Giriş
Faiz artışı kredileri nasıl etkileyecek? İşte piyasaya yansıması
Merkez Bankası'nın faiz kararı belli oldu. Peki bu faiz artışı kredileri nasıl etkileyecek? Merkez Bankası'nın faiz kararı sonrası altın, dolar ve borsada yön ne oldu? Ekonomistler tek tek anlattı. İşte detaylar.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz kararı belli oldu. Ekim ayı toplantısını yapan TCMB Para Politikası Kurulu, politika faizini beklentilere paralel 5 puan artırarak yüzde 35'e yükseltti. Aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözleneceğini belirten Merkez Bankası, parasal sıkılaşmanın gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceğini kaydetti. Peki bu faiz artışı kredileri nasıl etkileyecek? İşte Milliyet'in haberine göre detaylar...
PİYASALARA YANSIMASI NASIL OLACAK?
Ekonomist Muhammet Bayram açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "Ekonomistlerin beklentisi 500 baz puandı. Küresel riskler düşünülerek daha itidalli bir şekilde faiz artırımı geleceğini tahmin etmiştim, 250 baz puan. Burada piyasanın istediği de önemli, artan enerji maliyetleri ile beraber enflasyon artabilir. 500 baz puan şahin bir artış. Reel faize daha yakınsadığını göreceğiz.
Kamu bankalarındaki mevduat faizleri yüzde 40 seviyesine gelmişti. Bununla beraber kredilerin biraz daha aşağı ineceğini tahmin ediyoruz. Miktarsal sıkılaştırma öngörüyorsanız daha az krediyi öngörürsünüz. Yüzde 35’e yakınsayan faiz bankaların daha az kredi vermesi demektir.
Faizlerdeki düşme 2024’ün sonu itibarıyla olacaktır. Biz Merkez Bankası’nın 500 baz puan faiz artışını şöyle okuyabiliriz. Gazze savaşının çok büyümeyeceğini, küresel riskler olsa da bunun dünya çapında büyümeyeceğini öngörebiliriz.
KREDİ KARTI FAİZLERİ NASIL ETKİLENECEK?
Öncelikle vatandaşın cebini ilgilendiriyor. Burada 1 Eylül itibarıyla nakit çekim faizi 3.87’ydi. Artan faiz baz puan ile beraber 4.2’lere yükselmişti. Şimdi 4,6 - 4.7’lere gelmesini bekliyoruz.
Aynı şekilde kredi kartı gecikme faizi 3.11’yi eylül ayı itibarıyla, ekim ayında 3.60’ya yükseldi şimdi 4’ü geçmesi bekleniyor. Yıllık yüzde 50’ye yakınsayan bir maliyet demek. Vatandaş kredi kartını ödeyemezse bin liraya 500 lira ödeyecektir demek. Bu da ciddi maliyet. Turizm harcamasında kredi kartına taksit sınırlaması gelebilir.
Bankaların faizleri yüksek oldukça vatandaş bazı şeyleri harcamayacak. Vatandaşın biraz daha lüks tüketimine ilişkin katılaşma olursa enflasyonda ciddi şekilde düşüş olacaktır.
‘KREDİ KARTI FAİZİ, NAKİT ÇEKİM AVANSINA YANSIYACAK’
9.09’lar seviyesinde bir önceki ayın enflasyonu, eylül ayında 4.75’i gördük. Artan enerji maliyeti yansımazsa yine yüzde 5’ler seviyesinde aylık enflasyon gelmesini bekliyoruz. Faizin artırılması kredi kartı faizi, nakit çekimi avansına yansıyacak.
MAAŞLAR NASIL ETKİLENİR? EMEKLİ, MEMUR VE ASGARİ ÜCRETE ZAM NE KADAR OLUR?
Yüzde 38 seviyesinde Bağkur ve SSK’lılara artış yapılacağını bekliyoruz. Memur ve memur emeklilerine yüzde 50 seviyesinde artış yapılacak. Bu devletin kendi vereceği maaş, özel sektöre nasıl olacak? Yansıması biraz olumsuz olabilecek. İşverenlerin bunu sırtlaması zor olabilir. Ücretlerdeki artışların sınırlı olması ile beraber ücretlerin üzerindeki vergi yükünün azaltılması ile enflasyona ezdirilmemesi hedeflenebilir.
Biz memur, memur emeklilerine yüzde 50’ler seviyesinde artış bekliyoruz. SSK, Bağkur emeklilerine yüzde 40’lar seviyesinde artış bekliyoruz. Özel sektör önemli, asgari ücretin 16 bin TL bandına yaklaşacağını tahmin edebiliriz."
FAİZ KARARI NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
Doç. DR. Yüksel Okşak ise açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "Ortadoks para politikasını sayın Mehmet Şimşek koordine ediyor. Radikal bir şekilde ortadoks politika bize enflasyona ne kadar yakınsarsanız enflasyonun etkisini azaltmış olursunuz diyor.
Merkez Bankası faiz kararı ile ilgili önümüzdeki aya ilişkin bekle gör politikası izleyebilir. Şu an enflasyon tarafında sert baskı olduğunu düşünüyor. Yıl sonu enflasyonumuzun OVP’den de daha yukarı da tamamlayabiliriz. Merkez Bankası bu riskleri gördü. Merkez Bankası piyasların beklentileri doğrultusunda karar aldı."
FAİZ NE KADAR DAHA ARTACAK?
Stratejist Cüneyt Paksoy konuşmasında şu ifadeleri kullandı: "Bu karar önemli, piyasanın beklentisi Merkez Bankası ile örtüştükçe Merkez Bankası politikalarının tahmini kolaylaşacak. Piyasaya etkisi optimum şekle dönüşecek.
Ben 35’in bir son nokta olmadığını 40 hatta 45’lere kadar çıktıktan sonra beklenen enflasyonun üzerinde bir reel faiz geldiğinde politika faizinde beklemeye geçeceğini düşünüyorum."
Haftanın dördüncü işlem gününe 1789 liradan başlayan gram altın 1800 lira olan kritik eşiğin üzerine çıktı. 1808 liraya kadar yükselen gram altın tüm zamanların en yüksek seviyesini gördükten sonra bir miktar geriledi.
Faiz kararı öncesinde 1796 lira seviyesinde bulunan gram altın şu sıralarda 1795 liradan işlem görüyor.
BORSA HAREKETLENDİ
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi güne yüzde 1.23 oranında yükselişle 7516 puan seviyesinden başladı.
Faiz kararı öncesinde 2.13 oranında yükselişle 7582 puandan işlem gören BIST 100 endeksi karar sonrası hareketlendi. Endeks şu sıralarda 0.83 oranında artışla 7487 puan seviyesinden işlem görüyor. Gün içerisinde en yüksek 7648 puan seviyesi test edildi.
Bankacılık endeksi yüzde 0.76 oranında yükselişle 7849 puan, sanayi endeksi yüzde 1.11 oranında artışla 12148 puan seviyesinde hareket ediyor.
DOLAR VE EURODA SON DURUM NE?
Dolar/TL haftanın dördüncü işlem gününe 28.12’nin üzerinde başladı. Kur şu dakikalarda hafif yükselerek 28.14 liradan işlem görüyor. Dolar/TL’de gün içerisinde en düşük 28.01, en yüksek ise 28.36 seviyeleri görüldü. Euro ise aynı dakikalarda 29.71 lira ile geriliyor.