Giriş
Türkiye'nin en değerli milli bitkisi! Bir gramı bile altının fiyatıyla yarışıyor: 7 derdin dermanıymış
UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün Safranbolu ilçesiyle özdeşleşen ve "dünyanın en pahalı baharatı" olarak adlandırılan safranda 1 kilogram ürün elde edebilmek için 510 bin lif gerekiyor. Safran pek çok alanda kullanılıyor ve sağlığa ciddi faydalar sağlıyor.
Boya, yemek, kozmetik, ilaç ve gıda gibi birçok alanda kullanılmasının yanı sıra; hücre yenileme, hafızayı güçlendirme, astım ve solunum yolu hastalıkları, sindirim ve diş eti güçlendirme gibi birçok etkisi bulunan safran bitkisi, Ağustos ayında ekimi yapılırken, Ekim-Kasım aylarında boyu 15-30 santimetre uzunluğa geldiğinde hasadı yapılıyor.
Safranbolu'da 3 bin 500 yıllık geçmişe sahip, Bizans döneminde Batı Anadolu'da ticareti yapılan, Osmanlı döneminde de önemini koruyan safran, "milli bitki" ünvanını alırken Avrupa Birliği Komisyonu tarafından coğrafi işareti tescillendi.
1 gramı 250 liradan satılan safranda 1 kilo ürün elde edebilmek için 510 bin lifin toplanması gerekiyor.
Safran soğanının Ağustos ayında dikiminin yapıldığını belirten safran üreticisi İsmail Yılmaz, 15-30 Ağustos tarihlerinde dikilmesi en uygundur. Bir dönüme yaklaşık olarak 200 kilogram gibi bir safran soğanı dikimi yaparız. 1 kilogram safranı ilk dikimde 8 dönüm alandan elde edebiliriz.
Çünkü az verdiği için. İkinci yıl dört dönüm alandan, üçüncü yıl bir dönüm alandan 1 kilogram safran elde edebiliriz. Yaklaşık olarak 1 kilogram safran 170 bin çiçekten elde edilir ama her çiçekte üç tane safran lifi vardır. Bunu 3 ile çarpmamız gerekir. O da yaklaşık olarak 510 bin kırmızı lif elde etmiş oluruz” dedi.
“TADINDAN ZİYADE ŞİFASI İÇİN KULLANILIR”
Safranın faydalarından ve kullanım alanlarından bahseden Yılmaz, “Safranın en büyük özelliği hücre yenileyici olması. Sakinleştirici, yatıştırıcı ve uykusuzluğa iyi gelir.
Metabolizmayı hızlandırır, vücut direncini artırır. Kanserde çok kullanılıyor. Alzaymır da kullanılıyor. Gözdeki sarı noktada ve depresanda kullanılıyor. Bunun yanında yemeklerde kullanılır. Tadından ziyade şifası için kullanılır zaten” diye konuştu.
Yılmaz, “Safranbolu safranını diğer safranlardan ayıran özellik içindeki etken maddelerin daha yüksek olmasıdır. Diğer bölgelerde üretilen safranlara göre muhtemelen iklimden dolayıdır ki safranal maddeler daha yüksek” ifadelerini kullandı.
Safran, kırmızımsı renkli ve yoğun bir aroma ve tat profiline sahip olan bir baharattır. Safranın birçok sağlık yararı bulunmaktadır, bunlar arasında şunlar vardır:
Hücre yenileme ve vücut direnci yükseltme özelliği de bulunan safranın kilosu 100 bin TL'den satılıyor.
Safran, vücudu serbest radikallerden koruyan antioksidan özelliklere sahiptir. Bu, hücresel hasarı azaltabilir ve yaşlanmayı yavaşlatabilir.
Safranın, zihinsel sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir. Bazı araştırmalar, safranın hafıza, odaklanma ve bilişsel işlevler üzerinde olumlu etkileri olabileceğini göstermektedir.
Safran, bazı araştırmalara göre hafif ila orta derecede depresyon ve anksiyete semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu nedenle, bazı insanlar safranı doğal bir antidepresan olarak kullanırlar.
Safran, sindirim sistemi sağlığına fayda sağlayabilir. Özellikle safranın anti-enflamatuar özellikleri, sindirim sistemi iltihaplanmasını azaltabilir ve sindirim rahatsızlıklarını hafifletebilir.
Bazı araştırmalar, safranın anti-kanser özelliklere sahip olabileceğini göstermektedir. Özellikle, safranın kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebileceği ve tümör oluşumunu önleyebileceği öne sürülmektedir.
Ancak, bu sağlık yararlarının tam olarak kanıtlanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Safranın aşırı miktarda tüketilmemesi önemlidir çünkü aşırı miktarda alındığında yan etkilere neden olabilir.
Ayrıca, herhangi bir sağlık durumunuz varsa veya düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız, safran veya herhangi bir takviye kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.