En zor yılda 1.5 milyon konut rekoru

Koronavirüsün etkisi altında 2020'de satışlar dibi görecekken haziran-ağustos arasındaki faiz indirimiyle ev almaya koştuk. Satış adedi ve kredi kullanımında tüm zamanların en yüksek rakamına ulaşıldı. // Meltem Kara Söyleyenoğlu Pandemiye rağmen konut satışları 2020’yi rekorla kapattı. Kamu bankalarının haziran-ağustos arasındaki faiz indiriminin bekleyen talebi öne çekmesiyle 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 11.2 artışla 1 milyon 499 bin 316 konut satıldı. Böylece 2017’deki 1 milyon 409 bin 314 satış geride bırakılarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, bu rekorda ipotekli (kredili) satışlar büyük rol oynadı. Koronavirüs nedeniyle mart ayından itibaren dip yapan satışlara kamu bankalarının haziranda başlattığı sıfırda yüzde 0.64, ikinci elde yüzde 0.74 oranlı konut kredisi kampanyası aşı olmuştu. Haziran, temmuz ve ağustos aylarında büyük ivme yakalayan kredili satış 2020'nin tamamında yüzde 72.4 artarak 573 bin 337’ye çıktı. Yıl genelinde ipotekli satışların payı yüzde 38.2 oldu. Başka bir deyişle her 10 konuttan yaklaşık 4’ü için kredi kullanıldı. Konut kredisi kampanyasında sıfır konuta avantaj sağlansa da vatandaş ikinci eli tercih etti. 2020'de ilk defa satılan konut adedi yüzde 8.2 azalarak 469 bin 740 oldu. İkinci el konut satışları ise yüzde 23 artarak 1 milyon 29 bin 576 olarak gerçekleşti. İlk el konut satış oranı yüzde 31.3, ikinci el konut satış oranı yüzde 68.7 olarak hesaplandı. Kredili satışlarda da aslan payını ikinci el aldı. 183 bin 987 sıfır, 389 bin 350 ikinci el konut için kredi çekildi. 2020’de İstanbul, 265 bin 98 konut satışı ve yüzde 17.7 pay ile ilk sırayı aldı.İstanbul’u 157 bin 95 konut satışı ve yüzde 10.5 pay ile Ankara, 93 bin 457 konut satışı ve yüzde 6.2 pay ile İzmir izledi. En az satış 192 konut ile Ardahan’da oldu. 2020’de erkekler 892 bin 347, kadınlar 483 bin 7 konut aldı. 23 bin 424 konut ise eşler tarafından ortaklaşa alındı. Kredili satışlar haziran, temmuz ve ağustos aylarında rekorlar kırsa da indirim sona erince gerileme başladı ve aralık itibarıyla kredili satışlar dip yaptı. Aralıkta yüzde 70.9 düşüşle 14 bin 631 konut için kredi kullandırıldı. Bu rakam, pandeminin etkisini gösterdiği nisan ve mayıs aylarının bile altında kaldı. Ağustos ayında kredi kampanyasının sona ermesi ve Merkez Bankası’nın faiz artırımlarıyla birlikt epiyasada ortalama faiz oranı 1 Ocak 2021 itibarıyla yüzde 18.61’e (aylık yüzde 1.55) geldi. Faizdeki adım adım yükseliş, satışta aynı oranda gerilemeye neden oldu. Aralık 2020’de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47.6 düşüşle 105 bin 981 konut satıldı. Ancak 2019 Aralık’ta KDV ve tapu harcı indirimi olduğu için 202 bin satışla en iyi aralık ayı yaşanmıştı. 2020’deki bu büyük düşüş baz etkisine işaret etse de tüm zamanların en kötü aralık satışı yaşandı.