Giriş
Gelire göre vergi sistemi! Eylül'e yetişir mi? OVP için tarih netleşti
İşçi ve işveren kesiminin vergiyle ilgili taleplerini değerlendiren Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan vergi düzenlemesi taleplerine destek açıklaması geldi. Eylül ayına yetişecek mi? Dolaylı vergilerin azaltılması neye yarar? İşte Yılmaz’ın önemli toplantıdan sonra altını çizdiği başlıklar.
2023 Yılı 2. Yarıyıl Ekonomi ve İstişare Toplantısı’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a altı bakan eşlik etti. Toplantıya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat katıldı. Bakanlar, iş dünyası temsilcilerinin taleplerini değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’dan vergi düzenlemesi taleplerine destek açıklaması geldi. Orta Vadeli Program (OVP) çalışmalarında sona yaklaşıldığını belirten Yılmaz, 10 Eylül’e kadar programı açıklamayı planladıklarını ifade etti. Yılmaz süreci, “İstişarelerin bir kısmını bitirdik. Şimdi önümüzde tarım ve finans kesimiyle görüşme var. Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve diğer birlik başkanlarıyla tarihini tam belirleyemedik. Finans kesimiyle cuma günü İstanbul Finans Merkezi’nde görüşeceğiz” şeklinde özetledi.
Beştepe’de düzenlenen Kabine toplantısının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Cevdet Yılmaz’ın konuşmasında ‘köklü değişim’ vurgusu dikkat çekti.
Cevdet Yılmaz’ın açıklaması vergide nasıl bir reform olabileceğine yönelik soruları beraberinde getirdi. Yılmaz’ın, dolaylı vergilerin azaltılması, doğrudan vergilerin payının artırılmasına yönelik bir talep olduğunu dile getirmesi, gözleri eylül ayında açıklanacak olan Orta Vadeli Program (OVP) ve kalkınma programlarına çevirdi. Vergi reformunun temelinde sistemin sadeleştirilmesi, dengeli hale getirilmesi, verginin tabana yayılması, kayıt dışının azaltılması gibi unsurların yer alması bekleniyor.
YILMAZ’DAN SİNYAL
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, dün yapılan 2023 Yılı 2. Yarıyıl Ekonomi ve İstişare Toplantısı’nda vergi konusunda ekonomi dünyasında bir reform beklentisi olduğunu ifade etti. Yılmaz, “Vergi konuları toplantıda dile getirildi. İşvereniyle, işçisiyle toplumun bütün kesimlerinde bir vergi reformu beklentisi olduğunu söylemek isterim. Doğrudan vergilerin payının artırılmasına dönük bir beklenti var. Bir taraftan sosyal adaleti sağlayan diğer taraftan kamunun gelirlerini devam ettiren bir vergi sistemi beklentisi var. Ben de bu talebi destekliyorum” diye konuştu.
DOLAYLI VERGİLERİN AZALTILMASI NEYE YARAR?
Vergi gelirleri; gelir, kurumlar gibi doğrudan vergiler ile KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerden oluşuyor. 2000’li yıllardan itibaren dolaylı vergilerin vergi gelirleri içindeki payı yüzde 60’ların üstünde, genellikle de yüzde 65-66’lar düzeyinde. Elde edilen gelir herkesten aynı oranda alındığı için gelir adaleti yönünden eşitsizliğe neden olan dolaylı vergilerin azaltılması yıllardır gündemde. Akaryakıttan alınan ÖTV artırıldığında tüm gelir gruplarındaki vatandaşlar aynı oranda etkileniyor. Doğrudan vergiler kazanca göre alındığı için yüksek gelir elde edenleri daha çok ilgilendiriyor. Doğrudan verginin ağırlığının artması herkesin kazandığı ölçüde vergi ödemesi anlamına geliyor, vergide adaleti sağlıyor. Bunun için dolaylı vergilerin azaltılması gelir eşitsizliğinin azaltılmasına katkı sağlıyor.
KISA DÖNEMDE MÜMKÜN MÜ?
KDV ve ÖTV gibi vergilerde yapılan artışlar hemen bütçe gelirlerine yansıdığı için bütçe dengesini sağlamak adına ilk başvurulan vergilerden. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz bu konuda reformdan bahsederken vergi artışı-azalışını kastetmiyor. Vergi sisteminin modernize edilmesi ve sadeleştirilmesinden bahsediyor. Bütçe dengesi nedeniyle temmuz ayında hem KDV oranları yükseltildi hem de akaryakıt üzerinden alınan ÖTV artırıldı. Bütçe dengesini sağlamak amacıyla yapılan bu artışlardan dolayı kısa dönemde bir vergi azalışı beklenmiyor. OVP ile vergi gelirlerinin seyri de belli olacak. OVP’de vergi reformunun izleri yer alabilir. Vergi mevzuatının sadeleştirilmesi, vergi türlerinin azaltılması gibi hedefler kısa dönemli hedefler içinde yer alabilir. Ancak oranların düşürülmesine yönelik çalışmanın daha uzun soluklu olması bekleniyor. Hükümet ekim ayında 12. Kalkınma Planı’nı TBMM gündemine getirecek. Vergi reformuna ilişkin daha detaylı mesajın burada verilmesi bekleniyor.
YAPISAL KÖKLÜ DEĞİŞİMLER
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın toplantıdan sonra altını çizdiği başlıklar şunlar oldu:
Yapısal dönüşümler önemli. Vergi reformundan tutun eğitimdeki dönüşümlere, hukuk alanında, özellikle ekonomiyi ilgilendiren değişikliklerden yatırım ortamını iyileştirenlere kadar hepsi üzerinde çalışılması önemli. Yapısal dönüşüm dediğimiz; ekonominin potansiyelini geliştirici her türlü köklü değişimi ifade ediyor. Gündelik değişim değil, daha köklü değişimlerden bahsediyoruz.
EYLÜLDE AÇIKLANACAK
Finans kesimi ile cuma günü İstanbul Finans Merkezi’nde toplantı yapacağız. Bankalar Birliği, kamu-özel sektör temsilcileri, banka genel müdürleri, dolayısıyla finans kesimini temsil eden önemli aktörler olacak. Onların önümüzdeki üç yıla ilişkin bakışı, beklentiler konuşulacak. Bir de TOBB ile bir organizasyon düşünüyoruz. Bütün illerden başkanları davet edecekler, belki de tam gün ayıracağız. Bütün illerin, bölgelerin sorunlarını ve beklentilerini de almış olacağız.
BEN DE DESTEKLİYORUM
’Vergiye yeniden bakılsın’ talepleri hem işçi hem işveren kesiminden yoğun olarak geliyor. Ben de destekliyorum tabii. Önümüzdeki dönemde bu yönde birtakım çalışmalar yapılması gerekiyor. Buna vergi artışı-azalışı değil; vergi sisteminin modernize edilmesi, güncellenmesi, sadeleştirilmesi, daha dengeli hale getirilmesi diyelim.”
İŞ DÜNYASI: MEMNUNİYET VERİCİ
BÖYLE BİR REFORMU OLUMLU KARŞILIYORUZ
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz’ın vergi reformuna yönelik çıkışını iş dünyası olarak olumlu karşıladıklarını belirtti. Cevdet Yılmaz ile iş dünyası buluşmasında aktardıkları sorunların başında vergilerin geldiğine dikkat çeken Sönmez, “Yaptığımız görüşmede kendisine iş dünyasının sorunlarını aktarmıştık. Bunların başında vergi sistemi geliyordu. Çünkü Türkiye’de vergi dağılımı uzun süredir dolaylı vergiye yoğunlaşmakta. Dolaylı vergilerin bütçedeki payı yüzde 65, dolaysız vergilerin ise yüzde 35. Enflasyonun arkasındaki nedenlerden biri de dolaylı vergiler. Öncelikli adım gelir vergisi dilimlerinin yeni zamlara göre güncellenmesi olmalıdır.”
VERGİNİN VERGİSİ ALINMAYAN BİR REFORM İSTİYORUZ
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, vergi reformu açıklamasını desteklediklerinibelirtti. “Ankara’daki toplantıda Sayın Yılmaz bakanlarla birlikte iş dünyasının talepleri değerlendirildi. En önemli konulardan biri de vergi sistemiydi” diyen Palandöken, olası bir vergi reformundan beklentilerini şöyle dile getirdi:
“Vergi reformunun sadeleştirilmesi önemli. ÖTV, KDV gibi vergilerde oranların değişken olmamasını talep ediyoruz. Ayrıca toplantıda kiraların üzerindeki yüzde 20 stopaj sorununu da dile getirdik. Sadeleştirilmiş bir vergi sistemi istiyoruz. Verginin vergisinin ödenmesi gibi bir durum var. Değişken olmayan, belirli kuralları olan, kalıcı, güven veren, adil vergi sistemi istiyoruz.”
‘DOLAYLI VERGİLER ÖNEMLİ SORUN’
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, vergi sistemindeki dönüşümün toplumsal refahın artması adına önemli olduğunu belirtti. Gültepe, “Makro ekonomik açıdan dolaylı vergilerin ülkemizdeki gelir dağılımını bozucu etkileri olduğu bir gerçek. Halkın ihtiyaçlarının daha fazla vergilendirilmemesi sosyal adaleti kuvvetlendirecektir. Kayıt dışı ekonomi de vergi sistemimizi olumsuz etkiliyor. Daha şeffaf, daha adaletli ve sade bir mekanizmaya ihtiyacımız var” dedi.