Giriş
Bir hastamın kocası söylemişti, 6 ayda bir takip edilmesi gerektiği için: “Smearler havada uçuşuyor.” Sağlığınızı kimsenin iki dudağı arasına, değerine, yargısına bırakmayın. Evet gerekirse uçuşacak, ortalık smearden geçilmeyecek.
DOKTORUM KOLPOSKOPİ İSTEDİ BU İŞLEM NEDEN YAPILIR?
SORU: Hocam daha önce rahim ağzıma leep işlemi yapıldı ve kanser öncüsü olabilecek doku çıkarıldı. Düzenli olarak muayene oluyorum ve smear testi veriyorum. Hatta ilk lezyonumdan da siz şüphelenmiştiniz bir soru cevapta, öyle gitmiştim doktora. Ancak şimdi doktorum bölgede bir asc-us olduğunu söyleyip kolposkopi istedi. Kolposkopi neden yapılır? Zaten smear vermiştim, bunun da istenmesinin anlamı nedir?
CEVAP: Sürecin takibine vesile olduğum için çok mutlu oldum. İyi ki ihmal etmemiş ve muayene olmuşsunuz. Asc-us dediğimiz şey, pap smear testinden çok hafif derecede anormal bir sonuç elde edildiğini gösterir. Yani minimal hücresel değişiklikler diyebiliriz. Genelde önemli bir sağlık sorununu işaret etmez ve kontrol önerilir ama neticede üzerindeki şüpheyi dağıtmak için özellikle de HPV varlığında kolposkopi önerilebilir. Kolposkopi, rahim ağzını 3-40 kez daha büyütme performansı olan çift gözlü bir mikroskoptur. Yani lezyon üzerinde derinlemesine inceleme yapmaya yarar. Bu incelemede şüpheli bölgelerden biyopsi alınır ve patolojiye yollanır. Net sonuca varmak için de bu patolojinin sonucu beklenir. Korkmayın lütfen, tüm olasılıkları elemek ve vakitlice müdahale etme şansını korumak için yaptığımız bir işlem.
TAKİP ARALIĞIMIN 5 YILA ÇIKMASININ ZARARI VAR MI?
SORU: Hocam şu an yurtdışında yaşıyorum. Smear testimi, Türkiye’de yaşarken özel hastanede yılda bir kez, hatta doktorum gerekli görürse 6 ayda bir kez yaptırıyordum. Çünkü daha önce şüpheli lezyonlarım alındı ve takipteyim. Ancak yurt dışında bu mümkün olmuyor. Sistem farklı ve her istediğiniz işlemi parasını verip yaptıramıyorsunuz. Takip aralığımın 5 yıla çıkmasının bir sakıncası olur mu?
CEVAP: Sağlık durumunuzu takip etmediğim için net bir şey söylemem mümkün değil. Hangi ülkede olduğunuzu ve o ülkenin standartlarını, prosedürünü de bilmiyorum. Ancak şunu söyleyebilirim; yurtdışı hastalarımın tamamı smear için Türkiye’ye geliyor. Kimisi 6 ayda bir kimisi yılda bir. Elbette imkan olmayabilir ama sağlık için ihmal etmekten ve o takip aralığını uzatmaktansa şartları zorlamanızı isterim tabii. Takip aralığınızın uzamasının sakıncası var mı sorusuna yine de en doğru cevabı kendi doktorunuz verecektir. Durumunuzla hiç ilgisi yok, okuyucuya da sizin vesilenizle hatırlatmak istediğim için söylüyorum. Riskli durumundan dolayı 6 ayda bir smear veren bir hastam, iş planı değiştiğinden 6’ncı ayı bekleyemeden 4’üncü ayda smeare geldi ve çok önemli bir bulguya rastladık. Hemen ameliyata alındı, yapılması gereken her şey yapıldı ve şu an iyi. Demem o ki o 6 aylar bir yıllar size boşuna söylenmiyor. Bu aralığa kendi başınıza karar vermeyin lütfen. “6’ncı ayda gidemeyeceğim, 9’uncu ayda ya da bir yıl sonunda giderim” demiş olsa bugün her şey çok kötü olabilirdi. Gerçekten önemlisiniz ve sağlığınızın hep peşinde olun. Smear takibi bazı ülkelerde 5 yılda bir, bazı ülkelerde 3 yılda bir yapılıyor. Bu biraz ülke politikası ama ülkemizde yakın aralıklarla kontrol önerildiyse size yurtdışında yapmasalar da lütfen şartları zorlayıp buraya gelin. Yaşadıklarım ve gördüklerimden çıkarımım şu; hastalarımızı önemseme derecelerimiz farklı ülkeler arası.
SMEAR SONUCUMDA ‘YETERSİZ’ YAZIYOR BUNUN ANLAMI NEDİR?
SORU: Hocam smear testi yaptırdım ancak sonucumda yetersiz yazıyor. Bunun anlamı nedir? Rahim ağzını koruyan maddenin yetersizliği gibi bir şey mi yoksa rahim işlevlerinin yetersizliği gibi bir şey mi, hiç anlamadım. Ama endişelendim. Çünkü hastaneden tekrar çağrıldım acil olarak.
CEVAP: İkisi de değil. Tam olarak adı üstünde dediğimiz durum; smear örneği alıyoruz ya, testin doğru sonuca ulaşması için yeterli örneğin alınamadığını, testin tekrarlanması gerekliliğini ifade eder. Bazen kan ya da mukus nedeniyle hücreler tam değerlendirilemez ve test sonuca ulaşmaz. İdrar testi verdiğinizde miktarın çok az gelmesi nedeniyle testin sonuca ulaşamaması gibi düşünün. Burada miktar değil de daha çok nitelik anlamında bir eksiklik oluşmuş ki eldeki hücrelerin incelenmesi sağlıklı sonuca ulaşmamış. Bu durumda smear tekrar edilir ya da kolposkopi tercih edilir. Bütün taramaların, doğru ve tartışmasız sonuca ulaşmak için koşulları vardır. Alınan örnek o koşulları sağlayamamış. Yani test sonucunuz negatif ya da pozitif değil ve yeniden bakılacak. Korkulacak bir şey yok.
