Hayvanlar - Çevre Saatler öncesinde depremi hissediyorlar! Bu hareketler depremin habercisi...
Paylaş
Saatler öncesinde depremi hissediyorlar! Bu hareketler depremin habercisi...

Türkiye'yi sarsan ve toplamda 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6'lık depremler büyük can kayıplarını ve acıyı beraberinde getirdi. Yüzyılın felaketinin ardından arama kurtarma ve yardım çalışmaları hızla devam ederken depreme karşı alınacak önlemler ve deprem tahminleri de yeniden gündeme geldi. Birçok doğa olayı önceden tahmin edilebilirken depremlerin ne zaman olacağını önceden kestirmek hala mümkün değil. Bununla birlikte günümüzde yapılan çalışmalar bu konuda hayvanların sezgilerine dikkat çekiyor. Peki, hayvanlar gerçekten depremi önceden hissedebilir mi? Deprem öncesi hangi hayvan nasıl tepki verir? Ayrıntıları Posta.com.tr okurları için araştırdık.

Posta.com.tr / Bahar Saygılıer |  Hayvanların büyük depremleri hissedebildiğine dair düşünceler ve araştırmalar çok eski tarihlere dayanıyor.

Haberin Devamı

Bilim insanlarının yoğun çalışmalarına ve gelişen teknolojiye rağmen günümüzde hala depremlerin tam zamanını önceden tahmin etmek mümkün değil. Deprem tahmini araştırmaları bu konuda hassas duyu sistemlerine sahip hayvanlara odaklanıyor.

SEZGİLERİ İNSANLARI ŞAŞIRTIYOR!

Kuşlar, yunuslar, balıklar ve balinalar gibi göç eden birçok hayvanın, dünyanın elektromanyetik alanındaki değişimleri harita gibi kullanarak göç yollarını buldukları biliniyor.

Bilimsel araştırmalar, birçok hayvanın sezgilerinin çok güçlü olduğunu ve bizimkini gölgede bırakan duyusal ve motor yeteneklere sahip olduğunu gösteriyor.

  • Köpekler, kanser ve diyabet gibi hastalıkları tespit edebiliyor ve insanları yaklaşan kalp krizi ve felçlere karşı uyarabiliyor.
  • Filler, balinalar, suaygırları, zürafalar ve timsahlar uzun mesafelerde, genellikle kilometrelerce iletişim kurmak için düşük frekanslı sesler kullanabiliyor.
  • Kediler ve ahtapotlar sezgisel yetenekleriyle dikkat çekiyor.

Canlılardaki bu algılama işlevinden sorumlu organın “pineal bez” olabileceğini düşünenler olsa da modern bilim hala bunu tam olarak tespit edememiştir.

Haberin Devamı

PEKİ YA DEPREM?

Söz konusu deprem gibi yerkürede oluşan büyük titreşimlerle başlayan bir felaket olduğunda hayvanların sezgileri bilimin önemli araştırma konularından biri haline geliyor. Deprem öncesinde hayvanların verdiği tepkiler şaşırtıyor.

Atatürk Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı’ndan Doç Dr. Ali Karadeniz “Başta Amerika, Çin, Japonya ve Rusya olmak üzere pek çok ülke depremlerin önceden saptanması için her yıl sayısız araştırma yapmaktadırlar. Ancak bu ülkeler içerisinde depremlerin önceden tahmin edilmesine yönelik en başarılı çalışmaları yürüten ülke Çin’dir. Çinli araştırmacılar bu alanda öncelikli olarak güvercinler üzerinde yoğun çalışmalar yapmaktadır” diyor.

Bir depremden haftalar veya saniyeler önce tuhaf davranışlar sergileyen hayvanlar dair çok sayıda anekdot niteliğinde kanıt var. Bazı hayvanlar deprem öncesinde meydana gelen manyetik alandaki değişiklikleri algılıyor ve bunun sonucunda birbirinden farklı hareketler sergiliyorlar.

HAYVANLAR BİRİNCİL SARSINTILARI HİSSEDEBİLİYOR!

Kuşlar, karla kaplı binaların üzerinde düzensiz bir şekilde uçtu. Köpekler yüksek sesle uludu. Ardından, Türkiye ve Suriye'de meydana gelen yıkıcı bir deprem binaları yerle bir etti ve 21.000'den fazla insanı öldü.

Washington Post gazetesinde Leo Sands imzasıyla yayınlanan bu haber, hayvanların depremleri önceden hissedebileceğine dair bilimsel araştırmalar olduğuna işaret ediyor. Söz konusu makale, hayvanların depremin yıkıcı etkisinden önce ortaya çıkan ve insanların hissedemediği P dalgalarının hayvanlar tarafından hissedilebilir olabileceğini belirtiyor.

Haberin Devamı

P dalgası olarak adlandırılan birincil dalgalar, bir depremin yaydığı ilk dalgalar olarak biliniyor. USGS, merkez üssünden saniyede birkaç kilometre hızla yayılan bu dalgaların hayvanlar tarafından daha kolay algılandığını kaydediyor.

DEPREM ÖNCESİ HANGİ HAYVAN NASIL DAVRANIYOR?

Doç Dr. Karadeniz’in “Deprem ve Anormal Hayvan Davranışları” isimli çalışmasında depremlerden önce görülen anormal hayvan davranışlarını listeliyor. Çalışmada hayvanların bu davranışları farklı durumlarda da gösterebildiğine dikkat çekilmiş olsa da deprem konusunda hayvanların yüksek hissiyatı araştırılmaya devam ediliyor. 

  • Kediler, saklanma ve dışarı çıkmayı reddetme
  • Tavuklar, Yükseklere tüneme, birbirine sokulma
  • Köpekler, Havlama, uluma, sahibini odadan odaya sürekli takip etme
  • Balıklar, sudan dışarı fırlama, hızlı dönüşler
  • Fareler, sallantılı yürüme ve kasılmalar
  • Midye, deniz kenarında yüksek yerlere yapışma
  • Domuzlarda saldırgan davranışlar, birbirinin kuyruğunu ısırma
  • Sıçanlar, tetikte olma, endişe, dikey zıplamalar ya da çömelir gibi hareketler yapabiliyor.
Canlı yayında artçı deprem! Korku dolu anlar CNN TÜRK ekranlarına yansıdı Kahramanmaraş’ın Onikişubat ilçesinde enkaz altında çalışma yapan ekip artçı sarsıntı sonrasında panik yaşadı. Ekipler yeni bir cana ulaşmak isterken sarsıntı sonrası hareketli anlar yaşadı. O anlar ise anbean CNN TÜRK canlı yayınına yansıdı.

BU KONUDA YAPILAN ARAŞTIRMALARIN SONUÇLARI OLDUKÇA İLGİNÇ!

2020'de yayınlanan bir araştırma, İtalya’da sıklıkla depremlerle sallanan bir bölgedeki bir çiftlikteki hayvanların davranışlarını birkaç ay boyunca incelediler. Sonuçlar oldukça ilginçti.

Haberin Devamı

Çiftlikteki ineklere, köpeklere ve koyunlara elektronik etiketler takan araştırmalar, yakınlarda tespit edilen depremlerden önce, hayvanların alışılmadık bir şekilde 45 dakikadan uzun bir süre boyunca "süperaktif" (sürekli hareket etmek) olduklarını buldular.

DİĞER GÖZLEMSEL ARAŞTIRMALAR BUNU DOĞRULUYOR!

  • 1906 San Fransisco (Amerika) depreminde köpeklerde sabaha kadar durmaksızın ulumaları,
  • 1938 Çin depreminde martıların denizden karanın içlerine doğru konmaksızın sürekli uçması,
  • 1999 yılındaki İzmit depreminin öncesindeki akşam saatlerinden başlamak üzere Veli Efendi hipodromundaki atlarda deprem anına kadar devam eden ve tepişme şeklinde kendini gösteren bir huysuzlaşma durumu deprem öncesi meydana gelen anormal davranışlara çarpıcı örneklerden bazılarıdır.

Çinli bilim adamlarının bir depremin ne zaman olabileceğini tahmin etmeye çalışmak için hayvanları kullandıkları bildirdi.  Bunun için Nankin’deki sismologlar, bölgedeki hayvanat bahçeleri ve hayvan parklarında 7 gözlem merkezi kurdular ve depremlerden önce hayvanların davranışlarında önemli değişiklikler kaydedildi.

2011'de bilim adamları, hayvanların bir depremden önce yeraltı suyunda meydana gelen kimyasal değişiklikleri tespit edebileceğini söyledi.

Sıçanlar, gelincikler, yılanlar ve kırkayaklar, yıkıcı bir depremden birkaç gün önce evlerini terk edip güvenliğe doğru yola çıktıları gözlemlendi.

Haberin Devamı

Birleşmiş Milletler Uluslararası Afet Riski Stratejisi danışma grubundan Irina Rafliana, "Hayatta kalanlar, depremden kısa bir süre sonra ve tsunaminin gelmesinden önce inek, keçi, kedi ve kuş gibi hayvanların kasıtlı olarak iç bölgelere hareket ettiğini gördüklerini bildirdi" diyor.

BU NASIL OLABİLİR?

Bütün hayvanlar içgüdüsel olarak yırtıcılardan kaçmaya ve hayatlarını korumaya tepki verirler.

Bu konuda araştırma yapan bilim insanları hayvanların depreme karşı verdiği tepkileri açıklarken birçok farklı teori ortaya koyuluyor.

Hayvanların işitsel frekans aralığı insanınkinden daha yüksek olduğuna dikkat çeken bilim insanları, hayvanlarda görülen bu davranışın, deprem öncesinde meydana gelen manyetik alan değişimlerinin elektron düzeyinde enerji transfer etmesiyle oluşan hücresel cevabı değiştirmesi sonucu meydana geldiğini düşünüyor.   

Deprem öncesi hayvan davranışlarında değişiklikler gözlemleniyor olsa da bu değişikliklerin sistemli ve yönlendirici şekilde işe yarar sonuçlar ortaya çıkarabilmesi için çok daha geniş çaplı analizlere ihtiyaç var.