Ağız yaraları romatizma işareti olabilir

Romatoloji Uzmanı Dr. Selda Öktem, Türkiye'de erkeklerde sık görülen Behçet hastalığı ile ilgili merak edilenleri anlatıyor.

Behçet hastalığı nedir?

Vücuttaki birçok doku ve organ sistemini etkileyen romatizmal hastalıklardan biri. Türkiye’de erkeklerde daha sık rastlanıyor. Çoğunlukla 20-30'lu yaşlarda başlıyor. Behçet hastalığı 1937 yılında İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Kürsüsü Profesörü Hulusi Behçet tarafından ayrı bir hastalık olarak tanımlandı. Bu nedenle hastalık bir Türk doktorunun ismiyle anılıyor.

Behçet hastalığının sebepleri neler?

Kanıtlanmış en önemli sebebi genetik yatkınlık. Özellikle HLA-B5 ve HLA-B51 denen bir gen, Behçet hastalığına yakalanma riskini artırıyor. Fakat genetik yatkınlığı olanlarda hastalığın ortaya çıkışını sağlayan bazı etkenler de var. Bu hastalık ‘İpek Yolu hastalığı’ olarak biliniyor. Yani İpek Yolu üzerindeki ülkelerde daha sık. Bu ülkeler arasında evliliklerin sık olması ve genetik yapının karışması sebep olarak düşünülüyor. Ailesinde Behçet olanlarda geçirilen enfeksiyonlar hastalığı başlatabiliyor.

Behçet hastalığı nasıl teşhis ediliyor?

Teşhis koymak bazen kolay bazen de zor. Hastanın yakınmaları ve ayrıntılı sorgulama çok önemli. Çünkü hastalar bazı bulguları dikkate almadıkları için söylemiyor. Tek tek her bulgunun olup olmadığı sorulmalı. Maalesef genetik molekül tespiti dışında tanı koydurucu özel bir laboratuvar testi yok. Paterji testi olarak isimlendirilen bir deri testi tanıya yardımcı olabiliyor. Bu testte iğne cilt ve cilt altına doğru batırılıyor. Toplam 6 kez bu işlem tekrarlanıyor ve 72 saat sonra iğne giriş deliklerindeki görüntü değerlendiriliyor. Bu testin pozitif olması tanıyı destekliyor ama negatif bulunması hastalık yok anlamına gelmiyor. Hastalığın tanısını koymak bu konuda deneyimli uzman olmayı gerektiriyor.

Behçet hastalığı nasıl tedavi edilir?

Tedaviyi belirlerken tamamen hastalığın şiddetine ve organ tutulumlarına göre hareket ediyoruz. Cilt bulgularıyla sınırlı hafif bir hastalık varsa tekli ve basit ilaçlar kullanmak yeterli. Beyin, damarlar, göz gibi organlarda yakınma varsa o zaman çok daha karmaşık ve özel ilaçlar kullanmak gerekiyor. Çünkü tedavi edilmeyen göz iltihapları körlüğe neden olabiliyor. Damar tıkanıklığı ve beyin tutuluşu yaşamı tehdit edici olabildiği için daha ciddi bir tedavi gerektiriyor. Böyle durumlarda birkaç ilacı bir arada kullanıyoruz. Çoğu kez kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlardan yararlanıyoruz.

Ayda birkaç kez oluyorsa dikkat

Ağız yaraları ailesel, alerjik, ilaçlar, beslenme, viral enfeksiyonlar gibi birçok sebebe bağlı ortaya çıkabiliyor. Behçet hastalığında dikkat çekici olan yaraların sıklığı. Eğer dudak ya da dilde ayda bir veya daha sık, birkaç adet, büyük ve uzun sürede iyileşen yaralar oluyorsa akla mutlaka Behçet gelmeli. Ağız yaraları bazen çok ağrılı olabiliyor. Öyle ki hasta, yemek yemede bile güçlük çekebiliyor.

7 ayrı bölgede hasar oluşturabilir

Behçet hastalığı birçok sistemde yakınmaya neden oluyor ama tüm bulgular aynı anda ve aynı kişide olmayabiliyor. Bu nedenle hiçbir Behçet hastası bir diğerine tam anlamıyla benzemiyor. İlginç olan şu: Hastalık ilk başladığı yıllarda daha şiddetli yakınmalara yol açıyor. İlerleyen yıllarda daha selim olma eğilimine giriyor. En sık görülen belirtiler ise şunlar:

* Ağız bölgesinde: Sık ve çok miktarda aftlar.

* Ciltte: Büyük ve yaygın sivilceler, ağrılı cilt altı bezeleri.

* Cinsel organlarda: Tekrarlayan yaralar, bunlar iz bırakabilir.

* Gözde: Kızarıklık, ağrı ve bulanık görmeyle kendini gösteren görme tabakasında iltihaplanma (üveit).

* Eklemlerde: Genellikle diz ve ayak bileği ekleminde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığı.

* Damarlarda: Bazen bacak ve kol damarlarında, bazen iç organları besleyen damarlarda, bazen de beyin içindeki damarlarda pıhtı, tıkanıklıklar. Bu sorunlar beyin damarlarında olursa ani bilinç kaybı ve felç ortaya çıkabilir.

* Bağırsaklarda: Karın ağrısı, kanlı ishal gibi yakınmalar yapabilir.

Ataktan korunmak için 5 öneri

* İlaçlarınızı düzenli kullanın, kontrollerinizi ihmal etmeyin.

* Ağız sağlığına dikkat edin. Diş çürükleri ve diş eti hastalıkları için doktorunuza başvurun.

* Uykusuz kalmayın.

* Dengeli beslenin.

* Düzenli egzersiz yapın.