Giriş
Evde pişen yemeklerin, işyeri ve otellerdeki açık büfelerde silme doldurulan tabakların yarısı çöpe gidiyor. Ticaret Bakanlığı’nın İsraf Raporu bu gerçeği bir kez daha tescilledi. Gıdanın öneminin giderek arttığı bu dönemde bu israfa ‘Dur’ demeliyiz
ÜÇ TABAKTAN İKİSİ
Bazen açlıktan gözümüz dönüyor. Yiyeceğimizden çok fazlasını tabağa, tabldota koyuyoruz. Bir restorana gittiğimizde 1 porsiyon yetecekken 1.5 istiyoruz. Her şey dahil otellerde ise sınırları aşıyoruz.
Büyük bir iştahla aldıklarımızın çoğunu tüketemiyoruz. Otellerde tabaktakilerin yarısı kalıyor ve 3 tabaktan 2’si çöp oluyor. Açık büfede tüketilmeyen yemeklerin de yarıdan fazlası dökülüyor. ‘Diyet yapıyorum’ diyerek önüne gelen yemeği tırtıklayıp bırakanlara da her gün şahit oluyoruz.
PİŞENLER BİTMİYOR
Evlerde de durum farklı değil. Pişen yemekler de ‘Bayatladı, bozuldu’ diye çöpe gidiyor. Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan 240 sayfalık İsraf Raporu, bu gerçeği resmen ortaya koyuyor.
Rapora göre, 10 kişiden 1’i pişen yemekleri tamamen bitiremeyip çöpe atıyor. Her 10 kişiden 2’si de tabağına aldığı yemeğin tamamını bitiremiyor. Yani, tabağa alınan yemekleri çöpe atma davranışı, evde pişen yemekleri atma davranışından daha yaygın.
214 MİLYAR LİRA: Türkiye’deki yıllık gıda israfının karşılığı.
GEREĞİNDEN FAZLA ALMA
İsraf raporu ayrıca, her 10 kişiden 2’sinin satın aldığı gıdaları tüketmeden çöpe attığını gözler önüne seriyor. Bu oran aylık geliri 7-10 bin lirayı aşanlarda daha fazla. Satın alınan gıdaların çoğu bozulduğu için atılıyor.
Bu da gereğinden fazla satın almaya, saklama koşullarına ve son tüketim tarihine dikkat edilmediğine işaret ediyor.
750 MİLYAR DOLAR: Dünyada yılda çöpe atılan gıdaların getirdiği ekonomik yük.
43 BİN KİŞİYİ DOYURUR
Türkiye’de yıllık gıda israfının parasal karşılığı 214 milyar lira. Gıda israfının önlenmesi halinde 43 bin kişinin bir yıllık geçim ihtiyacı karşılanabiliyor.
Araştırmalar, Türkiye ve dünya genelindeki veriler, gıda israfının önemli bir problem olduğunu ve bunu önlemeye yönelik stratejilerin geliştirilmesinin zorunluluğunu açıkça ortaya koyuyor.
PRATİK BİLGİLER VE ÖNERİLER
Yemekler ya uzun süre açıkta kalıyor ya da dolaba kaldırıldıktan sonra unutuluyor. Aman dikkat!
Devamlı yemek artıyor ve göz kararı yemek yapıyorsanız küçük tencere ve tabak kullanın.
Otel ya da işyerindeki yemekhanelerde gerekirse yemek almaya birkaç kez gidin ama tabağınızı 1 kerede doldurmaya çalışmayın.
Porsiyonlarınızı küçültün.
Daha önce tatmadığınız bir yemeği alırken küçük porsiyon tercih edin.
Mutlaka alışveriş listesi yapın ve listeye bağlı kalın.
Buzdolabınızın ısısını ve buzlanmasını sık sık kontrol edin.
Yumuşayan meyveleri komposto, sebzeleri ise çorba yaparak değerlendirin.
Bir porsiyondan az kalan yemekleri makarnalara sos olarak koyabilirsiniz.
Paketlenmiş belirli miktarlardaki yiyecekleri almak yerine, ihtiyacınız olan kadar hatta tek tek alın.
Satın aldığınız şeyin bir kısmını kullanacaksanız, geri kalanı dondurun.
Etikette yazan son kullanım tarihlerine dikkat edin.
Dışarıda yemek siparişi vermeden önce porsiyon büyüklüğünü öğrenin.
Gıdaların kalan bölümünü sokak hayvanlarına ve kuşlara verebilirsiniz.
Sebzeleri ve meyveleri yıkadıktan sonra buzdolabında saklayacaksanız, kurulayarak kapalı bir kaba ya da buzdolabı poşetine koyun.
1.3 MİLYAR TON: Dünyada her yıl çöpe giden gıda miktarı.
