Giriş
Kredi kartıyla son 1 yılda yapılan harcamalar ikiye katlandı. Borçluluğu artıran bu durum kredi kartında ‘asgari ödeme’ kısır döngüsünü tetiklediği gibi bireylerin ve ailelerin bütçesini de olumsuz etkiliyor. Peki kredi kartında kontrol için neler yapmalı? İşte işinize yarayacak bilgi ve öneriler...
1.7 TRİLYONU AŞAN TUTAR
Kredi ve kredi kartı harcamalarındaki artış son dönemde dikkat çekiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık sektör verilerine bakıldığında bu artışı çok daha net görmek mümkün. Verilere göre; 18 Mart 2022 tarihinde tüketici kredileri ile bireysel kredi kartı kullanımı 1 trilyon lirayken, 17 Mart 2023’te bu tutar yüzde 76 artışla 1 trilyon 759 milyar liraya çıktı. Bu artışı özellikle kredi kartı kullanımı sırtladı.
VATANDAŞ TAKSİTE YÜKLENDİ
Söz konusu tarihler arasında bireysel kredi kartıyla yapılan harcama (taksitli+taksitsiz) 217 milyar 773 milyon liradan yüzde 141 artışla 525 milyar 18 milyon liraya çıkmış durumda. Bir diğer önemli detay ise taksitli harcama hızındaki artış. Son 1 yılda taksitli harcamalar 89 milyar 499 milyon liradan yüzde 204 artışla 272 milyar 768 milyona fırladı. Yani kartlı harcamalar yıllık gelir artışından daha hızlı yükseliyor.
EK VADELERLE ÖDEME KOLAYLIĞI
Tüm gelir-gider dengesi hesaplarına rağmen yine karta yüklenmek zorunda kalıyorsanız ve aylık ödeme tutarı bütçenizi zorlar hale geldiyse yapılandırma, ek taksit, taksit erteleme, taksit atlatma gibi seçenekleri gündeminize alabilirsiniz. Taksit artırmanın veya ötelemenin faiz maliyeti olsa da bu maliyet tüketici kredisinden daha uygun. Bireysel kredi kartlarıyla yapılan ek taksit işlemleri dolayısıyla akdi faiz (yüzde 1.36) tahsil ediliyor.
‘ASGARİ ÖDEME’ ALIŞKANLIĞINDAN KURTULUN
Düzenli bir geliriniz yoksa kredi kartı kullanmanız riskli olabilir. Çünkü yaptığınız harcamaları düzenli olarak ödemeniz gerekir. Sadece asgari ödeme tutarıyla kartı borcunu çevirmek kısır bir döngü yaratır. Bu döngüden kurtulmak zordur. Ayrıca, asgari ödeme dışında kalan tutar için faiz (bugün için yüzde 1.36’lık akdi faiz) işletilir ve yük daha da artar. Asgari borç da ödenmiyorsa asgari tutara kadar olan kısım için gecikme faizi (yüzde 1.66) uygulanır. Bu nedenle asgari ödeme kısır döngüsünden ve sürekli artan maliyetlerden bir an önce kurtulmalısınız.
‘EKSTREYE’ DİKKAT EDİN
Kredi kartı, kuralına uygun kullanılırsa hayatı kolaylaştıran önemli bir finansal araç haline dönüşüyor. Ancak artan harcamalara bağlı olarak takipteki alacakların da yukarı yönlü olduğu görülüyor. Bu noktada ‘ekstre’ kontrol şart. Bütçe kontrolünde esas olan gelir-gider dengesidir. Yani gelirinizden veya sahip olduğunuz tasarruftan fazla harcama yaparsanız kapatamadığınız borç büyümeye başlar.
LİMİT SINIRI YARDIMCI OLUR
Kart limiti aylık gelirin 4 katı olarak tanımlansa bile bu limit sizin mutlaka kullanmanız gereken bir limit olmamalı. Banka 80 bin lira kart limiti tanımladı diye limiti sonuna kadar kullanmanız sağlıklı bir hamle olmaz. Eğer bütçe kontrolü sağlayamıyor ve yüksek kart limiti sizi sürekli harcamaya yönlendiriyorsa kart limitini düşürme seçeneğini değerlendirin. Yasaya göre, banka kredi kartı limit düşürme talebi ulaştıktan sonra 7 gün içinde bu talebi yerine getirmek zorunda. Yani bankalar limit düşürme talebine olumsuz olarak dönüş yapamaz.
BU BİLGİLERİ NOT EDİN
Encazip kurucusu ve tasarruf uzmanı Çağada Kırım, kredi kartı kullanımıyla ilgili şu uyarılarda bulunuyor:
- Bankaların mobil uygulamalarını kullanarak her ay gelirinize paralel harcama limiti belirleyin. Harcamalar bu tutarın üzerine çıkarsa otomatik olarak size uyarı gelecektir.
- Her harcamanın SMS veya mobil bildirim olarak iletilmesi seçeneği tercih edilirse kredi kartı harcamaları çok daha kolay bir şekilde kontrol altına alınabilir.
- Kredi kartı borcu ödenmediği takdirde bir süre sonra yasal takip başlatılabilir ve kişi temerrüde düşebilir. Borç gecikir veya ödenmezse kart sahibinin kredi notu da düşer. İleride kredi kullanmak isteyen bu yüzden zorluk yaşar.
- Kredi kartlarının bankadan bankaya değişen yıllık aidat ücretleri var. Kredi kartı kullanıcıları, yıl sonunda yüksek bir aidat ile karşılaşmamak için bankalarından aidatsız kart talep edebilir.
- Kredi kartlarının çeşitli marka ve firmalarla yaptığı özel anlaşmalar takip edilebilir. Alışveriş yaparken puan, indirim ya da ek taksit kazanılabiliyor.
- Bankaların mobil uygulamalarından kampanyalar mutlaka takip edilmeli ve kampanyalara katılmalı. Bu şekilde harcama yaparken daha çok mil veya parapuan, chip-para kazanılır.
- Restoranlardaki indirimlere dikkat edilmelidir. Çoğu restoranda artık belli kart markalarına yüzde 20’ye varan indirimler sunuluyor.
- Mümkünse indirim kampanyasına dahil olan restoranlar tercih edilmeli ve bu şekilde markanın belirlediği indirim avantajından faydalanılmalı.
- Bilmediğiniz, güvenilmeyen internet sitelerinden alışveriş yapmak kart güvenliğini tehlikeye sokar. İnternetten harcamalarda limiti belirlenmiş sanal kart kullanın.
HER HESAP KESİMİNDE NEYE NE ÖDEDİĞİNİZİ İNCELEYİN
Kart sahiplerinin genelde atladığı detay ekstre kontrolüdür. Oysa her hesap kesim tarihinde neye, ne kadar harcadığınızı, kalan taksitleri, kart aidatı alınıp alınmadığını, fazla çekim yapılıp yapılmadığını, bilginiz dışında harcama olup olmadığını, otomatik ödemelerin durumunu ve tutarlarını kontrol etmek, size gelecek dönem için ipucu verir, bütçe kontrolünde katkı sağlar. Bu detayı atlamayın!
NAKİT AVANS KREDİDEN UCUZ
Bazı durumlarda kredi çekmek yerine kredi kartını kullanmak daha avantajlı olabiliyor. Özellikle acil nakit ihtiyaçlarında bu kural geçerli. Çünkü kartın limitiyle sınırlı olan nakit avans çekiminde uygulanan faiz yüzde 1.36. ‘Kredi çıktı, çıkacak’ derdi ve ek masraf da yok. Vade ise 12 ayla sınırlı. Tüketici kredilerinde ise faiz yüzde 2 üzerinde seyrediyor. Bu avantajdan yararlanırken de kantarın topuzunu kaçırmamak gerekiyor.
