Giriş
Hamilelik döneminde hormonlara bağlı bu değişimlerden korkmayın
Gebelik hem duygusal yoğunluğa hem de hormonal değişimlere bağlı olarak kadınlarda psikolojik gel-git’lerin çok yaşandığı bir dönem. Anne adayı vücudundaki hızlı değişimlere adapte olmaya çalışırken bir yandan da daha önce hiç başına gelmemiş bazı sorunlarla karşılaşabilir. Gebeliğe bağlı olarak oluşan lekeler, saç dökülmesi, tırnakların zayıflaması ve kıllanma bunlardan yalnızca birkaçı. Ancak hamilelik döneminde hormonlara bağlı olarak gelişen bu değişimlerin çoğu gebeliğin ve lohusalık döneminin sonlanması ile eski haline dönüyor. Kadın doğum uzmanına "Kadınların gebelik döneminde yaşayacakları değişimler nelerdir, hangileri nasıl takip edilmelidir?" diye sorduk.
Gebelik, kadın hayatında çok özel bir dönem. Vücutta adeta bir hormon fırtınası oluşur ve bu nedenle tüm sistemlerde, fizyolojik birçok değişiklik meydana gelir. Bu değişikliklerin bir kısmının mekanizması, hâlâ tam anlaşılmış olmamakla birlikte bilinen tek şey; bu değişikliklerin bebeği korumak ve yaşatmak için olduğudur." diyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gökçenur Gönenç, "Gebe kadının vücudunda artan östrojen ve progesteron hormonuna bağlı olarak; cilt, saç, tırnak gibi dokularda değişiklikler olmakta, bunların çoğu anne adaylarını endişeye sevk etmektedir. Endişenin temelinde; bu değişikliklerin bebeğe bir zararı olup olmadığı yatarken, diğer yandan bu değişikliklerin kalıcı mı yoksa geçici mi olduğu soruları bulunmaktadır." açıklamasında bulunuyor.
DEĞİŞİKLİKLERİN ÇOĞU GEÇİCİ
Gebelik, duygusal yoğunluğa ve hormonal değişimlere bağlı olarak psikolojik gel-git’lerin yaşandığı bir dönem. Anne adayı, kendi vücudundaki hızlı değişimlere adapte olmaya çalışır. Bu stresin üzerine bir de aynaya baktığında, kendini güzel görmemesi eklendiğinde, psikolojik çöküş başlayabilir. Op. Dr. Gökçenur Gönenç, temelde bilinmesi gerekenin bu değişiklerin çoğunun geçici olduğunu, bir kısmının doğumdan sonra tamamen geçeceğini, bir kısmının büyük ölçüde azalacağını söylüyor. Op. Dr. Gönenç, "Cilt çatlakları gibi kalıcı olabilecek durumlara da 'bebekten hatıra' denmesi ve durumla barışık olunması gerektiği düşüncesindeyim." diye ekliyor.
YÜZ LEKELERİNE KARŞI YAZ KIŞ GÜNEŞ KREMİNİ İHMAL ETMEYİN!
Op. Dr. Gökçenur Gönenç, kliniğe en sık başvuru nedeni olan sıkıntıları; saç dökülmesi, tırnak kırılması, lekelenme, kıllanma ve cilt kuruluğu olarak sıralıyor. Zira anne adaylarının neredeyse yüzde 75’inin yüz bölgesinde, gebelik maskesi denen leke oluşabiliyor.
Yüksek östrojen seviyesine bağlı bu durum; yüzde özellikle alın, burun, dudak üstü, elmacık kemiklerinin üzeri ve çenede yoğunlaşan koyu renk şeklinde görülür. Bu maske oluştuktan sonra, geçmesi kolay olmayabilir. O yüzden, oluşmasını engellemek için önlem almak gereklidir. Özellikle yaz aylarında olmak üzere, güneşe maruz kalınacak durumlarda, mutlaka koruma faktörlü güneş kremi uygulanmalıdır. Bu sayede, güneşin lekeleri alevlendirme etkisinden korunulmuş olur.
Op. Dr. Gönenç, leke oluşumunun giderilmesi için PRP, mezoterapi, lazer uygulamaları gibi yöntemlerin kullanılabildiğini ancak günümüzde bu yöntemlerin, gebelik esnasında güvenilir kullanımına ilişkin yeterli bilimsel veri bulunmadığı konusunda uyarıyor. Bu nedenle bu tür leke giderme işlemlerini lohusalık döneminin sonrasına bırakmak, bu sırada lekerin takibini yapmak daha doğru olabilir.
SAÇ DÖKÜLMESİ EN SIK KARŞILAŞILAN SORUNLARDAN
Gebelikte saçtaki değişimler de anne adayları için bir başka sorun. Op. Dr. Gönenç, "Saç değişiklikleri, gebeleri huzursuz etmektedir ancak bunların çoğu gebelik bitimiyle normalde dönecektir. En sık görülen sorun, saç dökülmesidir. Bu dökülme erkek tipi saç dökülmesi dediğimiz ön–yan kısımların açılması şeklinde olabilir." diyor.
Gebelikte aynı zamanda vücudun çeşitli bölgelerinde, kıllanma artışı gözlenebiliyor. Hatta daha önce olmayan yerlerde, yeni kıllar çıkabiliyor. Bu durumun koyu tenli kadınlarda daha belirgin olduğunu belirten Op. Dr. Gönenç, "bunlardan kalın olan kıllar için doğum sonrası, lazer epilasyon gerekli olabilecekken ayva tüyü şeklindeki ince kıllar genelde, doğumdan sonraki 6 haftalık lohusalık dönemi sonunda dökülür." diyor.
Gebelikte aynı zamanda tırnaklar daha hızlı uzuyor ancak genellikle; yumuşama, incelme, enine çatlaklar oluşması ve tırnağın yaprak yaprak ayrılması görülebiliyor.
LOHUSALIĞIN BİTMESİNİ BEKLEYİN!
Cildin kuruması, pul pul olması hatta soyulması da gebelikte karşılaşılan bir durum. Hafif kuruluktan başlayıp, tüm vücudu saran döküntülere kadar geniş yelpazede cilt değişikliği görülebiliyor. Cildin temiz tutulması, nemlendirilmesi, çok yönlü beslenme ile bu durum engellenebiliyor. Bazı durumlarda kadın doğum uzmanının kontrolünde ek vitamin takviyesi gerekebiliyor.
Gebelikte oluşan tüm değişikliklerin normal duruma dönmesi, lohusalık olarak adlandırılan doğum sonrası 6 haftalık dönemde gerçekleşiyor. Bu döneme halk arasında bebeğin “kırkı çıkması” deniyor. Op. Dr. Gönenç, bu nedenle "gebelikte oluşan değişiklikler için lohusalık sürecinin bitmesi beklenmeli, bu süreç sonunda sebat eden durumların tedavisi üzerine yoğunlaşılmalıdır." diyor.