Giriş
Emeklilikte kritik 1260 gün hesabı! Süreyi belirliyor
Kamuda ve mahalli idarelerde çalışan sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi için yasal düzenlemenin bu ay tamamlanması bekleniyor. Binlerce sözleşmeli, kadro sonrasında emeklilikle ilgili ne gibi değişiklikler olacağını da merak ediyor. Burada çok ince bir nokta var. O da emeklilikten önceki son 1260 günlük süre. İşte detaylar.
Yeni yıla müjdeli haberle girmeyi bekleyen binlerce sözleşmeli, kadro sonrasında emeklilikle ilgili ne gibi değişiklikler olacağını da merak ediyor. Emeklilikten önceki son 1260 günlük süre çok kritik. İşte bu süre, emeklilik için gerekli primi bir başka deyişle emekli olunacak tarihi tayin ediyor.
3+1 ŞARTI GEREKECEK
Aynı görevi yaptıkları halde yıllarca farklı özlük haklarına sahip olan kamu işçilerine kadro verilmesiyle ilgili düzenlemede geri sayım başladı. Aralık ayı bitmeden bu konuda yasanın çıkması ve norm birliğinin sağlanması hedefleniyor. Sözleşmeliler 3 yıl çalışması varsa, hemen aday memur olabilecek. Aday memurlukta da 1 yılı tamamlayanlar kadrolu memur statüsüne kavuşacak. 3 yılı henüz doldurmayanlar doldurdukları tarih itibarıyla dilerse kadroya geçebilecek. Kadroya geçmek istemeyenlerin hakları ise korunacak. İşçilerin kadro mu, sözleşmeli mi? Hesabında en çok üzerinde durdukları konu emeklilik. Yani hangi şartlarda daha erken emekli olup, yüksek maaş alınabilir? Bugün de ağırlıklı olarak bu konulara değineceğiz. İşte merak edilen sorular ve cevapları…
SSK VE EMEKLİ SANDIĞI ARASINDAKİ İNCE ÇİZGİ
Soru: Memur kadrosuna geçen sözleşmelinin emeklilik durumu değişir mi?
SON 7 YILA GÖRE HESAP
Cevap: Sözleşmeli personel 4/A sigortalılık statüsünde (SSK) çalışırken, memur 4/C sigortalılık statüsünde çalışmakta. Sözleşmelinin memur kadrosuna geçmeleri halinde, sigorta başlangıç tarihlerine göre emeklilik şartları değişebilir. Şöyle ki; ilk defa 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanların hangi sigortalılık statüsünden emekli olunacağı, primi ödenen son 7 yıla göre belirleniyor. Primi ödenen son 7 yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Dolayısıyla ilk defa 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olup kadroya geçen sözleşmeli personel, memur kadrosunda 1260 gün ve daha veya fazla görev yaptığında, 4/A sigortalılık statüsünden (SSK’dan) değil, 4/C sigortalılık statüsünden emekli olacak. Ancak memur olarak 1260 gün çalışmadan emekli olması halinde 4/A sigortalılık statüsünden (SSK’dan) emekli olacak.
OLUŞABİLECEK PRİM FARKI
ÖRNEK 1: İlk defa 1 Ocak 1993’te sigortalı olan Ahmet Bey, sözleşmeli personel olarak çalışırken memur kadrosuna geçip 1260 günden (3.5 yıldan) fazla süre memurluk yapması halinden, SSK’dan (4/A’dan) 5675 gün primle emekli olacakken, SSK’dan sonra 4/C statüsünde 1260 günden fazla prim ödediğinden 4/C statüsünden 9000 gün prim ödeyerek emekli olacak. Ancak bu kişi 1260 günden az memuriyet yapması halinde, 54 yaşını ve 25 yıl sigortalılık süresini doldurduğunda, SSK’dan 5675 gün primle sağlayarak SSK’dan emekli olabilecek.
2008’DEN SONRA BAŞLAYANLAR
İlk defa 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olan sözleşmeli personelden kadroya geçenler, fazla prim ödediği, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olacağından, memur olarak 4/C sigortalılık statüsünde, 4/A sigortalılık statüsünde ödediği primden fazla prim ödemesi halinde 4/C sigortalılık statüsünden, az prim ödemesi halinde 4/A sigortalılık statüsünden emekli olacaktır.
HANGİSİ DAHA FAZLAYSA…
ÖRNEK 2: 10 Ekim 2008’de sigortalı çalışmaya başlayan Ahmet Bey, SSK’da (4/A statüsünde) 7200 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarını sağlayarak emekli olacakken, sözleşmeliyken memur kadrosuna geçip, memurlukta sigortalı çalışmasından fazla prim ödemesi halinde, 60 yaşını doldurmuş olması şartıyla 4/C statüsünden 9000 gün prim ödeyerek emekli olabilecek. Ancak memurluk süresi, SSK prim ödeme gün sayısından az olması halinde, 60 yaşını doldurmuş olması şartıyla, 7200 gün prim ödemesi şartıyla SSK’dan emekli olacaktır. Sonuç olarak sözleşmeliden kadroya geçenin emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihi, SSK prim ödeme gün sayısı ve memuriyet süresine göre değişecek.
BELEDİYEYE KPSS’SİZ GİRENLER
Belediyeye KPSS’siz giren personelde memur kadrosuna geçebilecek mi?
Cevap: Henüz ortada bir yasa tasarısı yok. Sadece Cumhurbaşkanı’nın kısa açıklaması var. Cumhurbaşkanının açıklamamasında bu konuya yer verilmedi. Ancak normalde sözleşmeli personel KPSS sınavına göre alınıyor. KPSS sınavı aranmadan özel olarak belediyede işe başlatılanların memur kadrosuna geçirilmesinin mümkün olmadığı kanaatindeyiz. Ancak yine de yasa tasarısını beklemek lazım.
NAKİL HAKLARI MAHALLİ İDARELERLE SINIRLI
Belediyede kadroya geçenlerin kurumlar arası nakil hakkı var mı?
Cevap: Belediyelerde çalışan sözleşmeli personelden kadroya geçenlerin kurumlar arası nakil hakkının maalesef mahalli idarelerle sınırlı tutulacağı anlaşılıyor. Çünkü Cumhurbaşkanınca mahalli idarelerdeki sözleşmelilerden kadroya geçenlerin, sadece mahalli idareler arasında yer değiştirebileceği açıklanmış bulunuyor.
ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDEKİ ÇALIŞANIN DURUMU
Üniversite hastanelerinde çalışan sözleşmeli de yararlanacak mı?
Cevap: Henüz kamuoyuyla paylaşılın bir yasa tasarısı yok. Üniversite hastanelerinde sözleşmeli çalışan personel de 4/B’li olduğundan, bize göre çıkartılacak yasanın üniversite hastanelerinde çalışan sözleşmeli personeli de kapsaması gerekir. Yani üniversitede sözleşmeli personel olarak en az üç sene çalışanların da memur adayı yapılması, bir yıl memur adaylığından sonra da kadroya geçirilmesi gerekir. Üç senesini doldurmayanlar da üç yılını doldurduğunda memur adayı, bir yıllık memur adaylığından sonra da memur kadrosuna alınmalı.
SÖZLEŞME ENDİŞESİ ORTADAN KALKACAK
Kadroya geçen sözleşmeli iş güvencesine kavuşacak mı?
Cevap: Çıkacak yasa kapsamında; üç yılı dolduran sözleşmeli personelden memur adayı olanlar, bir yıl da memur adayı olarak çalışıp memur kadrosuna geçtikten sonra iş güvencesine kavuşacaklar ve emekli olacakları tarihe kadar çalışabilecekler. Başka bir ifade ile sözleşmem yenilenecek mi, yenilenmeyecek mi? endişesinden kurtulacaklar.
ÜCRETSİZ İZİN HAKLARI DAHA FAZLA
Sözleşmeli personele nazaran memurların oldukça fazla ücretsiz izin hakları var. Kadroya geçen sözleşmeli personel, memurların kullandığı ücretsiz izin haklarından da yararlanabilecek mi?
Cevap: Memur adayı olup bir yıl da memur adayı olarak çalıştıktan sonra memur kadrosuna geçen sözleşmeli personel memurların kullandığı tüm ücretsiz izin haklarına kavuşacaklar. Memurların bugün kullandığı tüm ücretsiz izin haklarını kullanabilecekler.