Giriş
Hiç hesapta yokken ortaya çıkan virüs salgınından korunmak için belirlenen ‘14 altın kural’dan ilki elleri sık sık sabunla 20 saniye ovarak yıkamak. Salgının etkisiyle bu dönemde kişisel temizliğe yönelik su tüketimi arttı. Ancak kaynaklar kıt ve suyu idareli kullanmalıyız. Elleri sabunla ovalarken o 20 saniyede musluğun kapalı olması bile tüketimi yüzde 50 düşürüyor!
20 SANİYE BOŞA AKMASIN
Koronavirüsle mücadelede temel kural ‘#EVDEKAL’mak ve kişisel hijyen. Riskten korunmak için Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen 14 kuralın başında da elleri yıkamak geliyor.
Dünyadaki tüm doktorlar ve bilim insanları elleri en az 20 saniye boyunca sık sık sabunla yıkamanın virüsün bulaşma riskini azalttığı konusunda hemfikir. Ancak bu hijyen kuralına uyarken dikkat edilmesi gereken diğer bir konu da doğal kaynaklarımız.
REZERVLER SINIRLI
Su rezervlerimiz sonsuz değil. Dikkatsiz ve hesapsız kullanım, küresel ısınma gibi nedenlerle zaten kıt olan tatlı su kaynağı rezervleri son yıllarda kritik seviyelere geriledi. Kış aylarında yeterli yağış olmadığından ülke genelindeki barajların doluluk oranı yüzde 56’larda.
Bu, son 10 yılın en düşük seviyelerinden biri. Bunun yaz ayı var... Çoğu vatandaşın kendini izole etmek için evlere çekilmesi, kişisel ve genel temizlik için daha çok su tüketimini de beraberinde getirdi.
YÜZDE 50 AZ TÜKETİM
Hijyene dikkat edelim ama musluğu açıp suyu da boşa akıtmayalım. Suyumuz kıymetli, iktisatlı gidelim. Virüsle topyekün mücadele içinde olunan bu durumda dahi alınacak basit ama etkili tedbirlerle su tasarrufu sağlayabiliriz. Yapılacaklar çok basit.
Örneğin en az 20 saniye süren el sabunlama esnasında suyu akar vaziyette bırakmak yerine ufak bir dokunuşla musluğu kapatıp, durulamak için açmak yüzde 50 daha az tüketim sağlıyor. Ayrıca suyun altında ovalarken sabunun etkisinin azaldığını belirtelim.
İŞTE PRATİK ÇÖZÜM
20 saniyelik süreci musluğu hiç açmadan başlatmak mümkün. Bunun için boş bir sıvı el sabunu kabına su doldurmak yeterli. Bu kaptan elinize dökeceğiniz az miktarda su, sıvı veya kalıp sabunun köpürmesi için yeterli.
Bu köpükle 20 saniye elinizi ovarak temizledikten sonra musluğu açıp durulama yapabilirsiniz.
DAMLAYA DAMLAYA GÖL OLUR
Uzmanlara göre; normal bir muslukta 20 saniyede yaklaşık 3.5 litre su akıyor. Elleri durularken de bir o kadar harcanıyor. Yani toplamda 7 litre (34 su bardağı) su tüketilmiş oluyor. Bir başka deyişle suyun sadece elleri durulamak için açılması halinde 3.5 litre rezervlerde kalıyor.
Eller günde 5 kez yıkanırsa 17.5 litre, ayda 500 litre suyun boşa akıp gitmesi önleniyor. Bunu 23 milyon hane ile çarptığımızda hacim daha da büyüyor. Yani damlaya damlaya göl oluyor. Sadece el yıkamada bu sonuç ortaya çıkıyor.
1 DAKİKA AZALAN DUŞ...
Evde kalınan sürede çok sık alınan duşun süresini sadece 1 dakika azaltmak da yılda kişi başına 18 ton daha az su kullanımı anlamına geliyor. Duşta suyun ısınmasını beklerken önden gelen soğuk suyu kovaya doldurup daha sonra temizlik veya çiçekleri sulamak için kullanabilirsiniz. Böylece faturalar düştüğü gibi verimli kullanım sağlanmış olur.
4 KİŞİLİK AİLENİN YILLIK TÜKETİMİ 180 BİN LİTRE
Dört kişilik bir ailenin ortalama günlük su tüketimi 500 litre civarında. Bu da yılda yaklaşık 180 bin litre su tüketimi anlamına geliyor. Bu tüketimi azaltmak için el yıkamanın dışında da önlemler var. İşte onlardan bazıları...
DİŞ FIRÇALARKEN...
Diş fırçalamak ortalama 3-4 dakika sürüyor. Eğer musluk açık bırakılırsa her fırçalamada ortalama 12-15 litre su ziyan olur. Bu yılda 10 ton demek. Oysa sadece diş durularken su açarsanız 9 ton su tasarrufu sağlarsınız.
SIZINTILARA BOYALI TAKİP
Tuvalet rezervuarı su sızdırabilir. Sızıntı suyunu kontrol etmek için rezervuara birkaç damla boyalı su ilave ediniz. Bu rengi 5-7 dakika içinde tuvalette görürseniz sızıntı var demektir. Tamir edilmeli.
BULAŞIK, ELDE DEĞİL MAKİNEDE
Bulaşıkları elde yıkamak yerine makinede yıkamak çok fazla miktarda su tasarrufu yapmanızı sağlar. Dolu bir bulaşık makinesi bulaşığı sadece 12-15 litre su ile yıkar. Aynı bulaşığı elde yıkarsanız, ortalama 70-80 litre su harcarsınız.
REZERVUARDA PET ŞİŞE ÖNLEMİ
Banyo ve tuvalette, tüketilen su miktarı evde tüketilen toplam suyun yüzde 70’i. Tuvalet rezervuarlarının su depolama kapasitesi ortalama 9 litre. 4 kişilik bir aile tuvalet rezervuarı ile 1 ayda yaklaşık 3 ton su tüketir. 1.5 litrelik plastik şişeye su doldurulup rezervuara konulması, su tüketimini yaklaşık yüzde 20 azaltır.
MUSLUKLAR
Döner başlıklı musluklar yerine daha kolay açılıp kapatılan muslukları kullanarak su tüketimini yüzde 25-30 azaltmanız mümkün. Ayrıca musluklarınızın damlatmadığından emin olun. Saniyede bir damla damlatan musluk yılda 1 ton su demektir.
