Kredi kartında yeni önlemler masada! 10 maddede 'ekstre' kontrolü

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre; 27 Ocak 2023 haftasında 478 milyar 359 milyon lira olan bireysel kredi kartı harcamaları (taksitli dahil), 26 Ocak 2024 itibarıyla 1 trilyon 204 milyar 208 milyon liraya çıktı. Yani son 1 yılda kartla yapılan harcamalar 726 milyar lira (yaklaşık yüzde 150) artmış durumda. Kredi kartları aracılığıyla yapılan rekor harcamalar ekonomi yönetiminin de dikkatinden kaçmadı. Bu kapsamda faiz artışı, limit kısıtlaması veya taksit sayısının azaltılması gibi önlemler konuşuluyor. Tüketiciler kredi kartına gelecek kısıtlamaları beklemeden harekete geçip harcamalarını kontrol altına almalı. Kredi kartı limiti, tüketiciye gelirine göre tanımlanan hazır bir kredidir. Günlük hayatta sağladığı avantajlar paha biçilemez. Amacına ve kuralına uygun kullanıldığında büyük faydalar sağlar. Tam tersi durumda yani ipin ucu kaçtığında tamiri zor hasarlar bırakıyor. O yüzden kredi kartı sahiplerinin güncel faizlerden, yasal mevzuatlara kadar birçok detayı bilerek ayağını yorganına göre uzatması gerekiyor. Kredi kartı limiti, yasalarla belirleniyor. İlk defa kredi kartı sahibi olacak kişiler için ilk yıl kredi kartları limiti aylık net belgeli gelirin en fazla 2 katı olarak belirleniyor. Takip eden yıllarda ise limit gelirin 4 katına çıkarılabiliyor. Eğer kart harcamalarınızda ölçüyü kaçırıyorsanız, limitiniz de en üst tutardan belirlenmişse bankadan bunun düşürülmesini talep edin. Bankalar bu talebi uygulamak zorunda. Geliriniz borçlarınızı kapatmaya yeterli olsa da harcamalarda önceliğiniz temel ihtiyaçlar olsun. Gelirinizden artan parayla zor zamanlar için ‘acil durum fonu’ oluşturun. Ayrıca banka hesabınızda, Bireysel Emeklilik Hesabı’nızda (BES) biriken paranız varsa bu varlıklara güvenerek ihtiyaç dışı harcamalar için kredi kartınıza yüklenmeyin. Taksit sayıları ne kadar artıyorsa aylık ödenecek tutar o oranda düşer. Bu aslında pahalı bir ürünün ucuz görünmesini sağlayan bir illüzyondur. Temel ve acil bir ihtiyaçsa, enflasyonist ortamda uzun vadeli taksit seçenekleri (vade farkı yüksek değilse) faydalıdır. Ancak harcama ihtiyaç için değil de isteklere göre yapılmışsa o taksitler, sonraki aylarda yapılacak harcamalarla aylık ekstrelerinizin şişmesine neden olur. Haliyle son ödeme tarihinde bütçeniz zorlanabilir. Taksit bitene kadar da kart limitiniz azalmış olur. Kredi kartında hesap kesimi her 30 günde bir yapılır. Ekstrede kredi kartının son ödeme tarihi yazar. Bu süre hesap kesiminden itibaren 10 gündür. Örneğin ekstre kesim tarihi 2 Şubat ise son ödeme tarihi 12 Şubat’tır. Bu tarihin geçirilmemesi gerekiyor! Kredi kartı borcunuzun asgarisini ya da tamamını ödeyemediğinizde öncelikle borcunuza kredi kartı geç ödeme faizi uygulanmaya başlar. Kredi kartı borcunun geç ödenmesi durumunda, asgari ödeme tutarına kadar olan kısmı için aylık yüzde 3.96 gecikme faizi, dönem borcunun asgari ödeme tutarı dışında kalan kısmı için aylık yüzde 3.66 akdi faiz (alışveriş faizi) uygulanıyor. Faiz de hesap kesim tarihinden itibaren yansıtılır. Ödenmeyen borçlar için faiz işlemeye devam ederken, bir süre sonra yasal işlemler başlar. Yasal takip için borcun 90 gün boyunca hiç ödenmemiş olması gerekiyor. Asgari tutar ödendiğinde yasal takip başlamıyor. 90 günlük süre bitmeden önce banka önce uyarıyor. Uyarıya ve çağrıya rağmen borç kapatılmazsa 90 günlük süre sonunda dosya takibe düşüyor. Bu aşamadan sonra banka ile değil, dosyanızla ilgilenen avukat ya da hukuk bürosu ile irtibata geçmeniz gerekiyor. Burada oluşan masraflar da size yansıtılıyor. İşlem icra takibine kadar sürebiliyor. Bu da kredi notunuzu düşürür. Kart borcunun asgari tutarı limite göre değişiyor. Kart limiti 25 bin liranın üzerindeyse dönem sonu borcunun yüzde 40’ı asgari ödeme tutarıdır. Eğer kart limiti 25 bin liranın altındaysa asgari ödeme tutarı da dönem borcunun yüzde 20’sidir. Kart borcunun sürekli artmasında asgari ödeme alışkanlığı da etkili. Çünkü borcun asgarisi ödeniyor, sonra harcama devam ediyor. Ayrıca asgari ödeme dışındaki tutara faiz işlemeye devam ettiği için ‘borç yeni bir borç doğuruyor’. Eğer bütçeniz kart borcunun tamamını kapatmaya yetmiyorsa bankadan yapılandırma talep edebilirsiniz. Bir takvim yılı (12 ay) içerisinde 3 kez asgari tutar ödemesi geciktirilen kredi kartı nakit kullanıma kapatılır.Üst üste üç kez asgari ödemesi yapılmayan kredi kartı kullanıma tamamen kapatılır.Kapatılan kredi kartının kullanıma açılması için dönem borcunun tamamının ödenmesi gerekiyor. Türkiye’de her cepte ortalama 2-3 kredi kartı var. Otomatik ödeme yoksa son ödeme tarihlerini kaçırabilirsiniz. Ayrıca iki kartın ekstresini, borcunu yönetmek tek kartı yönetmekten zordur. O nedenle az kullandığınızı iptal ettirip, harcamanızı daha sık kullandığınız kartla kontrol altına alabilir, hesabınızı daha iyi takip edebilirsiniz. Kartla yüksek tutarlı alışveriş yapacaksanız hesap kesim tarihini bekleyin. Örneğin ayın 25’inde hesap kesiliyorsa 24’ünde alışveriş yapmak yerine 26’sında yapmak, o harcamanın ödenmesi için size ekstra 40 gün kazandıracaktır. Yani kart borcuna hemen yatıracağınız parayı bu sürede mevduat gibi yatırımlarda değerlendirebilirsiniz. Kart ekstrenizi her ay düzenli kontrol edin. Neye, ne kadar harcadığınıza, kalan taksitlere hakim olun. Buna karşılık iptal ettiğiniz halde devam eden abonelikler, sigorta ücretleri, otomatik ödemelerle ilgili kesintiler varsa hemen müdahale edin.