Giriş
Sevgili dünlük, neden hep en uzaktakinin vereceği mutluluk daha büyük olacak diye düşünürüz? Oysa yanı başınızda arayıp arayıp bulamadıklarınız! Başınızın üstündeki gözlük, komidinin çekmesindeki not defteri, eski çantanın içindeki kartvizit, yanı başınızda hayat! Yakınlarda öyle güzellikler var ki, önce onları tamamlamak gerek. Ben bu hafta sizi, Menemen’e götürmek istiyorum. Yanından hızlıca geçip Foça’ya, Bergama’ya gittiğimiz Menemen, beni gerçekten çok şaşırttı. Hemen başlayalım.
TAŞHAN
Hanlar, hamamlar, medreseler, camiler ve bize geçmişten kalan tüm yapıların, klasik bir duruşu var. Yani aslında ona doğru yürürken, karşına ne çıkacağını az çok biliyor, hatta bu beklentiyle gidiyorsun. Bu kez biraz farklı oldu. Menemen meydana varır varmaz, soğuk havanın etkisiyle önce bir çay içmek istedim. Taşhan listemde olduğu için, esnafa yol sordum. Beş dakikalık yürüme mesafesindeymiş. Kolayca ulaştım. Görür görmez çok sevdim. Tertemizdi ve ruhunu koruyordu. Taşhan, ilçede bulunan en önemli tarihi miraslardan biri olarak görülüyor.
Ön cephe kapısındaki kitabe kayıp olduğu için, Taşhan’ın yapılış tarihi kesin olarak bilinmiyor. Ancak Taşhan’ın yapımında görevlendirildiği söylenen ve Taşhan’ın bitişiğinde türbesi bulunan Şeyh Kamil’in yaşadığı dönemin 1600’lü yıllara rastlıyor olması, Taşhan’ın Osmanlı Padişahı 1. Ahmet (1603-1617) veya Genç Osman (1618-1622) döneminde yapıldığına işaret ediyor. Taşhan, ticaretin canlanmasıyla birlikte çoğalan kent içi hanların ilk örneklerindenmiş. Üst katında 24 tane konaklama odası bulunan ‘Han’ın kare şeklindeki avlusunun dört tarafında, tabanları granit olan tuğla kemer ve revaklar var. Tabi bu odalar günümüzde atölye olarak kullanıyor.
HAN SANATÇILARI
Erkin abi, ilk çayı sipariş eder etmez geldi yanımıza. Subay emeklisi, uzun yıllar başka başka şehirlerde görev yaptıktan sonra, yaşamını Menemen’e taşımış. Aslında kendisinin sohbetinden öyle çok şey öğrendim ki, neredeyse ilçenin gönüllü elçisi olduğunu söyleyebilirim. Hem Menemen hem Taşhan hem içinde sanat ve zanaatlerini icra edenlerle ilgili çok güzel bilgiler verdi bize.
Kazıma tekniği ile yaptığı objeleri, Taşhan içindeki küçük galerisinde hem sergiliyor hem satışını sağlıyor. Erkin abinin annesi, ikinci Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü’nün eşi Mevhibe İnönü’nün de elbiselerini çizen tasarımcıymış. Handaki komşuları ile de tanıştık. Ud imalathanesi, yorgan hallacı, fotoğraf ve kısa film atölyesi gibi birbirinden sürprizli kapılardan girdim. Her taşında apayrı bir güzellik buldum. Çayımı, kahvemi içtim, cebimi keyifle doldurdum. Siz de uğrayın mutlaka.
SOKAKLAR
Menemen’in daracık sokaklarında yine birbirinden nefis yapılar karşıladı beni. ‘Papazın Evi’ bunlardan biri. Günümüze kadar ayakta kalabilmiş, Menemen’in eski ve ender yapılarından biri olan ‘Papazın Evi’, 1903 yılında ilçede inşa edilen ilk askerlik şubesi. Camiikebir Mahallesi’nde bulunan ve ev olarak kullanılan bu tarihi bina, bütün özellikleri korunmuş olan tipik bir Türk evi. Bakmaya kıyamıyorsun ama iki yanındaki işletmede sağ olsunlar öyle kocaman tabela asmışlar ki, sıkışıp kalmış gibi arada Papazın Evi. Olabildiğince iyi çekmek için çok zorlandım.
Az yürüyünce, nefis bir bakkalla karşılaştım. Her dükkanın önünde bir bisiklet. Biraz ileride, Kurtuluş Savaşı’ndan önce Menemen’deki Hristiyan Rumlara hizmet eden Agios Konstantinos Kilisesi ve günümüzde hâlâ ayakta. Sözün özü, Menemen’de görecek çok güzel yerler var. Benden önermesi, sizden gitmesi.
