Giriş
Yaş şartı kalkarsa emekli olabilir miyim?
EYT yasasını bekleyenler yaş şartı kalkarsa ne zaman emekli olacağını araştırıyor. EYT'lilerin en çok merak ettiği sorulara Posta Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu yanıt verdi. Çırak sigortası başlangıç sayılacak mı? 1999'dan sonra sigortalı olanlar EYT'den nasıl yararlanabilir? İşte yanıtlar.
Soru: 25 Temmuz 1982 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Nisan 1998 olup toplam 7300 ün prim ödemem var. EYT ile yaş şartı kalkarsa, ne zaman emekli olurum? Sedat Delikanlı
Cevap: İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Çıkacak EYT yasası yaş şartını kaldırırsa, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak 25 yıllık sürenin hesabında sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşı doldurduğunuz 25 Temmuz 2000 dikkate alınacağından, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 25 Temmuz 2025’te emekli olabilirsiniz.
KAPSAMDASINIZ ANCAK ŞARTLAR ARALIK AYINDA BELLİ OLACAK
Soru: İlk defa 1 Ağustos 1999 tarihinde sigortalı oldum. 2 Şubat 2001 tarihinde Devlet memuru olarak atandım. EYT’den yararlanamıyorum diye biliyorum. Bu durumda 58 yaşına kadar çalışmam mı gerekiyor? Belgin Küçük
Cevap: SSK prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Şayet ilk sigortalı olduğunuzda SSK’ya prim ödemeniz varsa, Emekli Sandığı’nda emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Boşluğunuz yoksa hizmet süresi şartını sağladığınızdan, görevinizden ayrılıp bundan sonra çalışmasanız da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. SSK’ya prim ödemeniz varsa, 8 Eylül 1999’dan önce SSK’lı olduğunuzdan EYT kapsamındasınız. Ancak EYT’den hangi şartlarda yararlanacağınız Aralık 2022’de belli olacak.
ÇIRAK SİGORTASI BAŞLANGIÇ SAYILACAK MI?
Soru: Sigorta başlangıcım staj yaptığım 1994 yılı. Ancak hizmet başlangıcım 2 Temmuz 2000’dir. An itibarıyla 6850 gün prim ödemem çıkıyor. Mayıs 2004-Agustos tarihleri arasında 2005 arasında 15 ay askerlik yaptım. Bu bilgilere göre EYT kapsamına girer miyim? Askerliğimi borçlanıp ödesem bunun başlangıcıma ve EYT kapsamına bir faydası olur mu? Hüseyin Oktay
Cevap: Staj sigortası emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 2 Temmuz 2000’deki başlangıcınıza göre de EYT kapsamında değilsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma sadece primi artırır, sigorta başlangıç tarihinizi geri çekerek sizi EYT kapsamına sokmaz. Ancak EYT’de henüz hiçbir şey belli değil. EYT yasa tasarısının Aralık 2022 ayında TBMM’ye sunulacağı açıklandı. Yasa tasarısını görmekte yarar var. Çünkü staj ve çırak sigortasın sigorta başlangıcı sayılması için toplumda büyük bir talep var. Önümüzdeki seçim süreci bu talebin gerçekleşme ihtimalini güçlendirmekte.
1999’DAN SONRA SİGORTALI OLANLAR EYT’DEN NASIL YARARLANABİLİR?
Soru: 1980 doğumluyum. 1 Ekim 1999 sigorta başlangıcım var. 2001 senesinde 550 gün askerlik yaptım. Askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcımı geriye dönük yani 1 Eylül 1999 tarihi öncesine çekebilir miyim? EYT’den yararlanmam için ne yapabilirim? Volkan Özbey
Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma sigorta başlangıç tarihini geri çekmez ancak primi artırır. EYT kapsamında değilsiniz. Çıkacak yasada özel bir düzenleme yapılarak yeni bir hak verilmediği sürece, maalesef EYT’den yararlanamazsınız. Aralık 2022 ayında TBMM ye getirileceği açıklanan EYT yasa tasarısını görmekte yarar var. Belki tüm sigortalılara avantaj sağlayan bir düzenlemede olabilir. Esasında bu tür düzenleme daha da adil olur.
EŞİNİZ PRİMİNİ 3600 GÜNE TAMAMLAMASI GEREK
Soru: 29 Eylül 1974 doğumlu eşimin sigorta başlangıcı 1991 senesinde olup sadece 60 gün prim ödemesi var. Daha sonra çalışma ve prim ödemesi olmamış. İki çocuk sahibi. Sigorta sitesinde durumu aktif gözüküyor. EYT’den yararlanabilir mi? Emekli olması için ne yapması gerekir? Murat Ertan
Cevap: Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Borçlanma şartlarını taşıyan iki doğumu varsa borçlanarak 1440 gün kazanarak priminizi 1500 güne yükseltebilir. Borçlanmadan sonra, 2100 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Eşiniz EYT kapsamında. Ancak emekli olacak kadar primi olmadığından, EYT yasasından yararlanacağı bir avantaj bulunmuyor. Ancak EYT yasa tasarısının Aralık 2022’de TBMM’ye sunulacağı açıklandı. Yasa tasarısını gördükten sonra sorunuzun EYT kısmına cevap vermek daha doğru olur.