Giriş
Yaşlılık döneminde hayat kalitesini artıracak ipuçları
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfus artış gösteriyor. Ülkemizde ortalama yaşam süresinin 75 yaşı geçmesi ve 85 yaş üzerindeki nüfusun en hızlı artan dilimi oluşturması, kaliteli bir yaşlılığın önemini ortaya koyuyor. Sağlıklı yaşlanmak, ileri yaşlarda kimseye bağımlı olmamak, fiziksel ve ruhsal olarak zinde hissetmek kuşkusuz çok daha fazla önem taşıyor. Peki yaşlılık döneminde hayat kalitesini artırmak için ne yapabilirsiniz? İşte düzenli yapılması gereken taramalar ve en sık görülen sendromlara karşı çözüm önerileri!
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfus artış gösteriyor. Yaş ilerledikçe ortaya çıkabilen sağlık sorunlarını yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak görmek yerine, rutin taramalar ve uygulanacak aşılar ile önlemek mümkün. Geriatri biliminin önceliğinin yaşama yıllar katmaktan öte, yaşlılığın her dönemindeki yıllara yaşam katmak olduğunu söyleyen İç Hastalıkları ve Geriatri Uzmanı Doç. Dr. Birkan İlhan yaşlılıkta hayat kalitesini yükseltmenin yollarını anlattı.
Ülkemizde ortalama yaşam süresinin 75 yaşı geçmesi ve 85 yaş üzerindeki nüfusun en hızlı artan dilimi oluşturması, kaliteli bir yaşlılığın önemini ortaya koyuyor. Sağlıklı yaşlanmak, ileri yaşlarda kimseye bağımlı olmamak, fiziksel ve ruhsal olarak zinde hissetmek kuşkusuz çok daha fazla önem taşıyor.
İLETİ YAŞTA YAŞAM KALİTESİ ARTIK DAHA İYİ!
Yaşlı bireyin mevcut sağlık durumu ne olursa olsun öncelikli yaklaşım hayat kalitesini artırıyor. 65 yaş ve üzeri olmak “yaşlılık” olarak tanımlansa da önemli olan kişinin biyolojik yaşı.
Dinç grupta sağlık taramaları ve aşılama gibi koruyucu tıp uygulamaları büyük önem arz ederken yatağa bağımlı grupta hayat kalitesini bozan ağrı, basınç ülserleri, zihin karışıklığı, uyku problemleri gibi durumların tedavisi ön plana çıkıyor.
Geriatrik tıp, yaşlı bireylerde sıkça görülen “Geriatrik Sendromlar”ı tanıyıp, hipertansiyon, diyabet gibi sık görülen kronik hastalıkların optimal düzeyde ve kişiye özgü tedavisini sağlayıp, çok sayıda karmaşık hastalıkları ve ilaç kullanımı olan yaşlı bireylerin de tedavilerini üstlenerek, ileri yaştaki bu bireylerde bağımlılığı azaltmayı, hastanın ve ailesinin hayat kalitesini yükseltmeyi, sonuç olarak da yıllara yaşam katmayı hedefliyor.
GERİATRİK SENDROM NEDİR?
Yaşlılıkta sık karşılaşılan ve kişinin hayat kalitesini, fiziki ve ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyen durumlara geriatrik sendrom adı veriliyor. Geriatrik sendromların başında beslenme yetersizliği (malnütrisyon), kas kuvvetinde azalma (sarkopeni), düşmeler, unutkanlık, uyku problemleri, kabızlık ve idrar kaçırma geliyor. Bu sorunlara yaşlı bireylerin birçoğunda rastlanıyor fakat çoğu zaman yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak görüldüğünden hekime bildirilmiyor.
Kilo kaybı, iştah kaybı, yemek miktarı ve öğün sıklığının azalması, kas kütlesindeki kayıplar malnütrisyonun belirtileri arasında. Malnütrisyon halsizlik, yorgunluk başta olmak üzere bağışıklık sisteminin baskılanması, hastalıklara yatkınlık ve iyileşme sürelerinin uzaması, dengesizlik, düşmeler ve kemik kırıklıkları, sarkopeni ile yakından ilişkili. Ancak malnütrisyon gibi diğer geriatrik sendromlar da tedavi edilebiliyor ve bu sayede kişinin genel sağlık durumu ile hayat kalitesi yükseliyor.
YAŞLILIKTA GEREKLİ OLAN AŞI UYGULAMALARI
65 yaş ve üzerindekilerde aşılardan korkmamak ve düzenli olarak bu konuda takipte olmak gerekiyor. Her yıl grip aşısı ve 65 yaşın üzerinde sadece bir veya iki kez uygulanması yeterli olan zatürre aşıları ile bir kere de zona aşısı yaptırılması gerekiyor. Tetanoz ve difteri için de 10 yılda bir kez olmak üzere aşı uygulanması öneriliyor. Pandemi süresince yaşlı bireylerde de Covid-19 aşılarının mutlaka tamamlanması gerekiyor.
