Giriş
Kira geliri için ay sonuna kadar beyanname verilecek. Beyanname verirken dikkat edilecek ayrıntılar cepten çıkacak parayı da düşürebiliyor. Örneğin; kiralık konut için yapılan masraflar dışında mülk sahibinin kendisi ve ailesi için yaptığı sağlık, eğitim ve sigorta harcamaları indirim konusu yapılabiliyor.
TESPİT ETMESİ ÇOK KOLAY
2023 yılında elde edilen kira geliri, 21 bin liralık istisna tutarını aşıyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. Hem kiracıların verdiği bilgiler hem de tapu, banka ve sigorta kuruluşlarından sağlanan verilerle evin kirada olup olmadığı rahatlıkla tespit edilebiliyor. Geçen haftaki yazımızda kira beyannamesi doldururken ‘getiri’ ve ‘götürü’ gider yöntemlerinden hangisinin, hangi durumda tercih edilirse avantaj sağlayacağını detaylıca açıklamıştık.
BU TERCİHLERE DİKKAT!
İki yöntemi kısaca hatırlayalım... Götürü gider yöntemi tercih edildiğinde istisna tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutardan yüzde 15 daha indirim yapmayı sağlıyor. Gerçek gider yöntemiyle ise evle ilgili yapılan asansör, yalıtım, kombi, ankastre masrafları kira gelirinden indirilebiliyor. Ayrıca ev krediyle alınmışsa faiz ödemeleri de gider olarak gösterilebiliyor. Yine ev, 2019’dan sonra alındıysa evin satın alma bedelinin yüzde 5’i gider olarak hesaba dahil ediliyor.
DETAYLICA OKUMALISINIZ
Konuta yapılan harcamaların dışında mülk sahibinin kendisi, eşi ve çocukları için yaptığı bazı harcamalar da gider olarak gösterilebiliyor. Bu yazımızda bunun detaylarını paylaşacağız. ‘Hazirbeyan.gib.gov.tr’ internet adresine girince göreceğiniz beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her bir tutar kira gelirinin düşmesini sağlıyor. Bunlar arasında özellikle eğitim, sağlık ve hayat sigortası gibi harcamalar dikkat çekiyor.
5’İNCİ BÖLÜMÜ ATLAMAYIN!
Sağlık, eğitim, sigorta gibi masraflar varsa, ‘getiri’ veya ‘götürü’ gider yönteminden birini seçerek hazır beyan sistemini doldurduysanız, sayfayı aşağıya doğru kaydırdığınızda 5’inci maddede yazan ‘Gelirden yapılacak indirimler’ bölümünü göreceksiniz. O bölüm altında ‘şahıs sigorta primleri’, ‘eğitim ve sağlık harcamaları’, ‘bağış yardımları’, ‘sponsorluk harcamaları’ gibi maddeler yer alıyor ve her birinin karşısında bu harcamalara ilişkin ne kadar indirim yapılabileceği yazıyor.
KİTAP, KIYAFET, SERVİS ÖDEMELERİ
Eğitim harcaması indiriminde 18 yaş sınırı var. Eğer üniversite eğitimi devam ediyorsa 25 yaşın dolmaması gerekiyor. Peki hangi harcamalar indirim konusu yapılabilir? Kitap ve kırtasiye masrafları, servis (ulaşım) ücretleri, kurs ücretleri, kreş ve özel yurt masrafları indirim konusu yapılabiliyor. Okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları ise indirim olarak dikkate alınamıyor. Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor fakat faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satırlara kaydediliyor. Ayrıca bu harcamalara ilişkin belgelerin mülk sahipleri tarafından beyannameye yazıldıktan sonra 5 yıl saklanması gerekiyor.
İŞTE ÖRNEK HESAPLAMAYLA SAĞLANAN AVANTAJ
Mülk sahibi, yıllık 220 bin lira kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmiş olsun. Bu durumda önce 21 bin liralık istisna tutarı düşülecek. Kalan 179 bin liranın yüzde 15’i (26 bin 850 lira) götürü gider kuralı gereği indirilecek. Böylece istisna ve gider düşülmüş kira geliri 152 bin 150 lira olarak hesaplanıyor. Bu kişinin eğitim, sağlık masrafları varsa 152 bin 150 liranın yüzde 10’unu yani 15 bin 215 lirayı aşmayacak şekilde indirim yapma hakkı bulunuyor. Buna ilave olarak sağlık sigortası da yapılmışsa bu da en fazla 22 bin 822 lira yani 152 bin 150 liranın yüzde 15’iyle sınırlı olabiliyor. Sonuç itibarıyla bu indirimleri düşen mülk sahibine çıkan vergi 19 bin 789 lira oluyor. Eğer bu harcamaların hiçbiri indirilmemiş olsaydı ev sahibi 27 bin 547 lira vergi ödeyecekti.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR
Kamu kurumlarına, kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığı yapılan bağışların bir kısmına (beyan edilecek gelirin yüzde 5’ine kadar) indirim imkanı tanınıyor. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin olarak yapılan harcamaların ise tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor. Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı da vergiye tabi gelirden düşülebiliyor.
EŞ VE ÇOCUK İÇİN ALINAN POLIÇELER
Evet. Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve işsizlik gibi şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü gelir matrahından indirilebiliyor. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını (2023 için 140 bin 535 lira) aşamıyor. Öte yandan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) ödenen katkı payları indirim konusu yapılamıyor.
