Hollywood’dan Hallyu’ya: Squid Game ve Kore dizilerinin globalleşmesi

Güney Kore deyince aklınıza ilk kim geliyor? Belki bir 5 yıl önce, bu soru çoğumuza pek bir şey çağrıştırmayacaktı. Ancak bugün, neredeyse hepimizin aklına gelen biri var. K-Pop sanatçılarından Kore dizi oyuncularına, BTS’ten Bong Joon-ho’ya, Güney Kore’nin eğlence sektörü uluslararası çapta bir üne kavuşmuş durumda. Güney Kore dalgası “Hallyu”nun yayılmasındaki son kilometre taşı, tüm dünyanın hala üzerine konuştuğu Squid Game. Netflix’te izlenme rekorları kıran dizi, şu an dünya Netflix sıralamalarında, Eylül’de yayınlanmasından neredeyse 2 ay sonra hala 1. sırayı korumaya devam ediyor.

Kore yapımlarının gitgide günlük hayatımızın bir parçası haline geldiği bu dönemde, hepimizin merak ettiği bir soru var. Kültür farkı ve dil bariyerine rağmen, neden Güney Kore yapımları dünya çapında bu kadar büyük bir üne kavuştu?

Bu yazıyı okumaya karar verdiyseniz, büyük ihtimalle Squid Game’i izlemişsinizdir, veya en azından isim olarak aşinasınızdır. Yine büyük bir olasılıkla 2019’da vizyona girip global bir sansasyona dönüşen Boon Joon-ho’nun filmi “Parasite”ı da biliyorsunuzdur. Parasite, Güney Kore sineması için bir dönüm noktası diyebileceğimiz bir yapım. Aynı yılda 4 tane Grammy ödülü kazanarak, ilk kez En İyi Film ödülünü kazanan İngilizce olmayan film olarak tarihe geçmesiyle dünya sinemasında Güney Kore’nin adını duyuran bu filmin üzerine, Kore ve Kore dalgasına duyulan ilgi daha da arttı. Ancak globalleşen Kore dalgası yani “Hallyu”, yalnızca Squid Game ve Parazit’ten ibaret değil. Hem K-Pop hem Kore dizilerine duyulan ilginin her geçen yıl katlanarak artmasıyla Güney Kore eğlence sektörü şu an altın çağını yaşamakta. Peki Kore dizilerinin bu kadar ilgi toplamasının nedeni ne olabilir?

Squid Game’in bu denli tutmasının nedenini bir açıdan pandemiye bağlayabiliriz. Üçüncü yılına yaklaşan pandemi sırasında, dünya çapındaki insanların, özellikle de gençlerin finansal ve psikolojik açıdan stres seviyeleri tavan yapmış durumda. Doğal olarak da Squid Game’in içerdiği borç, ekonomik eşitsizlik ve kapitalizm gibi temalar fazlasıyla ilgimizi çekiyor. Her ne kadar Güney Kore’nin tarih ve siyasetini konu alan bir dizi olsa da, bu konular dünyanın etrafındaki bir çok topluma hitap ediyor. Bunun yanında orijinal bir konsept, yetenekli oyuncular ve usta bir prodüksiyonu bir araya getirdiğimizde, Squid Game’in niçin bu kadar üne kavuştuğunu anlayabiliyoruz. Ancak Kore dizilerinin global çapta popülariteye ulaşması Squid Game’le başlamadı.

Netflix’de yayınlanmaları, Kore dizilerine duyulan ilgiyi büyük çapta artırmış olsa da, bu ilgi aslında uzun zamandan beri var. 2009’da yayınlanan Boys Over Flowers, 2013’te yayınlanan The Heirs, 2016’da yayınlanan Goblin, 2017’de yayınlanan Strong Woman Do Bong Soon ve 2019’da yayınlanan Crash Landing on You gibi birçok dizi, dünya çapında çok sayıda izleyici bulmuştu. Bunlar gibi çok daha fazla dizi var, çünkü Kore dizileri, bir defa izleyip bırakabileceğiniz yapımlar değil. Birini bitirdiğinizde bir başkasını izlemek isteyeceğiniz, etkileyici ve bir bakıma bağımlılık yapıcı diziler bunlar. Çevrenizdeki herhangi bir Kore dizi hayranına sorsanız size aynı bu cevabı verir.

Bu dizilerin bağımlılık yapmasının nedenlerinin başında, seyircilerin karakterlerle duygusal bir bağ kurmaları yer alıyor. Kore dizi karakterleri, özellikle de ana karakterleri, genellikle hep sempatik, herkesin kendinden bir şey bulabileceği, dolayısıyla empati kurulması kolay ve güzel yazılmış karakterler oluyorlar. “Özel” ve “üstün” olmalarıyla ilgi çeken Batı dizileri ana karakterlerinin aksine, Kore dizi karakterlerinin bizler gibi sıradan hayatları olmaları, bizim yaşadığımız problemlerle benzer probemler yaşamaları ön plana çıkarılıyor. Kısacası bu dizilerin satış noktası gerçekçi olmaları. Bu da izleyicilerin kendilerini o karakterlerin yerine koymalarını kolaylaştırıp ekrandaki oyuncular ile aralarında bir bağ oluşmasına yol açıyor. Kore dizi karakterlerinin hepsi, derin ve gerçekçi yazılmış karakterler. Bölümler ilerledikçe kişiliklerini ve geçmişlerini öğrendiğimiz ve yaptıkları seçimlerin arkasında yatan nedenleri anladığımız bu karakterler, yüzeysellikten ve stereotiplerden uzak olmasıyla ilgi çekiyorlar.

Kore dizileri genellikle sosyal konulara önem vermeleriyle ünlüler. Hepsinin konularının arkasında yatan çeşitli sosyal mesajlar var. Psikolojik sorunlar, zorbalık, sosyo-ekonomik problemler, hayatın adaletsizlikleri, sağlıksız ilişkiler gibi birçok konuya değinmeleri bu dizileri etkileyici yapan en önemli faktörlerden biri. Dizilerin konularına karar verirken yapımcıların dikkat ettikleri, o dönemde toplumun zevk ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak topluma hitap edecek yapımlar oluşturmak. Genellikle hepsi yaş gözetmeden herkesin keyif alabileceği diziler olsa da, belirli diziler belirli yaş grupları göz önünde bulundurularak yazılıyorlar. Bu dizilerin konuları ise olabildiğince çeşitli ve özgün. Özellikle son birkaç yılda çıkan Kore dizileri, modern problemleri ele alan ve orijinal konuları olan yapımlar. Yani her türlü yaştan herkesin izleyip sevebileceği bir Kore dizisi var.

Kore dizilerinin bir başka özelliği ise her türlü duyguyu içermeleri. En korkutucu veya ciddi diziyi izlerken bile kalbinizi ısıtan bölümlerle karşılaşabilirsiniz. Bir gerilim dizisinde bile, heyecan, aşk ve komedinin bir araya geldiğini görebilirsiniz. Bunun yanında, sempatik ve rahatça izlenen bir komedi dizisi olarak başlayan bir dizide bile, karakterlerin derin sırları ve travmaları ile karşılaşıp kendinizi çok sevdiğiniz bir karakterin ölümüne ağlarken bulabilirsiniz. Sakin ve disiplinli olmalarına bir tezat oluşturan Güney Kore toplumu, hislerini fazlasıyla abartılı göstermeyi seviyorlar. Sevinç, üzüntü, öfke, pişmanlık, korku gibi duyguları dizilerinde çok başarılı şekilde yansıtıyorlar. Tabii ki bunda aktörlerin rolü de çok büyük. Güney Kore oyuncularının hepsi, hisleri tasvir etmekte çok başarılı olmalarıyla ün kazanıyorlar.

Ancak elbette, oyuncuları tek ilgi çekici yapan bu oyunculuk yetenekleri değil. Kore dizilerini izlerseniz, ana karakterlerin hepsinin birbirinden güzel ve karizmatik insanlar olduğunu görürsünüz. Örneğin Squid Game’de Sae-byeok karakterini canlandıran Hoyeon Jung, güzelliğiyle tüm dünyanın gözlerini üzerine çekmiş durumda. Aynı zamanda bir model olan Jung, şu an birçok ünlü markanın modelliğini yapıyor. Birçok ünlü oyuncu da aynı şekilde güzellikleriyle izleyicilerin üzerinde derin bir etki bırakıyorlar. Aynı zamanda, dizilerdeki moda da Koreli yapımcılar için çok önemli. Kore dizi karakterlerinin giydiği kıyafetler, özellikle gençlerin arasında yeni bir trend oluşturuyor.

Kore dizilerini izlerken eğer konu sizi etkilememişse bile, müzikleri hep aklınızda kalır. Bunun nedeni, Kore dizi müziklerine çok büyük bir önem ve bütçe verilmesi. Dizinin oyuncuları ve yapımı kadar kullanılan müzikler de diziyi oluşturan en büyük unsurlardan biri. Bu şarkılar genellikle sanatçılar tarafından dizinin konusu akıllarında bulundurularak özel olarak yapılıyorlar ve çıktıklarından sonra da hep o diziyle özdeşleştiriyorlar.

Tüm bunların yanında, Güney Kore kültürü oldukça ilgi çekici bir kültür, ve bu kültüre uzak olan bizler, bu dizileri izlerken çok fazla yeni bilgi öğrenmiş oluyoruz. Yemekleri olsun, gelenekleri olsun, aynı bizim gibi çok köklü bir kültürleri olan Güney Kore, her ne kadar dünya çapında herkesin kendinden bir şeyler bulabileceği diziler yapsa da, her zaman kendi kültürlerinden bir parça ekliyorlar. Bu da Kore dizilerini diğerlerinden farklı yapan nokta. Eğer siz de yeni bir kültüre kapı açmak istiyorsanız Squid Game’den sonra başka popüler Kore dizilerini izlemeyi denemenizi öneririm. Genellikle sadece 12-16 bölüm olan dizileri izlemesi kolay ve eğlenceli. Güney Kore dizi sektörünü takipte kalın, çünkü gün geçtikçe Kore dizileri, Hollywood dizilerinin seviyesine ulaşma yolunda ilerliyorlar.