Merkez Bankası'ndan kritik hamle! Kredi kartı kullananlar dikkat

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın başkanlığında ilk toplantısını haziranda gerçekleştiren Para Politikası Kurulu (PPK), yüzde 8.5 olan 1 haftalık repo ihale faiz oranını (politika faizi) 6.5 puanlık artışla yüzde 15’e çekmişti. Böylece Mart 2021’den bu yana yani 27 ayın ardından faizlerde artışa gidilmişti. Merkez, temmuzda da faizlerde 2.5 puanlık daha artışa giderek faizi yüzde 17.50’ye, ağustosta beklentilerin üstünde 7.5 puanlık artışla yüzde 25’e yükseltmişti.

SON 6 AYDA 31.5 PUANLIK FARK

Merkez, eylül ayında 5 puan, ekim ayında da yine 5 puanlık artışla faizi yüzde 35’e kadar çıkarmıştı. Bu hızlı artırımların ardından Merkez’in bu ay vites küçültebileceği konuşulmaya başlanmıştı. Bir başka deyişle bu ay faiz artırımının 2.5 puan düzeyinde gerçekleşebileceği tahmin ediliyordu. Para Politikası Kurulu, dün gerçekleştirdiği kasım ayı toplantısında faizleri 5 puan artırarak yüzde 40’a çıkardı. Böylece haziran itibarıyla faizlerdeki artış 31.5 puana ulaştı.

KISA ZAMANDA TAMAMLANACAK!

Son faiz kararıyla birlikte faiz, 2024 yılı sonunda öngörülen yüzde 36’lık enflasyonun üzerine çıkmış oldu. Bir başka deyişle öngörülen enflasyona göre reel faiz bölgesine geçilmiş oldu. Merkez Bankası’nın karara ilişkin yayınladığı metinde ise aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlendiği vurgulandı. Açıklamada, “Parasal sıkılaştırma hızı yavaşlatılacak ve sıkılaştırma adımları kısa bir zaman diliminde tamamlanacaktır” ifadesi dikkat çekti.

ALIŞVERİŞTE VE NAKİT ÇEKİMİNDE İYİ HESAP YAPILMALI

Faiz kararı 7’den 70’e her kesimi yakından ilgilendiriyor. Özellikle kredi kartı olanlar, ihtiyaç, taşıt veya konut kredisi kullanacak olan vatandaşlar her faiz artışını yakından takip ediyor. Çünkü politika faizi, söz konusu kredi ve kart faizlerini de tayin ediyor. Normal şartlarda faizlerdeki artışa paralel kredi kartı faizleri de yükseliyordu. Fakat Merkez Bankası bu konuda, “Kredi kartı azami faiz oranları ve üye işyeri komisyon oranlarında yıl sonuna kadar değişim gerçekleşmeyecek” açıklaması yaptı.

HANGİ ORANLAR UYGULANIYOR?

Kredi kartında iki tür faiz uygulanıyor. Bunlara ‘akdi faiz’ ve ‘gecikme faizi’ deniyor. Asgari ödeme dışında kalan tutar için akdi faiz işletilir. Asgari borç da ödenmiyorsa asgari tutara kadar olan kısım için gecikme faizi uygulanır. Yani burada hangi faizin hangi tutarlar için uygulanacağı dönem borcunda belirtilen asgari ödeme tutarına göre değişiyor. 1 Ekim itibarıyla azami akdi faiz yüzde 3.66 olmuştu. Azami gecikme faizi de yüzde 3.96 olarak uygulanıyordu. Bunlar değişmeyecek ve 1 Ocak’a kadar sabit kalacak.

TAKSİTLİ AVANSTA YÜZDE 4.42

Öte yandan acil paraya ihtiyacı olanların en sık başvurduğu yöntemlerin başında ‘kredili mevduat hesabı (artı para, avans hesabı, ek hesap, KMH) limitini kullanmak’ ve ‘kredi kartından nakit çekmek’ geliyor. Geçtiğimiz haziran ayında kredi kartından veya kredili mevduat hesabından nakit çekiminde yüzde 1.36 faiz uygulanıyordu. Peş peşe faiz artırımlarıyla nakit çekimde akdi faiz aylık yüzde 4.42’ye yükselmişti. Azami gecikme faizi de yine bu tarafta yüzde 4.72 olarak uygulanıyor. Bu oranlar da yıl sonuna kadar sabit kalacak. 

MEVDUATTA YÜZDE 50’Yİ ZORLAYACAK

Mevduat faizi de bu karardan etkileniyor. Son günlerde yüzde 38-43 civarına yerleşen 32 günlük vadeli mevduat faizinin bu kararla yüzde 45-50 arasında dengelenebileceği tahmin ediliyor. Son dönemde atılan adımlarla kur korumalı mevduattan (KKM) TL mevduata geçiş özendiriliyor. Bu kapsamda bankaların KKM’den dönüşlü mevduatlara sunduğu faiz normal vadeli TL mevduat faizinden daha yüksek oluyor. Dönüşümlü mevduatlarda da faizin yüzde 50’lere ulaşması bekleniyor. Alınan önlemlerle ağustostan sonra KKM’de 570 milyar liralık çözülme olmuştu.

DOLAR 28.55’İ TEST ETTİ

Merkez Bankası’nın beklentilerin üzerinde faiz artışına gitmesiyle birlikte piyasalarda sert hareketler görüldü. Kararla birlikte özellikle döviz tarafındaki düşüş dikkat çekti. Dolar Merkez’in açıklamasından saniyeler sonra 28.55 liraya kadar geriledikten sonra 28.76 lirada bir süre durduktan sonra günü 28.84’ten kapadı. Euro/ TL kuru da 31.28 liraya kadar indikten sonra 31.36’da dengelendi, günü 31.43’ten tamamladı. Euro/TL gün içinde 31.58’i test etmişti. Dövizdeki düşüşle birlikte gram altın da 1.854 liradan 1.842 liralara geriledi. Borsada, finans, bankacılık ve sigorta sektörü hisseleri en çok değer kazanan hisseler olurken diğer sektörlerde bir miktar geri çekilme yaşandı. Bunda da tasarrufların TL mevduat faizindeki cazibe nedeniyle yatırımda yön değiştirebileceği endişesi etkili oldu.

İŞYERİ KOMİSYONLARI NE KADAR?

Bankalar, bir işyerinde müşteri ödemede kredi kartı kullanıyorsa belli oranda komisyon alıyor. Bu komisyonun üst sınırı 1 Ekim itibarıyla yüzde 3.56 olarak uygulanıyordu. Ancak taksit uygulandığında ekstra komisyon alınıyor. Her ilave taksit işleminde de yüzde 1.78 artış uygulanıyor. Tabii bankalar bu oranların altında komisyon belirleyebiliyor. Söz konusu oranlar 1 Ocak tarihine kadar sabit kalacak.

İŞTE AYLARA GÖRE DEĞİŞİM

22.05.2020 8.25
25.09.2020 10.25
20.11.2020 15.00
25.12.2020 17.00
19.03.2021 19.00
24.09.2021 18.00
22.10.2021 16.00
19.11.2021 15.00
17.12.2021 14.00
19.08.2022 13.00
23.09.2022 12.00
21.10.2022 10.50
25.11.2022 9.00
24.02.2023 8.50
23.06.2023 15.00
21.07.2023 17.50
25.08.2023 25.00
22.09.2023 30.00
27.10.2023 35.00
23.11.2023 40.00