hedefler büyük. İhracatta son 25 yılda 9 kat artış gösteren Türkiye, Cumhuriyet’in 100’üncü yılı olan 2023’te ihracatını 226.6 milyar dolara çıkarmayı planlıyor. Posta Gazetesi 25. yılı özel eki // Gülten Uğurlu
Türkiye, gelişmekte olan bir ekonomiye sahip. Milletin refahını artırmak etraflı bir kalkınma hamlesiyle mümkün. Kalkınma hamlesinin birçok yolu olsa da esası ekonomiye dayanıyor. Güçlü bir ekonomiye sahip olmanın yolu ise büyük ölçüde uluslararası ticaretten geçiyor.
Türkiye'nin ihracatta avantajları
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, ihracatta Türkiye’nin avantajlarını şöyle sıraladı:
- Bugün ‘Made in Türkiye’ markası tüm dünyada prestijle anılıyor. Yüksek kaliteli ve rakiplerine kıyasla daha düşük maliyetli üretim yapan birçok firma, yüksek bir rekabet gücüne sahip.
- Türkiye’nin üç kıtanın kesişim noktasında yer alması ve önemli alıcılara yakın mesafede bulunması bilhassa lojistik anlamında önemli bir avantaj sağlıyor.
- Türkiye, dünya iş yapma kolaylığı endeksinde son dönemde önemli bir sıçrama gerçekleştirdi. Bu durum Türkiye’nin yatırım çekmesi ve böylelikle ihracatını artırması bakımından da bir başka avantajı gözler önüne seriyor.
Hızlı yol aldı
İhracat; Türkiye’nin kaynaklarının daha etkin kullanılması, üretim maliyetlerinin azaltılması ve cari açığın (döviz açığı) hafiflemesine yardımcı oluyor. Türkiye ihracatta son 25 yılda önemli bir yol katetti. 1995 yılında 21.6 milyar dolar düzeyinde olan ihracat, 2019 yılını ise 180 milyar doların üzerinde tamamladı. Bu rakamlar Türkiye’nin ihracatının son 25 yılda yaklaşık 9 katına çıktığını gösteriyor. 2000’li yılların başında 100 milyar dolar ulaşılması zor bir hedef gibi algılanırken, Türkiye 2000 yılında 28 milyar dolar olan ihracatını sadece 7 yılda, 100 milyar doları ilk kez aşarak 107 milyar dolara taşıdı.
2009’daki küresel finansal krizin etkilerinin devam ettiği 2012’de ise yine ihracatta önemli bir seviye olan 150 milyar dolar aşıldı. Birçok kriz döneminde olduğu gibi Türk ihracatçısı, şoklara karşı dayanıklı yapısını o dönemde de kanıtladı. Türkiye bu yıl da küresel ticaretin yüzde 10’u aşkın oranda daralma yaşadığı böyle bir pandemi döneminde bile aylık bazda ihracat rekorları kırıyor. Yıl sonunda 165.9 milyar dolar ihracata ulaşılması hedefleniyor.
Ulaşması kolay
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, “Ülkelerin aylarca sınırlarını kapalı tuttuğu pandemi döneminde yılsonu ihracat hedefimizin üzerine çıkacağız. Cumhuriyet’in 100’üncü yılında hedefimiz ise 226.6 milyar dolar. En kısa zamanda 200 milyar dolar barajını aşarak yeni hedeflere yürüyeceğiz. 200 milyar dolar hedefinin, ihracatımızın gücüyle aşılması sonrakilerin daha kolay ulaşılabilir hedefler olduğunu gösteriyor” dedi.
Kilogram başı 2 dolar
25 yılda kilogram başına ulaşılan ihracat birim fiyatı hakkında da bilgi veren İsmail Gülle, şunları söyledi:
Kilogram başına ihracatımız 1995 yılında 0.12 dolarken, 2014 yılında 1.59 dolara ulaştı. 2019 yılında da 1.36 dolar oldu. 2023 hedefimiz ise 2 doların üzerine çıkarmak. Son dönemde, savunma ve havacılık, elektrik-elektronik ve hazır giyim gibi kilogram başı ihracat değeri yüksek sektörlerimizin, olumlu performansı bu hedefin çok da uzak olmadığını ortaya koyuyor.
İhracatta öne çıkan sektörler hakkında da bilgi veren İsmail Gülle, “Son 12 aylık dönemde ihracatımızda sanayi yüzde 75.2 paya sahip, toplamda 126 milyar dolarlık bir ihracatımız var. Tarımda 24 milyar dolarlık bir hacme sahibiz ve bu da toplam ihracatımızın yüzde 14.4’üne tekabül ediyor. İhracatta amiral gemimiz otomotiv sektörü. Son 12 ayda otomotiv sektöründe 25 milyar dolardan fazla ihracat gerçekleştirildi. Yine aynı dönemde, kimyevi madde ve mamuller ihracatı 18.4 milyar dolar, hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı da 17 milyar dolar oldu” dedi.
95 bin firmayla 235 ülkeye ulaşıldı
2019 yılında 90 bin 617 firmanın mal ihracatı yaptığını belirten İsmail Gülle, 5 binin üzerinde de hizmet ihracatçısı firmayla birlikte, bugün ihracat ailesinin 95 binin üzerinde üyeye ulaştığını söyledi. 2019 yılında 235 ülke ve bölgeye ihracat yapıldığını belirten Gülle, “İhracatçılarımız, dünyanın her bir köşesine ulaşıyor. Bilhassa gelişmekte olan pazarlarda ülkemiz ihracatının ve bu bölgelere ihracat yapan firmalarımızın sayısı son dönemde önemli bir ivme yakaladı” diye konuştu.
Krizlerden çıkış yolu
Krizlerin ihracata etkisini değerlendiren İsmail Gülle, şunları söyledi:
Mevcut küresel ve yerel ekonomik sıkıntılardan çıkış yolu ihracattan geçiyor. Mesela 2001 krizinde Türkiye’nin ihracatı 4 yılda 2.5 kat artmıştı. Bu artış, ülkemizin milli gelirinin düzenli büyümesine yol açan sürecin itici gücü olmuştu. Bugün de Türkiye ekonomisinin büyümesi ihracatla mümkün. 2019 yılında ihracatın net büyümeye katkısı yüzde 2.4 oldu. Türkiye’nin ihracatı, korumacı politikaların yaygınlaştığı 2019 yılında 180 milyar doları aştı. Keza jeopolitik gerilimlere ve pandemi sürecine rağmen 2020 yılını ihracatçılarımız, rekorla geçiriyor.
