Giriş
Emekli maaşı ile ilgili çok önemli karar! Para iadesi...
Danıştay'dan milyonlarca emekliyi ilgilendiren önemli maaş kararı. Emekli aylığını aldıktan sonra ölen kişilerin hak sahipleri, aylığı iade etmek zorunda olup olmadıklarını merak ediyorlar. Emekli Sandığı’nda aylıklar üçer aylık dönemler halinde ödendiği için, memur emeklilerinin hak sahipleri geçmişteki uygulama farklılıklarından dolayı daha fazla tereddüt yaşıyorlar.
Emekli maaşları ile ilgili önemli bir karara imza atıldı. Alınan karara göre ödenen maaş faizi ile birlikte geri alınabiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK),bankalarda yığılma olmaması için emekli aylıklarını belli periyotlarda ödüyor. Emekli Sandığı mensuplarının (4/1-c) aylığı her ayın 1 ila 5’inde; SSK’lıların (4/1-a) aylıkları her ayın 17 ila 26’sında; BAĞ-KUR’luların (4/1-b) aylıkları da her ayın 25 ila 28’inde ödeniyor. SSK ve BAĞ-KUR’luların ödeme günleri emeklilik tahsis numarasının son rakamına göre belirleniyor.
Emekli aylıkları her ay peşin olarak ödeniyor. 4/1-a (SSK) ve 4/1-b (BAĞ-KUR) kapsamındaki gelir ve aylıklarda ödeme günü cumartesiye rastlayanlara cuma günü; pazara rastlayanlara da pazartesi günü ödeme yapılıyor. 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamındakilere ise hafta sonuna da denk gelse, gününde emekli aylığı ödeniyor.
24 Mart’ta ödenen emekli aylığı, 24 Mart ile 23 Nisan tarihleri arasındaki döneme ilişkin yapılan peşin ödemeyi kapsıyor. SSK ve BAĞ – KUR’lularda emekli aylığı ödemeleri aylık olarak gerçekleştiriliyor. 24 Mart’ta emekli aylığını alan kişi 25 Mart’ta hayatını kaybetse bile peşin ödenen aylık geri istenmez.
Emekli Sandığı’nda uygulama geçmişte farklıydı. Emekli Sandığı Kanunu’nda, peşin veya avans olarak ödenen aylıkların ölüm halinde istenemeyeceğine dair hüküm olmasına karşın Emekli Sandığı Yönetim Kurulu’nun 2001 yılında aldığı karar uyarınca, üçer aylık dönemler halinde emekli aylığı alan kişinin ölümü halinde, ölümün meydana geldiği ayın aylığı alınmıyor ancak sonraki ay ve aylara ait ödemeler geri alınıyordu. Örneğin nisan, mayıs, haziran aylarının aylığını 1 Nisan’da peşin olarak alan kişi 15 Nisan’da ölmüşse, nisan ayının aylığı alınmıyor, mayıs ve haziran aylarının aylıklarının ise iadesi isteniyordu.
Ancak, Danıştay 11. Dairesi 2014 yılında Emekli Sandığı Yönetim Kurulu’nun söz konusu kararını iptal etti. Danıştay’ın bu kararı uyarınca, 1 Nisan’da 3 aylık emekli aylığını peşin alan kişi ertesi gün hayatını kaybetse bile üç aylık emekli aylığı geri alınamaz.
Buna rağmen hala zaman zaman iade edilmesinin istendiğine ilişkin şikâyetler söz konusu olabiliyor. Böyle bir durumla karşı karşıya kalanların itirazda bulunması, ölüm aylığında kesinti yapılmışsa dava açması gerekir.
HANGİ DUURMLARDA İADE EDİLMELİ?
SGK emekli aylıklarını bankaya önceden gönderiyor ve para, ödeme gününde serbest bırakılıyor. Ölüm kayıtları SGK ile paylaşıldığı için ölüm halinde hesaptaki para bloke ediliyor ancak bazen ölüm kayıtlarının sisteme geç düşmesi veya vefatın hafta sonunda meydana gelmesi gibi nedenlerle emekli aylığı bloke edilmemiş olabiliyor. Bloke edilmemiş olsa bile ödeme gününden önce vefat edenlerin emekli aylığının bankadan çekilmesi halinde daha sonra faiziyle geri alınıyor.
DUL VE YETİM AYLIĞI HANGİ GÜNDEN İTİBAREN BAĞLANIR?
Ölen emeklinin eşi veya çocuklarının ölüm aylığı, ölüm tarihini izleyen ayın 1’inci gününden itibaren başlatılır. Örneğin, emekli aylığını her ayın 24’ünde alan kişi 25 Mart’ta yaşamını yitirmişse, 24 Mart – 23 Nisan dönemine ait peşin ödenmiş emekli aylığı geri alınmadığı gibi, eşi veya çocuklarının ölüm aylığı da 1 Nisan’da başlatılır. İade edilmeyen peşin ödemeden dolayı dul veya yetim aylığında hiçbir şekilde kesinti yapılmaz.
Habertürk