Giriş
EYT ile emeklilik planı yapanların merak ettiği sorular
EYT düzenlemesine ilişkin yasanın şubat ayında Meclis'ten geçmesi ve ilk maaşların mart ayında ödenmesi bekleniyor. EYT'de tüm detaylar netleşmediği için EYT'lilerin kafası karışık. Posta gazetesi yazarı Ekrem Sarısu merak edilenleri cevapladı. Doğum borçlanması askerlik gibi sigorta girişini öne çeker mi? Kadroya geçenler EYT kapsamına girerse iş akdi sonlanır mı? Bağkur'lu EYT'den kaç gün primle yararlanabilir? İşte yanıtlar...
DOĞUM BORÇLANMASI BAŞLANGICI ÖNE ÇEKER Mİ?
Soru: 16 Aralık 1984 doğumluyum. Staj girişim 15 Eylül 2000. Tam zamanlı çalışma yıl başlangıcım 2002 olup 4630 gün prim ödemem, 2017 ve 2019 doğumlu iki çocuğum, ve 20 yıldan fazla sigortalılık sürem var. Doğum borçlanması yaparak sigorta giriş tarihimi geri çekebilir miyiz? Nesli KILIÇ
Cevap: Doğumlarınız sonrasındaki iki yıl içinde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Ancak bu yolla kazanacağınız primler doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelere mal edileceğinden, sigorta başlangıç tarihinizi geri çekmez. Doğumlarınız staj sigortanızla, normal sigorta başlangıç tarihleri arasında olsaydı, borçlanma başlangıç tarihinizi geri çekerdi.
BELEDİYE BAŞKANI OLARAK HANGİ EK GÖSTERGEDEN EMEKLİ OLURUM?
Soru: 1991’de vekil öğretmen olarak, 1996-2006 yılları arası 10 yıl imam hatip olarak, 2006-2014 yılları arası sigorta ve Bağkurlu olarak görev yaptım. 2014-2019 yılları arası 10 bin nüfuslu ilçede belediye başkanlığı yaptım. 2021’de 9208 prim gününden dondurdum. Yüksekokul mezunuyum. Şu an 3’üncü kademe 1’inci derecedeyim. Hangi ek göstergeden emekli olabilirim? Recep TUNA
Cevap: Belediye başkanlığından 3’üncü derecenin 1’inci kademesinde emekli olursanız 7417 sayılı kanun ile artırılmış olan Mülki İdare Amirliği hizmetleri sınıfı (c) bölümünde yer alan 3’üncü derece ek göstergesinden yani 3600 ek göstergeden yararlanırsınız.
BAĞKUR’LU EYT’DEN KAÇ GÜN PRİMLE EMEKLİ OLUR?
Soru: 1971 doğumlum. 1993’te SSK, 2003’te tarım Bağkur, 2012’de SSK, 2017’de esnaf Bağkurlu oldum. Toplam 7240 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Ethem AYDOS
Cevap: Sorunuzdan SSK’dan sonra Bağkur’a 1260 günden fazla prim ödediğiniz anlaşılıyor. Son yedi yıl kuralına göre Bağkur şartlarıyla emekli olacaksınız. 1993 girişiniz de SSK’ya prim ödemeniz varsa, EYT kapsamındasınız. EYT’lilerden yaş aranmayacağı açıklandı. Ancak prim aranacak. 1760 gün daha prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte çalışarak Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK’dan emekli olmanız da mümkün. Bu seçenek daha erken emekli ettiğinden avantajlı. Ayrıca SSK’ya prim ödemek için Bağkurlu olmanızı gerektiren faaliyetinizi terk etmeniz de gerekmiyor. Çünkü Bağkurlular faaliyetlerine son vermeden, kendi işyerleri dışında başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar.
PRİM ÖDEMESENİZ DE 60 YAŞINDA EMEKLİSİNİZ
Soru: 11 Aralık 1977 doğumluyum. 1996’da staj sigortam, 2001’de sürekli sigortam başladı. 7238 gün prim ödemem prim var. 1997 ile 1998 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanıp bedelini ödersem EYT kapsamına girer miyim? İsmail FIÇICI
Cevap: Uzun vadeli sigorta kolları başlangıcınızı tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sigorta başlangıç tarihiniz 7 Mart 2001’den önce ise 18 ay askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına girebilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz 7 Mart 2001’den sonraki bir tarih ise, askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarihe kadar çekemeyeceğinden EYT kapsamına giremezsiniz. EYT kapsamına giremezseniz, 7000 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
KADROYA GEÇENLERDEN EYT İLE EMEKLİLİĞİ HAK EDENİN İŞ AKDİ BİTER Mİ?
Soru: 8 Şubat 1976 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Mayıs 1998 olup 6168 gün prim ödemem var. Bir kurumda 696 KHK’lı temizlik personeli olarak çalışıyorum. Biliyorsunuz bizde zorunlu emeklilik var. Ben emekli olmak istemiyorum. EYT kapsamına giriyor muyum? Ebru YALINBAŞ
Cevap: Kadroya geçişinizi sağlayan yasaya göre emekliliği hak eden personelin iş akdi fesih ediliyor. Şayet EYT yasasına sizler için, iş akdinizin fesih edilmesine mani özel bir düzenleme konmazsa, EYT ile emekliliği hak edeceğiniz tarihte maalesef iş akdiniz fesih edilerek işten çıkartılırsınız. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Ama sigortalılık süresi ve prim aranacak. Priminiz de yeterli olduğundan, EYT yasası çıktığında 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mayıs 2023’te emeklilik hakkı elde edersiniz. Ama emeklilik talebe bağlıdır. Talep etmediğiniz sürece emekli edilmezsiniz.
