Giriş
Soru: 27 Ekim 1980 doğumlu Türk Silahlı Kuvvetleri personeliyim. 30 Ağustos 2001 itibarıyla işe başladım. Ancak 1998-1999 arası 90 gün SSK ödemem bulunuyor. Ne zaman emekli olabilirim? Selçuk KARACA Cevap: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Her hizmet yılınız için 90 gün fiili hizmet süresi zammı alırsınız. Fiili hizmet süresi zammı fiili hizmet gibi dikkate alınır ve fiili hizmetinize eklenir. Ayrıca sizin durumunuzda olanların filli hizmet süresi zammının yarısı, üç yılı aşmamak koşuluyla yaş haddinden düşülür. Ancak, sınıfınızı ve rütbenizi belirtmediğinizden emekli olacağınız tarihi hesaplayamıyoruz. Çünkü, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun 40’ıncı maddesine göre; askeri personelin rütbelerine göre zorunlu olarak emekli edilecekleri yaş hadleri farklı belirlenmiştir.
[[HAFTAYA]]
Örneğin, yarbay ve astsubay kıdemli başçavuşlar 55 yaşını doldurduğunda res’en emekliye sevk edilir. Res’en emekliye sevk edilenlerden fiili hizmet süresi yeterli olanlara emekli aylığı bağlanır. Hizmet süresi yetersiz olanlardan isteyenlere ödediği primler toptan ödeme adı altında iade edilerek hizmet süresi tasfiye olur. Toptan ödeme almayanlarsa eksik primini SSK veya Bağ-Kur’a ödeyerek emekli olabilir.
Emekli Sandığı malul ve muhtaç erkek çocuğuna yaş şartı aranmadan yetim aylığı bağlar
Soru: Memur emeklisiyim. 1986 doğumlu engelli bir oğlum var. Askerlik yapmadı. İleride kirası ile geçinmesi için çocuğa bir daire almak istiyorum. Bir de benim oturduğum dairem var. Vefat ettiğimde iki dairesi olacak. Çocuğum, vefat ettiğimde emekli maaşımı da alabilir mi? E.Z. Cevap: Vefat ettiğinizde çocuğunuzun yetim aylığı alabilmesi için, vefat tarihi itibarıyla; - Çocuğunuzun iyileştirilmesi imkânsız hastalığı veya engelinin olması, - Hastalık ve engelinin çalışmasına mani olduğunun Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Sağlık Kurulu’nca onaylanacak raporla tespit edilmesi, - Muhtaç olması gerekmektedir. Vefatınızda çocuğunuz bu şartları birlikte sağlarsa sizden dolayı yetim aylığı alabilir. Ancak, kira getiren dairesi, muhtaçlık durumunu ortadan kaldıracaktır.
Geç ödenen kıdem tazminatına banka mevduatına ödenen en yüksek faiz uygulanır
Soru: 8 ay önce askerlik dolayısıyla işten ayrıldım. Fakat tazminatımı alamadım. Şimdi dava açsam geriye dönük faiziyle birlikte tazminatımı alabilir miyim? Semih YILMAZ Cevap: Askerlik dolayısıyla işten ayrılan, talep etmesi halinde kıdem tazminatı alabilir. İşten ayrıldığınızda talep etmişseniz, işverenin kıdem tazminatını ödemesi gerekiyordu. Dava açarak kıdem tazminatınızı en yüksek mevduata ödenen faizle birlikte alabilirsiniz.
Anneniz 5225 günle 2019’da, 3600 günle 2022’de emekli olabilir
Soru: Annem 7 Temmuz 1964 doğumlu. 10 Ekim 1984 ile 22 Nisan 1991 arası Bağ-Kur’a 2350 gün prim ödedi. Ne zaman emekli olabilir? SSK’ya prim öderse daha erken emekli olabilir mi? Annem şu an öğretmen olan babamın sağlık sigortasından yararlanıyor. Sağlık sigortasında nasıl bir değişiklik olur? Rukiye SİMSİR Cevap: Annenizin SSK’dan emekli olması avantajlı. SSK’lı çalışarak 1260 gün prim ödemesi halinde, yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olur. 1260 günden sonra prim ödemese de 7 Temmuz 2022’de emekli olabilir. Ayrıca, 20 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olarak, son 1260 günü sigortalı çalışarak ödemek şartıyla 2875 gün daha prim ödeyerek, primini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün (Ara vermeden prim öderse 2019 Haziran sonunda). Anneniz sigortalı çalışmaya başladığında, sağlık yardımlarını kendi sigortasından alması gerekir.
Son bir iki yıl ile emekli aylığını yükseltemezsiniz
Soru: 27 Şubat 1987’de Bağ-Kur’a geçtim. Askerlik dönemimde Bağ-Kur primlerim ödendi. 1) Ne zaman emekli olabilirim? 2) Emekli aylığına etkisi olacaksa tavandan prim ödemeye ne zaman geçmeliyim? Mendu MERDAR Cevap: 1) 25 yıl prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Ara vermeden prim ödeyerek, priminizi 25 yıla tamamlayacağınız 27 Şubat 2012’de ve 50 yaşınızı doldurduktan sonra emekli olabilirsiniz. 2) Son birkaç yıl tavandan prim ödeme ortalama kazanç tutarını yükseltmeyeceğinden emekli aylığına olumlu etkisi olmaz. Emekli aylığını artırmak için en az 8, 10 yıl tavandan prim ödemek gerekiyor.
Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor
Soru: 2 Nisan 1973 doğumluyum. 15 Nisan 1992’de SSK’lı oldum. 6000 gün primim var. Askerliğimi borçlanıp ödersem, kaç yaşında emekli olurum? Rumuz:FENERBAHÇELİ Cevap: 25 yıl sigorta, 5600 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 2 Nisan 2026’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Borçlanmanıza gerek yok.
ÇALIŞANA İZİN YERİNE ÜCRET VERİLEMEZ
Soru: 21 aydır aynı işyerinde çalışıyorum. Geçen yıl iş yoğunluğu sebebiyle izne ayrılamadım. İşveren 1 haftalık izin ücreti verdi. Bu yıl izne 1 hafta olarak çıkarıyor. Yasal izin hakkımız ne kadar? Hakkı Cevahir BATAK Cevap: Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışma süresi olan kişiye 14 günden az ücretli izin verilemez. Yıllık ücretli izin süreniz 14 gün olup, işveren 14 gün izin vermek zorunda. Ayrıca, çalışan personele yıllık izin kullandırılmayıp yerine ücret ödenemez. İşten ayrıldığınızda, çalışma sürenizce kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini alma hakkınız var. Normalde geçen yıl izin kullanma hakkınız yoktu. Çünkü, bir yıllık çalışma dönemi sonunda hak edilen izin, ikinci çalışma yılı içinde kullanılır. Bu açıdan işveren geçen yıl fuzuli yere izin parası ödemiş. Ancak işverenin bu yıl için bir hafta izin vermesi de yanlış. Çünkü bu yıl, geçen yıl hak etmiş olduğunuz 14 günlük izni kullanmanız gerek. İşveren 14 gün izin kullandırmazsa, işten ayrıldığınızda kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini son aldığınız ücret üstünden alırsınız.
