Giriş
Merkez Bankası’nın perşembe günü piyasadaki fazla likiditeyi çekmeye dönük attığı adımlar mevduat faizlerinde hemen kendini gösterdi. Yüzde 45’lere kadar gerileyen 32 günlük mevduat faizleri cuma günü itibarıyla yüzde 49-50 seviyesine çıktı. Böylece 1 milyon liranın 32 günlük getirisi 3 bin 235 lira arttı.
Ekonomi yönetiminin uyguladığı politikalar sonucu ülkemize ciddi döviz girişi yaşanmaya başladı. Yerel seçimlerin ardından dolarda beklenen yükseliş de yaşanmayınca daha önce döviz alanlar tek tek satmaya başladı. Döviz satışlarını ise Merkez Bankası karşılıyor. Bir başka deyişle Merkez, hem yabancı yatırımcının dövizini hem de yerlinin sattığını alıyor. Yani rezervlerini hızla artırıyor. Rezervlerde mart sonu itibarıyla yaklaşık 50 milyar dolarlık iyileşme yaşandı. Yurtdışından gelen dövizin TL’ye dönmesi ve yurtiçinde tasarruf sahiplerinin, dolar bozdurup mevduata geçmesiyle piyasada TL bolluğu (likidite) oluştu.
PİYASADAN 550 MİLYAR ÇEKILECEK
Piyasadaki TL likidite bolluğu nedeniyle faizlerde hızlı bir geri çekilme yaşandı. Daha 1 ay önce vadeye göre değişmekle birlikte yüzde 55-60 arası faizler konuşulurken, son günlerde faizlerin yüzde 45’lere kadar düştüğü görüldü. BİST gecelik fonlama faizi dahi bir ara yüzde 47 seviyelerine indi. Piyasada fazla TL’nin getirdiği bu sonuç, perşembe günü Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrasında attığı adımlarla tersine dönmeye başladı. Kısaca hatırlarsak Merkez, perşembe günü TL mevduat ve kur korumalı mevduatta (KKM) zorunlu karşılıkları artırmıştı. Merkez Bankası’nın bu hamleyle piyasadan yaklaşık 550-600 milyar TL çekeceği hesaplanıyor.
CUMA GÜNÜ ETKİSİ HEMEN GÖRÜLDÜ
Piyasadan fazla TL’nin çekilmesiyle birlikte bankaların mevduat toplamak için faizleri, TL’ye yatırım için cazip seviyeye çekmesi gerekiyordu. Bir başka deyişle politika faizi olan yüzde 50’nin altına gerileyen ve TL yatırımcısını düşündürmeye başlayan mevduat faizleri yükselmeliydi. Merkez Bankası son hamleleriyle işte bu faiz düşüşünün önüne geçti ve mevduat faizlerinin tekrar yükselmesini sağladı. Alınan kararın ilk etkisi cuma günü büyük bankaların faiz oranlarında görüldü. 32 gün vadede daha önce yüzde 45 teklif eden Türkiye’nin ilk 5 bankasından biri bu faizi yüzde 49’a çıkardı. 92 vadede ise bu oran yüzde 46’dan yüzde 50’ye yükseldi. Yani mevduatta 4 puanlık artış oldu.
İŞTE 1 HAFTA ÖNCESİNE GÖRE SAĞLANACAK NET AVANTAJ (TL)
GETİRİLER ARSASINDAKİ FARK NE KADAR?
1 hafta önce 100 bin lirası olan bir kişi 32 gün vadede yüzde 45 faizle 3 bin 639 lira net getiri elde edebilirken, bugün aynı vadeyle hesap açanlar yüzde 49 faizle 3 bin 962 lira net kazanç sağlıyor. Yani Merkez Bankası’nın kararından 324 lira ek kazanç sağlamak mümkün hale geldi. 500 bin lirada daha önce 32 gün vadede 18 bin 197 lira kazananlar bugün 1.617 lira daha fazla kazanç elde edebiliyor. Geçen perşembe 1 milyon lirasını 32 gün vadeye yatıranlar 36 bin 393 lira getiri elde edecek olanlar, bugün hesap açarsa aynı vadede 3 bin 235 lira daha fazla yani 39 bin 628 lira getiri sağlayabilecek.
LİKİDİTE FAZLASI NEDENİYLE ORTALAMADA 4.5 PUAN GERİLEMIŞTİ
Likidite fazlası ile mevduat faizi 17 Mayıs itibarıyla bir haftada 4.5 puan gerileyerek 1-3 ay vadeli bileşik getiride yüzde 63.7’ye inmişti. 10 Mayıs haftasında bu veri yüzde 68.2 olmuştu. Yüzde 68.2’nin basit faiz karşılığı yani bankaların açıkladığı ortalama faiz yüzde 53’e denk geliyordu. Bileşik faizde zirve 19 Nisan haftasında yüzde 68.9’la görülmüştü. Bu aynı zamanda son 22 yılın en yüksek mevduat faizine de işaret ediyor.
HAZİRAN SONRASINDA TEKRAR DÜŞÜŞ OLABİLİR
Faizlerin yüksek seyretmesinden şüphesiz enflasyondaki seyir etkili. Enflasyonun mayıs itibarıyla tepe noktasını gördükten sonra haziran itibarıyla sert düşmesi bekleniyor. Enflasyondaki düşüşle birlikte mevduat faizlerinin de yılın ikinci yarısında aşağı yönlü bir seyir izlemesi öngörülüyor. Merkez Bankası’nın yılsonu enflasyon tahmini yüzde 38. Bu beklentilere yakın bir enflasyon politika faizinde indirimin de kapısını aralayacaktır. İşte bu nedenle mevduat yatırımını seven tasarruf sahiplerinin 182 gün veya daha uzun vadeli yatırımları tercih ederek yüksek faizin avantajından yararlanması mümkün.
