Göbeklitepe’nin önemi kimi bilim insanlarına göre, insanların henüz yerleşik hayata geçmedikleri bir dönemde yapılmış böylesine büyük çaplı bir tapınak olmasından kaynaklanıyor. İşte, Mısır piramitlerinden yaklaşık 7 bin 500 yıl önce inşa edilen Göbeklitepe hakkında merak edilen soruların yanıtları…

GÖBEKLİTEPE NEREDE HANGİ İLDE?

Göbeklitepe, Şanlıurfa şehir merkezinin 18 km kuzeydoğusunda, Örencik Köyü civarındadır.

GÖBEKLİTEPE’NİN ÖNEMİ NEDİR

Göbeklitepe’nin keşfedilmesi ise yakın tarihe dayanmaktadır. 1963 yılında Chicago ve İstanbul Üniversitelerinin ortaklığıyla gerçekleştirilen bir yüzey araştırması esnasında keşfedilen alan, “V52 Neolitik Yerleşimi” olarak tanımlandı. Gerçek değerinin anlaşılması ise 1994 yılından sonra başlatılan kazı çalışmaları ile ortaya çıktı. Bu çalışmaların sonunda Göbeklitepe’nin 12 bin yıl öncesine uzanan bir kült merkezi olduğu anlaşıldı.

Göbeklitepe’de, çapları 30 metreyi bulan yaklaşık 20 oval ve yuvarlak yapının ortasında 2 adet “T” şeklinde, 5 metre yüksekliğinde, kireçtaşından bağımsız sütun yer alıyor. Yapıların iç duvarlarında da daha küçük sütunlar bulunuyor.

Göbeklitepe ile ilgili elde edilen bilimsel veriler, arkeoloji çalışmalarında neolitik dönemle ilgili kuramsal çerçevenin ve tarihlendirmelerin yeniden değerlendirilmesini gerektiren önemli bilgiler vermektedir.

GÖBEKLİTEPE NE ZAMAN YAPILDI?

Göbeklitepenin, boyutları, konumu, tarihlendirilmesi ve yapılarının anıtsallığı ile Neolitik dönem için ünik bir kutsal alan olduğu anlaşılmıştır. Alan, 12 bin yıl boyunca doğal çevresi içinde dokunulmadan kaldığı için önemli arkeolojik buluntu vermektedir.

Göbellitepe’nin önemi, tarım ve yerleşim ve kavramlarından çok uzak olan avcı ve toplayıcı insan toplulukları döneminde şehir hayatına henüz geçmeden inşa edilen ilk tapınak olmasından kaynaklanıyor denilebilir. Bu nedenle de son yılların "en büyük arkeolojik keşfi" olarak gösterilmektedir.

Yaklaşık 12 bin yıl öncesinde nasıl tasarlandığı hala yanıt bulamayan tapınak, Mısır Piramitleri'nden ve İngiltere'deki Stonehenge'den yaklaşık 7 bin 500 yıl önce inşa edilmiş olmasıyla da tüm dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor.