Giriş
Artan gıda ve yemekleri dönüştürüp değerlendirme yolları
Anadolu kültüründe hiçbir şey çöpe atılmaz. Meyve ve sebze kabukları varsa hayvanlara verilir, çay posası veya kahvenin telvesi bitkilerin dibine gübre niyetine dökülür. Mutfaklarda artan gıdanın çöp olmaması için her türlü yöntem denenir. Peki hangi yemeği nerelerde kullanabilir, ayıklayıp yemek için kullandığınız sebzelerin kalanını nasıl değerlendirebilirsiniz? Kahvaltılarınızı , ara öğünlerinizi veya bir sonrak yemek sofranızı nasıl daha zengin hale getirebilirsiniz? İşte artan gıda ve yemekleri dönüştürüp değerlendirmenin hem pratik hem de lezzetli yolları!
Mutfakta artan yemekler veya malzemeleri yeni yemek yaparken kullanmanın birçok yolu var. Bütçeyi koruyan bu yöntemler gıda israfının da önüne geçiyor. İşte basit yöntemlerle ekonomi yapabileceğiniz tarifler ve detaylar...
Türk mutfaklarında hiçbir şey ziyan olmaz...
- Artan erişteler çorbada değerlendirilir.
- Artan pirinç pilavı salataya ilave edilir veya düğün çorbası yapılır.
- Artan bulgur, salata ile şahane bir kısıra dönüştürülür.
- Haşlanan tavuğun suyu pilav yaparken kullanılabilir
- Tavuğun arta kalanından, didilmiş kısımlarından ise kış ayları için bağışıklık güçlendirici ilaç niyetine bol maydonozlu ve limonlu tavuk çorbası yapılabilir.
Bir başka ifadeyle artan malzemeler çöp olmak yerine lezzetli yemekler için fırsatlar sunuyor.
Üstelik bu tür altın formül niteliğindeki uygulamalar bütçeyi de koruma altına alıyor.
Biz de bu nedenle Posta Gazetesi yazarlarından Rıza Sönmez'den israfı önleyecek, damakları şenlendirecek tarifler istedik. Hangi gıdayı nerede kullanabiliriz, detaylıca öğrendik.
İçli köftenin kalan harcını değerlendirin
İçli köfteden kalan iç ile dışının harcı yuvalanarak ‘analı kızlı’ çorbasında değerlendirilebilir.
İşte tarif: Analı kızlı yemeği nasıl yapılır?
Artan salamura yapraklarını atmayın
İç harcınız bittikten sonra yaprak sarmanın salamura edilmiş yapraklarını atmayın.
Yaprak sarmanın artan sıcak sudan geçirilmiş salamura yapraklarınndan
- Asma yaprağı ekşilemesi
- Asma yapraklı pilav
yapabilirsiniz.
Biber dolması için kalan biberler ne yapılabilir?
Kuru patlıcan ve kuru biber dolması için sıcak sudan geçirilmiş ama içine harç yetmemiş olanlar, sirke, limon, sarımsak ve tuzla muamele edilip ‘çabuk turşu’ ya da ‘ekşili turşu’ olarak değerlendirilebilir.
EKŞİLİ TURŞU TARİFİ
- Biraz kaynamış suda kuru biber ve patlıcanı yumuşayıncaya kadar haşlayın.
- Ayrı bir kaba 1 litre suyu koyun.
- İçine damak tadınıza göre tuz, sumak ekşisi, dövülmüş ya da rendelenmiş sarmısağı ekleyin. Karıştırıp bırakın.
- Haşlanan malzemeyi soğuk sudan geçirin.
- Biberleriniz büyükse doğrayın.
- Daha sonra hazırladığınız ekşili suya katın, tuzunu ekşisini kontrol edin.
- Üzerine naneyi bolca koyup karıştırın.
- İşte turşunuz hazır.
Not: Bir gün beklerse daha güzel olur.
Evde, artık dolma yapmada veya salatada kullanılamayacak gibi, diriliğini kaybetmek üzere olan biberleriniz varsa, bunları yeşil, kırmızı ayırt etmeden basit ama çok lezzetli bir yan ürün şeklinde değerlendirmenin de bir yolu var. İşte tarif...
Bu tarifte sadece dolmalık değil, paprika adı ile de bilinen kırmızı biberleri, çarlistonu veya hatta tatlı kıl biberleri bile kullanabilirsiniz.
- Tüm biberleri iyice yıkayıp dilimleyin. Eğer biberleriniz biraz beklediyse, çekirdekleri acılık verebilir. Bu nedenle çekirdeklerini ayıklayın.
- Dilimlerin çok çok küçük olmamasına dikkat edin.
- Yapışmaz, kapaklı bir tavaya hafif zeytinyağı dökün.
- Ardından tüm biberleri tavaya alın.
- Biberlerin arasında tatlı kıl biber de varsa, onları biraz daha sonra tavaya koyun. Çok ince olduklarından diğerlerine nazaran daha çabuk eriyecektir.
- Biberler tamamen erimeden, hafifçe kendilerini bıraktığında ocağın altını kapatın.
- Genişçe bir tabağın tabanına süzme yoğurdu yayın.
- Biberleri üzerine koyun.
- İşte size kasap köfte için şahane bir yan ürün!
SEMİZOTU SAPLARINI ATMAYIN!
Semiz otunun sapları atılmaz, ince ince doğranmış sapların benzer doğranmış sebzelerle salatası yapılır.
İşte semizotu sapı salatası
- Yaprak kısımlarını kullandığınız semiz otlarının sap kısımlarını temizleyip yıkayın.
- Bir soğanı ve bir diş sarımsağı yemeklik doğrayıp kavurun.
- Semizotu saplarını tuz ilave edin.
- 10 dakika kadar kısık ateşte pişirip soğuduğunda zeytinyağı, sarımsak, tuz, nar ekşisi ve limon ilave edip servis edin.
Afiyet olsun!
Semizotu saplarından mücver tarifi
- Semizotu saplarını ince doğrayın.
- Havucu rendeleyin.
- Tüm malzemeleri harmanlayın ve yoğurun.
- Akışkan olmayan, elde şekillendirilebilen bir hamur elde edin.
- Hamura el yardımı ile şekil verin ve kızgın yağda önlü arkalı kızartın.
Artan tüm yeşillikler kahvaltınızdaki omlete...
Arta kalan, pörsümeye başlayan tüm yeşilliklerle, pırasa gibi sebzelerle otlu veya sebzeli omlet yapabilirsiniz.
Pırasalı omlet tarifi
Pırasanız yemek için uygun olmayabilir veya yeterince kalmamıştır ancak kalan pırasa saplarından yapacağınız hem lezzetli hem de besleyici bir omlet, tüm hane halkının hoşuna gidecektir.
- Bunun için kalan pırasaları halka halka doğrayın.
- Hafif zeytinyağında orta ateşte 5-10 dakika boyunca pişirin.
- Suyunu kaybetmemesi için kapağı kapalı tutun.
- Ardından yumurtalarınızı bir kapta çırpın ve pırasaların üzerine ekleyin.
- Soğangillerden olan pırasayı hafif karamelize tadı ile yumurtanızı çok daha lezzetli hale getirecek.
Dilerseniz, ıspanaklarınızdan, yemekten kalan dereotlarından yararlanarak çok daha zengin bir omlet yapmanız mümkün.
Kalan patateslerden sabah için tava böreği
- Kalan patates yemeğinizi püre haline getirip bu püreyi börek iç malzemesi olarak kullanabilirsiniz.
- Sabah kahvaltılasında basit tava böreğinde veya sadece bir iki yufkayla patatesli gözleme şeklinde de değerlendirebilirsiniz.
- Damak tadınıza göre artan sebze yemeklerinin tamamı da börek içi olarak kullanılabilir.
Patlıcan saplarını bile değerlendirebilirsiniz
KURUTULMUŞ PATLICAN SAPI YEMEĞİ
Adana ve Kahramanmaraş’ta yazın patlıcanlar kurutulurken taze ve yeşil sapları da içindeki sert, beyaz yeri alınarak temizlenir.
İpe dizilerek kurutulur. Şimdi kurutulmuş patlıcan sapı tarifine geçiyoruz:
- Kurutulmuş patlıcan saplarına üzerini geçecek kadar su ekleyin, iyice yumuşayıncaya kadar haşlayın.
- Ayrı bir kapta sıvı yağda ince doğranmış soğanları kavurun.
- Üzerine salça ekleyin, kavurmaya devam edin.
- Küçük parçalar halinde doğranmış patlıcanlar eklenerek biraz daha kavurun.
- Üzerine pirinç ve üstünü geçecek kadar su ve tuzu ekleyin ve pişmeye bırakın.
- Patlıcan ve pirinçler pişince ocağın altını kapatın.
- Tencereye kuru nane, ezilmiş sarımsak ve limon tuzu ekleyerek karıştırın.
İşte yemeğiniz hazır! Afiyet olsun.
Hiçbir şey atılmaz, ziyan edilmez
- Mercimek, fasulye, nohut, börülce yemeklerinin suyu süzülüp börek içi olarak kullanılabilir.
- Pilavlar, çorbalara kıvamlaştırıcı olarak katılarak yeniden değerlendirilebilir.
- Bayatlamış ekmekler doğranıp fırınlanarak çorbalara krokan olarak kullanılabilir.
- Hatta kalan etli kızartması yapılarak kahvaltıda yenilebilir.
Artan pirinç ve bulgur pilavlarınızı başka yemeklerde değerlendirme yolları
- Artan bulgur pilavınızla çok lezzetli ve sağlıklı bir bulgur salatası yapabilirsiniz.
- Bunun için soğan, biber ve sarımsak gibi malzemeleri eklemek yeterli.
- Artan pirinç pilavını, kadınbudu köfte yapımında kullanabilirsiniz.
Akşamdan kalan pirinç pilavından çorba tarifi
Akşamdan kalan pirinç pilavını mis gibi bir çorba yaparak değerlendirebilirsiniz.
- Kuru soğan ve havucu küp şeklinde doğrayın.
- Yeşil biberi yarım ay şeklinde ince ince kesin.
- Domatesleri rendeleyin.
- Sıvı yağı derin bir tencerede kızdırın.
- Havuç ve kuru soğanları ekleyip orta ateşte hafif yumuşayana kadar kavurun.
- Doğranmış yeşilbiber ve rendelenmiş domatesi de koyup kavurmaya devam edin.
- Domates salçasını ekleyip kokusu çıkana kadar karıştırın.
- Sıcak tavuk suyu, tuz, karabiber ve pirinç ya da pirinç pilavını ekleyin.
- Kısık ateşte pişirin.
- Kıyılmış maydanoz ilave edip ocağı kapatın.
Afiyet olsun!
Makarna haşlama suyunu dökmeyin!
Haşladığınız makarnanın suyunu normal su yerine çorbaya ekleyebilirsiniz. Böylece çorbanız çok daha lezzetli olacaktır.