Giriş
21. yüzyıla bilimsel düşüncenin damgasını vurduğuna şüphe yok. Hangi konuyu ele alırsanız alın, o konuda yapılmış bir bilimsel araştırma mutlaka buluyorsunuz. Hele konu insan beyniyse, bilimsel araştırmaların adeta merkezini, hala gizemini koruyan bu organın oluşturduğu kesin. Ama bu kadar çok araştırma bile insan vucudunun en az anlaşılan organının beyin olduğu gerçeğini değiştiremiyor. Beynin nasıl çalıştığı, geliştiği ve yaşlandığı konusunda, uzmanların bilgi düzeyinin henüz alfabede olduğunu söyleyebiliriz. Geçtiğimiz haftalarda beyin kapasitesini arttırmak mümkün mü sorusuna bilimin verdiği cevapları yazmıştık. Gelinen son nokta insanın doğduğundan daha zeki hale gelmesinin mümkün olmadığını söylüyordu. Ama bu demek değil ki; var olanın en yüksek kapasiteye çıkarılması da mümkün değil! 8 Aksine yine son araştırmalar beyni canlı ve sağlıklı tutmanın en etkili yollarından birinin mideden geçtiğini iddia ediyor. Özellikle de flavonoid içeren gıdalara dikkati çekiyor.
Hafıza, öğrenme, düşünsel yetileri kullanabilme, mantık yürütme, karar verme, sayısal hesaplarda dil ve konuşmayı anlamada flavonoidli gıdalar beynin fonksiyonlarını sağlıkla sürdürmesine yardımcı oluyor. Yine bilimsel araştırmalar gösteriyor ki; flavonoidli gıdalar Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı da beyni koruyor. Flavonoidlerin bu sihirli etkisi ise beyindeki proteinlerle iletişimlerinden kaynaklanıyor. Bilim adamları şimdiye kadar 6000 flavonoid zengini besin maddesi tespit etmiş. Flavonoidli besinler neler derseniz; sebze, meyve, tahıl, kakao, soya, çay ve şarap...
Flavonoid, zararlı kimyasallardan radyasyondan koruyor
Flavonoidler suda çözünen ve 15 atomdan oluşan polifenolik moleküller olarak biliniyor. Hücresel hasarı yok etme veya azaltma görevi görüyor. Flavonoidler vücudumuzu metabolizma işleyişi sırasında hava kirliliği veya sigaradan teneffüs ettiğimiz zehirli maddelerin ve radyasyonun olumsuz etkilerinden koruyorlar. Böylece vücudun bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve vücutta kanser hücrelerinin barınamamasına ve iltihap oluşumuna engel oluyor. Araştırmalara göre, düzenli şarap, çay ve çikolatayı beslenmesinde bulunduran kişiler beynin hafıza ve çabuk düşünme fonksiyonlarında bu besinleri tüketmeyenlere oranla daha başarılı. Bu üç besini düzenli olarak tüketenlerin düşünsel beyin fonksiyonlarının işleyişinde yüzde 70 oranında daha az başarısızlık riski gösteriyorlar. Az miktarda düzenli şarap tüketimi yüzde 45, düzenli çay tüketimi ve çikolata tüketimi ise yüzde 10 ila 20 arasında risk azalmasına katkıda bulunuyor.
Flavonoid grupları:
Flavonollar: Ispanak, biberler ve soğangiller.
Flavonlar: Maydanoz, kereviz Flavanonlar: Sitrik gruptaki meyvalar (portakal, mandalina, limon, greyfurt vs.)
Flavanollar: Çay, kakao, şarap
Anthokyandinler: Böğürtlenler, üzüm ve şarap
Izoflavonlar: Tofu gibi soyalı besinler Yapılan araştırmalarda günde 300 gram tofu tüketen veya yarım bardak soya sütü tüketimi beyinde ilerleme kaydetmeye yetiyor. Bu arada işlemden geçen flavonoidli besinlerin değerlerinden kaybettiklerini de unutmamak gerekiyor. Flavonoid ihtiva eden besinlerin hiçbir işlemden geçirilmeden tüketilmesi şart. Adaçayı, biberiye ve kekik de flavonoid ihtiva eden baharatlardan. Araştırmalar adaçayı yağını kullandıktan hemen sonra yapılan testlerde, kullanan kişilerin daha başarılı sonuçlar elde ettiğini gösteriyor. Ama bütün bu saydığımız besinler içinde en kuvvetli flavonoid içerenin yaban mersini olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla yaban mersini yaşlanmakta olan beyni korumada en etkili gıda olarak kabul ediliyor...
Bu yazı 13 Mart 2011 tarihli Pazar Postası'ndan alınmıştır
