Giriş
Bir işe kadın eli değiyorsa bereket, kâr ve verimlilik artıyor. Kadınlar, toplumsal refahın artması için de kilit önemde. Bu durumu yıllar önce fark edip kadın girişimcilere yılda 12 milyar lira kaynak aktaran Garanti BBVA, 4 ana başlıkta destek sağlıyor: 1-Finansman, 2-Eğitim, 3-Cesaretlendirme, 4-Yeni pazarlara açılma. Bu desteklerin ayrıntılarını Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Sibel Kaya’dan dinledik.
ÜLKE EKONOMİSİ İÇİN KIYMETLİ
Girişimcilik ekosisteminde kadınlara imkan sağlanırsa neleri başardıklarını çok iyi biliyoruz. Bir işe kadın eli değiyorsa o işin ne kadar bereketli sonuçlar verdiğine her bir başarı hikayesiyle şahitlik ediyoruz. Kadınların ekonomik anlamda güçlenmesi sadece aile bütçesine değil, ülke ve dünya ekonomisine de büyük katkı sağlıyor. Sürdürülebilir kalkınma için de kadınların aktif iş hayatında yer alması çok kıymetli. Ancak mevcut durumda kadınlar ekonomik faaliyetlerde ve iş hayatında yeterince yer alamıyor.
ENGELLERİ HEP BİRLİKTE AŞALIM
Özellikle girişimcilik ekosisteminde kadınların sayısı çok az. Bunun birçok nedeni var. Finansmana erişememe ve pazarlama konusundaki imkansızlıklar ilk akla gelenler. Tüm bu engeller kaldırılmalı ve kadınlara fırsat pencereleri açılmalı. Garanti BBVA bu anlamda 2006’da hayata geçirdiği ‘Kadın Girişimci Destek Programı’yla kadınların ekonomide daha fazla söz sahibi olması için önemli destekler sağlıyor. Hem bu destekleri hem de kadınların hayallerinin peşinde koşmasını sağlayan ‘Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nın ekosistemde yarattığı farkındalığı Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Sibel Kaya ile konuştuk.
MİLLİ GELİRİ YÜZDE 30 ARTIRABİLİR
Dünya Ekonomik Forumu raporuna göre, Türkiye’nin cinsiyet eşitsizliğinde 146 ülke arasında 124’üncü, kadınların ekonomik faaliyetlere katılımı açısından da 134’üncü olduğuna dikkat çeken Sibel Kaya, “OECD ülkelerinde kadınların işgücüne katılımı yüzde 65’ken Türkiye’de maalesef bu oran yüzde 37. Kadınların daha fazla işgücüne katılımı büyümeye yüzde 1.5-2 katkı yapıyor. Daha fazla kadını istihdam ederek büyümeyi de artırabiliriz. Ülkemizde kadınlar ekonomiye erkekler kadar katılabilirse Türkiye’nin milli geliri yüzde 30 artacak” dedi.
16 YILDIR ARALIKSIZ SÜRDÜRÜYOR
Girişimciliğe önem veren ülkelerde ekonomik büyümenin pozitif etkilendiğini belirten Sibel Kaya, şöyle devam etti: “2006’da kadın girişimcilere destek vermeye başladığımızda Türkiye’de kadın girişimci oranı sadece yüzde 5’ti. Şu anda yüzde 14’lerde. Bu yeterli değil. OECD ülkelerinde 2021 verisine göre; kadın girişimci oranı yüzde 34’ler seviyesinde. Biz ‘yüzde 50’ye nasıl ulaşırız?’ diye çalışıyoruz. Kadınlara bu kapsamda 16 yıldır aralıksız 4 ana başlık altında fırsat sunmaya çalışıyoruz: 1-Finansman, 2-Eğitim, 3-Cesaretlendirme ve 4-Yeni pazarlara açılma.”
FİNANSAL DANIŞMAN VE ÇÖZÜM ORTAĞI
Kadınların finansmana erişimde sorunlar yaşadığını aktaran Sibel Kaya, “Finansmana erişim konusunda biz tüm şubelerimizde her konuda destek oluyoruz. Kadın girişimcilerimiz tüm şubelerimize başvuru yapabilir. Garanti BBVA olarak her yıl 11-12 milyar lira destek sağlıyoruz. Bu yıl şu ana kadar 12 milyar lirayı buldu. Finansmanın yanında şube müdürlerimiz ve portföy yöneticilerimiz aracılığıyla onlara, finansal sağlık ve iş süreçlerini yönetmeleri konusunda çözüm ortağı oluyoruz. Finansmana erişim kadar maliyetleri düşürmek, nakit akışını yönetmek gibi konularda da bilgi sahibi olmak gerekiyor” diye konuştu.
4 BİNDEN FAZLA KİŞİYE EĞİTİM
Kadın girişimcilerinin işlerini geliştirmesi ve sürdürülebilir iş planı için eğitim de verdiklerini belirten Sibel Kaya, şu bilgileri paylaştı: “10 yıl önce Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi ile ‘Kadın Girişimci Yönetici Okulu’ programını hayata geçirdik. 4 binden fazla kadın girişimciye eğitim verdik. Burada dijital pazarlamadan insan kaynakları yönetimine ve finansal sağlığa kadar birçok içerikte eğitim veriyoruz. Daha çok kadın girişimciye ulaşmak için bu eğitim programımızı ‘Türkiye Kadın Girişimci Akademisi’ne dönüştürdük. Böylece online eğitimleri devreye aldık. Tüm Türkiye’den kadınlar bu eğitimlere katılabiliyor.”
ESNEK GÜNEŞ PANELİNDEN BİYOTEKNOLOJİYE...
Kadın girişimcilerin sektör seçimindeki değişime de işaret eden Sibel Kaya, “Eskiden gıda, tekstil ağırlıklı girişimler öne çıkarken son dönemde sürdürülebilirlik ve inovatif konularda bizi de şaşırtan girişimlere tanık oluyoruz. Örneğin; ‘esnek güneş paneli’ üretimi gibi önemli projeler geliyor. Biyoteknoloji, genetik ve sağlık alanlarında faaliyette bulunan, imalatta adından söz ettiren ve dünyaya ihracat yapan kadın girişimciler var. Her biri ayrı bir başarı hikayesi. Kadınlar kendine güvenir biraz cesaretlenirse girdikleri her sektörde başarılı oluyor. Yarışmamıza ilk yıl 103 başvuru gelmişti, bu yıl 43 bin 500’e ulaştık. Orada çeşitliği daha rahat görüyoruz. Kadınlar her sektörde var” dedi.
Türkiye’nin Kadın Girişimcileri Yarışması’nda bu yıl dereceye giren (soldan) Aslı Aksoy, Gözde Venedik, Aysun Aktaş Akdoğan ve Burcu Karaca Uğural’a ödül verildi.
YARIŞMAYA NASIL BAŞVURULUR?
Sadece finansmanın yeterli olmadığı, kadınların cesaretlendirilmesi gerektiğinden yola çıkarak ‘Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nı başlattıklarını hatırlatan Sibel Kaya, şöyle devam etti: “Yarışma kadınların başarı hikayelerinin geniş kitleler tarafından bilinmesini ve örnek alınmasını sağlıyor. Kadın girişimciler birbirinden destek alıyor. Yarışmaya başvuranlar, işini büyütürken, kadınların istihdamını destekledi, sosyal fayda sağladığı projelerle etki alanını genişletti. Yarışmaya ‘Türkiye’nin Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimcisi’, ‘Türkiye’nin Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi’ ve ‘Türkiye’nin Kadın Sosyal Girişimcisi’ gibi kategorileri de ekledik. Böylece daha çok kadına ulaşmayı hedefledik. Önümüzdeki yıl kadın girişimcilerin mutlaka başvuru yapmasını bekliyoruz. Yarışmaya başvuran her kadın girişimcinin kazandığını görüyorum. Çünkü özgüvenleri artıyor. Yarışmaya şubelerimizden başvuru yapılabiliyor.”
YENİ PAZARLARA KAPI AÇIYOR
Sibel Kaya, finansman ve eğitim desteğinin yanında kadınların işlerini büyütebilmeleri için yeni müşteri ve pazarlara ihtiyaç duyduğunu söyledi. Kaya, şöyle devam etti: “McKinsey’in raporuna göre; kadın girişimcilerin 2030 yılında dünya ekonomisinde 13 trilyon dolar değer yaratma potansiyeli var. Fakat uluslararası ticaretten ve kamudan aldıkları pay yetersiz. Dünyada kamu ihalelerinden kadınlar sadece yüzde 1 pay alabiliyor. O nedenle kadınların tedarik ağına katılması, yeni müşteri kazanmaları çok önemli. Bunun için Türkiye Kadın Girişimciler Derneği’yle (KAGİDER) 2015’te ‘Kadın Girişimcileri Buluşması’ organize etmiştik. Bu yıl da ‘Ticaretin Kadınları Platformu’nu hayata geçirdik. Türkiye genelinde 224 derken ve 1000’den fazla kadın girişimci bu platformda. Platform sayesinde kadınlar tüm Türkiye’deki kadın girişimcilerle irtibata geçip satın alma süreçlerini yönetebiliyor. Kadınlar birbirleriyle platform üzerinden iletişime geçebiliyor. Kamu ihaleleri, teşvikler, kampanya ve duyurular buradan takip edilebilecek.”
TAKİBE DÜŞME ORANI ÇOK DÜŞÜK
Kadın girişimcilerin kullandığı kredilerde takibe düşme oranının çok düşük olduğunu vurgulayan Sibel Kaya, “Kadınlar duygusal zekalarını da kullanarak çok başarılı oluyor ve sahip oldukları, sıfırdan kurdukları girişimi kaybetmemek için sonuna kadar çalışıyor. Çok titizler” dedi.
