Kredi kartında 'geciken' hesap

Kredi kartıyla yapılan harcamalar her ay rekor tazelemeye devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 13 Ekim haftasına ilişkin verilerine göre; bireysel kredi kartı kullanım hacmi toplamda 978 milyar lirayı aştı (429 milyarı taksitli). Kredi kartıyla yapılan harcamalarda geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 3 katlık artış söz konusu. 1 trilyon liraya yaklaşan kart harcamaları aynı zamanda 920 milyarlık ihtiyaç kredisini sollamış durumda.

LİMİT BİR KREDİ HAKKIDIR

Kart kullanım hacmindeki bu artış bireylerin ve hanelerin borçlarının da arttığına işaret ediyor. Kredi kartı sahibinin en büyük yanılgısı kredi limitini ‘kendi parası zannetmesi’. Ayrıca aylık harcama, aylık gelire dikkat edilmeden yapılıyor. Oysa karta tanımlanan limit bankaların size tanıdığı kredi hakkı gibi düşünülmeli ve sonuçları da buna göre hesap edilmeli. Borç, iyi yönetilirse elbette sorun olmuyor. Tam tersi durumda ise kişilerin finansal sağlığı riske giriyor.

HANGİ DURUMDA, HANGİ FAİZ İŞLER?

Kredi kartında az bilenen (hangi borca ne kadar faiz işletildiği gibi) detaylar maliyetlerin artmasında etkili oluyor. Asgari ödeme tutarını ödemek, çoğu kart sahibi için bir alışkanlık haline gelmiş durumda. Bazen bu tutarın altında ödeme yapanlar da söz konusu. Kredi kartı borcunuzu ödemeyi geciktirdiğinizde borcunuza, gecikme faizi ve akdi faiz (alışveriş faizi) uygulanıyor. Asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılması durumunda kalan borca yüzde 3.26 oranında akdi faiz, asgari tutarın altında ödeme yapılması durumunda ise asgari ödemeye kadar olan tutar için yüzde 3.56 oranında gecikme faizi uygulanır. Hesaplanan faiz üzerinden bir de Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) ve Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) vergileri alınıyor. Akdi faiz, aynı zamanda kredi kartı nakit çekimlerinde uygulanabilecek en yüksek faiz oranına işaret ediyor.

NASIL HESAPLANIR?

Bankaya olan toplam kredi kartı borcunuzun üzerine güncel gecikme faizi eklenir ve faiz eklenmiş tutar bir sonraki kart ekstresine dahil edilir. Borcunuza eklenen faiz sadece borcunuzun ana parasına yansıtılır. Yani, kartlarda hesaplanan faizin üzerine faiz işletilmez. Gecikme faizi hesabında şu işlemler yapılır:

1-Kredi kartı borcunun asgari ödeme tutarı hesaplanıyor.

2-Ödenen borç tutarı, asgari ödeme tutarından çıkarılıyor.

3-Asgari ödeme tutarının altında bir ödeme yapılmışsa, ödenmeyen kısma yüzde 3.56 gecikme faizi uygulanıyor.

4-Asgari ödeme tutarının dışında kalan dönem borcuna yüzde 3.26 akdi faiz oranı uygulanıyor.

5-Gecikme faizi ve akdi faiz uygulandıktan sonra ortaya çıkan faiz toplamı o ay ödenecek toplam faizi gösteriyor.

6-Oluşan faiz tutarının üzerine, yüzde 15 KKDF ve yüzde 15 BSMV yani yüzde 20 vergi ekleniyor.

7-Borç tutarı, faiz tutarı ve vergiler toplamı bir sonraki ay ödemeniz gereken toplam dönem borcunuzu tayin ediyor.

ÖRNEK 1:

GECİKEN 18 BİN LİRALIK BORÇTA 30 GÜNDE 704 LİRA EKSTRA MALİYET

Kredi kartı limiti 100 bin lira, dönem borcu 30 bin lira olsun. Dönem borcunun da asgari tutarı ödensin. Bu durumda 30 gün geciken borç için ödenecek tutar şöyle hesaplanır:

Ödenmesi gereken asgari tutar: 12.000 TL
Yapılan ödeme tutarı: 12.000 TL
Geciken borç bakiyesi: 18.000 TL
Gecikme süresi: 30 gün
Günlük gecikme faizi tutarı: 19.56 TL
Gecikme faizi tutarı (yüzde 3.26 orana göre hesap): 586.80 TL
BSMV tutarı (yüzde 5): 29.34 TL
KKDF tutarı (yüzde 15): 88.02 TL
Ödenecek toplam gecikme faizi tutarı: 704.16 TL
Ödenecek toplam borç: 18.704 TL

ÖRNEK 2:

ASGARİ TUTARDAN AZ ÖDENİRSE

Kredi kartı limiti 100 bin lira, dönem borcu 30 bin lira olsun. Dönem borcunun asgari tutarından da az (5 bin lira) ödeme yapılsın. Bu durumda 30 gün geciken borç için ödenecek tutar şöyle hesaplanır:

Ödenmesi gereken asgari tutar: 12.000 TL
Yapılan ödeme ise: 5.000 TL
Geciken borç bakiyesi: 25.000 TL
Gecikme süresi: 30 gün
Günlük gecikme faizi tutarı: 27.87 TL
30 günlük gecikme faizi tutarı: 836.00 TL
BSMV tutarı (yüzde 5): 41.80 TL
KKDF Tutarı (yüzde 15): 125.40 TL
Toplam gecikme faizi tutarı: 1.003 TL
Ödenecek toplam borç: 26.003 TL

ASGARİ TUTAR NEDİR?

Kredi kartı borcunun son ödeme gününe kadar ödenmesi gereken en düşük tutarına asgari ödeme tutarı deniyor. Toplam dönem borcu yerine asgari tutarı ödediğinizde, kalan tutar faizi ile sonraki aya devrolur ve asgari tutarı ödemeye devam ettiğiniz sürece borcunuz katlanarak artar. Asgari ödeme oranları kredi kartı limitinize göre değişiyor. Şu anda limiti 25 bin liranın altında olan kartlar için asgari ödeme tutarı dönem borcunun yüzde 20’si, limiti 25 bin liranın üzerinde olan kartlarda ise dönem borcunun yüzde 40’ı olarak uygulanıyor. İlk kez kredi kartı alanlar için bu oran, kartın ilk kullanım tarihinden itibaren 1 yıl süreyle yüzde 40. Asgari tutar, varsa geçen dönem ödemeyi geciktirdiğiniz borçlarınızı da içerir. Yani devreden borçlar asgari ödeme tutarını yukarı çeker.