Giriş
Doğum ve askerlik borçlanması ile emeklilik! Çalışma hayatı uzmanı Ekrem Sarısu yöntemini anlattı
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında 1 milyon 700 başvurunun büyük bölümüne emekli aylığı bağlandı. Bir kısım başvurunun ise tamamlanması bekleniyor. EYT ile emekli olamayanlar emekli olmanın yollarını arıyor. POSTA yazarı Ekrem Sarısu, çalışma hayatıyla ilgili merak edilen soruları cevaplandırdı.
ASKERLİĞİNİZİ BORÇLANIP 372 GÜN DE PRİM ÖDEMELİSİNİZ
Soru: 3 Kasım 1978 doğumluyum. 21 Ağustos 1998 tarihinde askere gittim. Sigorta giriş tarihim 7 Haziran 2000 olup 5063 gün primim var. 18 ay askerlik borçlanması yaparsam, primlerimi tamamladığımda emekli olur muyum? Aytekin ALANLI
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri çeker ve sigorta başlangıç tarihiniz 7 Aralık 1998 olur. Bu tarih hem EYT’li olmanızı, hem de emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. EYT kapsamında olduğunuzdan emeklilikte yaş aranmayacak. Askerlik borçlanmasından sonra 372 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EYT YASASI İLE İŞİNİZ YOK
SORU: 56 yaşındayım. Sigorta başlangıç tarihim 1996. EYT’den faydalanabilir miyim? Kadri KURUMAZ
CEVAP: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT yasası yaşı kaldırdı. Sigortalılık süresi ve prime dokunmadı. Yaş sorununuz olmadığından EYT yasası ile işiniz yok. 5825 gün priminiz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 5825 güne tamamlayınca emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olarak).
EYT YASASINDAN YARARLANMANIZ MÜMKÜN
SORU: 27 Kasım 1998’de askere gittim. Askerliğimi 18 ay olarak yaptım. İlk defa 14 Şubat 2001’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Askerliği borçlanıp EYT’den faydalanabilir miyim? Fikret BAYCAR
CEVAP: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürür ve sigorta başlangıç tarihiniz 14 Ağustos 1999 olur. Bu tarih hem EYT’li olmanızı hem de emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. EYT’lilerden emekli olurken yaş aranmadığından, 5975 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 14 Ağustos 2024’te emekli olabilirsiniz.
EYT KAPSAMINDA MIYIM?
Soru: 10 Mart 1974 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 2006 olup 4000 gün prim ödemem var. Part-time çalıştım. Doğum borçlanması ile EYT kapsamına girebilir miyim? Ecem NAZ ÖZKAN
Cevap: 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamında. Sigorta girişiniz itibarıyla EYT kapsamında değilsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Bu kuralın tek istisnasını staj sigortasından sonra, sigorta başlangıcından önceki doğumlar oluşturuyor. Sigorta başlangıç tarihinden önce staj sigortanız olsa bile, sigorta başlangıç tarihinizi 7 Eylül 1999’a çekecek kadar staj süreniz olamayacağından doğum borçlanmasıyla da EYT kapsamına giremezsiniz.
NASIL BİR YOL İZLEMELİYİM?
SORU: 7 Nisan 1948 doğumluyum. SSK başlangıcım 5 Aralık 1959 olup SSK’ya (4/A) 752, Bağkur’a 2292 gün prim ödedim. Son olarak SSK’ya girişim 19 Mayıs 2010, çıkışım 8 Aralık 2010. Toplam primim 3044 gün. Emeklilik için ne yapmalıyım? Bilal GÜRSES
CEVAP: Primi ödenen son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Son yedi yıl kuralına göre SSK’dan emekli olmak için Bağkur’dan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. Bağkur’dan sonra SSK’ya 199 gün prim ödediğiniz anlaşılıyor. SSK’ya 1061 gün daha prim ödeyerek Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayıp SSK’dan emekli olabilirsiniz (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).