Giriş
Neden alışık olmadığımız yerde uyuyamıyoruz? İşte ilk gece etkisi hakkında bilmeniz gerekenler
Neden alışık olmadığımız yerde uyuyamadığımızı hiç düşündünüz mü? "Ben yerimi yadırgarım" diyen insanlarla mutlaka karşılaşmışsınızdır. Peki bu sadece onlara özgü bir durum mu, yoksa tüm insanlar için geçerli mi? Bilim insanları bu duruma "ilk gece etkisi" diyor. İlk gece etkisine neden olan şey nedir? İşte bilmeniz gerekenler.
İlk kez gittiğiniz bir yerde uyumakta zorlanıyorsanız, bu konuda yalnız değilsiniz. Toplumuzda bu duruma "yerini yadırgamak" dense de, bilimsel bir adı var; ilk gece etkisi. Genellikle uyku deneylerine katılan insanlarda ilk gece etkisi göz önüne alınarak, ilk gecenin raporları göz ardı edilir. Peki ilk gece etkisine sebep olan şey ne?
Yapılan bir araştırmaya göre, alışık olmadığımız yerlerde iyi uyuyamamak aslında bir savunma mekanizması. Dinlenmeye çalıştığımız zaman beynin bir yarısı normalden daha uyanık oluyor. Bu durum vahşi yaşamda hayatta kalmayı sağlayan bir dürtü olarak düşünülebilir.
Popular Science'ta yer alan habere göre, Brown Üniversitesi'nden araştırmacılar, yeni ortamlarda yaşanan bu huzursuzluğa katkıda bulunan etmenleri anlamak üzere 35 gönüllüyü bir hafta boyunca beyin aktivitelerini görüntüleyen cihazlarla incelediler.
Araştırma takımı ilk gece, deneklerin beyinlerinin sol yarı küresinde, sağdakine kıyasla sürekli daha fazla hareketlilik olduğunu buldu. Araştırmacıların, uykuları esnasında deneklere düzensiz şekilde bip sesi çalarak gösterdiği üzere bu hareketlilik, bizi uyanmaya karşı daha yatkın hale getiriyor.
Araştırmacılar bu sesleri uyuyan deneklerin sol küreyi uyarma amacıyla sağ kulağında çaldığı zaman, deneklerin uyanma ihtimali artış gösterdi. Ayrıca, sesin sol kulakta çalınıp sağ yarı küre uyarıldığı zamankine kıyasla daha hızlı uyandılar.
Bilim insanlarına göre ilk gece etkisine minnettar olmamız lazım çünkü geceleri güvende olmamızı sağlıyor.