Giriş
Biz yetişkinler çocuklarımız yemek yesin, sağlıklı beslensinler diye durmadan konuşuyoruz. Onlara sürekli ‘yemek yemezsen büyüyemezsin, yemeğini bitirmezsen hasta olursun doktora gidersin, yemek yersen güçlü olursun, büyürsün, uzarsın ….’ deyip duruyoruz. Bir de üstüne ‘Dilimde tüy bitti anlatmaktan yine de yemiyor, anlamıyor’ diye dert yanıyoruz.
Bu durumun nedeni çocukların soyut ifadeler içeren, uzun sözlü uyaranları anlamakta zorlanmalarıdır. Çocukların beyin gelişimleri soyut ifadelerle yapılan açıklamaları anlamak, bağlantı kurmak ve çıkarsama yapmak için yeterince gelişmiş değildir. Hayat tecrübeleri de bu tür bir iletişim için ‘yok denecek kadar’ azdır. Çocuklar konuşmaya başlasa hatta çok iyi konuşsa bile soyut ifadelerin olduğu iletişim konusunda halen yetersizdirler.
Çocuklar dünyayı algılamak için somut göstergelere ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyaç beslenme alışkanlıklarının gelişmesi için de hayati öneme sahiptir. Özellikle de yeme sorunu yaşayan çocuklarda.
‘Somut’ ifadelerden bahsederken ne demek istiyorum?
En basit ifadeyle çocuklar bir şeyi anlamak için gözle görebildikleri, elle tutabildikleri bir şeyler ararlar. Söz konusu besinler olunca kullanılabilecek en iyi somut gösterge ‘renkler’dir. Çocuklar besinlerin renkleri sayesinde onları kategorize edebilir, renkleri kullanarak oyunlarına dahil edebilirler.
Bir kaç örnekle devam edelim;
Mesela; çocuğunuza domatesin, portakalın faydalarını anlatmak yerine şöyle cümleler kurarak onlara yardımcı olabilirsiniz.
KIRMIZI: Kırmızı yiyecekler kalbimizi güçlendirir.
TURUNCU: Turuncu yiyecekler karanlıkta daha iyi görmeni sağlar.
SARI: Sarı yiyecekler yaralarımızı daha çabuk iyileştirir.
YEŞİL: Yeşil yiyecekler hastalanmamızı engeller.
MOR: Mor yiyecekler beynini güçlendirir okuldaki oyunları daha kolay öğrenirsin.
BEYAZ: Beyaz yiyecekler sana enerji verir parkta ve okulda daha hızlı koyabilirsin.
RENKLERLE OYUNLARI VE BESİNLERİ BİRLEŞTİRİN
Besinleri renkleriyle oyunlara dahil etmek de çocukların yiyeceklere alışmasını kolaylaştırır. Örneğin, sadece kırmızı yiyecekleri toplayarak o yiyeceklerin şekillerini çizip, boyama yapabilir. Aynı zamanda da yiyeceğin rengini öne çıkararak o besinin faydalarından bahsedebilirsiniz.
Kırmızı örneğiyle devam edelim. ‘Kırmızı yiyecekler nasıl kokuyor?’ diyerek farklı yiyecekleri koklamasını destekleyebilirsiniz. Yiyeceklere dokunmak, onların farklılıkları hakkında da kısa ve somut ifadelerin olduğu cümleler kurulabilir.
ALIŞVERİŞE ÇIKIYORUZ
Çocukların besinlere alışması için somutlaştırmanın bir diğer yolu da yiyecekleri satın alma sürecine çocukları dahil etmektir. Alışveriş sürecinde yine renk teması kullanılabilir. Örneğin, 4 farklı yeşil meyve ve sebze almak için alışverişe gidilebilir. Eve dönüşte yeşil besinlerle ilgili oyunlar kurulabilir ve çocuğun besinleri tanıması için alan oluşturulabilir.
