Giriş
Soru: 5 Ocak 1967 doğumlu babam 1 Şubat 2000’de Tarım Bağkur sigortalısı. 7541 gün primi olmuş. Şu an, şubat ayından itibaren maaş alacağı gözüküyor. Sizce emekli olabilir mi? l İbrahim GÜLSEVER
Cevap: Olamaz. Çünkü babanız iki şekilde emekli olabilir: 1) 1459 gün daha prim ödeyerek primini 9000 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 5 Ocak 2027 tarihinde. 2) Muhtemelen 18 ay askerlik yapmıştır. Askerlik süresini borçlanıp 919 gün de prim ödeyerek toplam primini 9000 güne tamamlaması şartıyla, 57 yaşını dolduracağı 5 Ocak 2024’te.
İŞÇİNİN ÜCRETİNİN ÖDENDİĞİNİN İSPATI İŞVERENE AİTTİR
SORU: İşverenin, ücret hesap pusulasının işçi tarafından imzalanmış (ıslak imzalı) bir suretini saklama zorunluluğu var mı? E-mail gönderilmesi yeterli mi? l Nuray SOY
CEVAP: İşçi işveren arasındaki uyuşmazlıkların çoğunluğu ücret, kıdem tazminatı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günü ücretinin ödenip ödenmediği ile ilgilidir. Oluşan ihtilaflarda ücret ödendiğin kanıtlanması işverene aittir. İşverenin olası ihtilaflarda ücret ve ücret benzeri borçlarını ödediğini her türlü yazılı bilgi ve belgeyle ispatlaması gerekir.
Bu açıdan işçi tarafından ıslak imzalı ücret hesap pusulalarının saklanmasında yarar var. Ayrıca ücretlerin banka yoluyla ödenmesi halinde, herhangi bir ihtilafta ücret ödendiğinin banka mevduat hesabı yoluyla kanıtlanabileceğinden ücret hesap pusulalarının saklanmasına gerek olmayabilir. Fakat saklanması her zaman işveren yararınadır.
AF KANUNUNA GÖRE BORÇLANIP EMEKLİ OLUNABİLİR Mİ?
Soru: 60 yaşında bayan bir akrabamın 1989’daki SSK girişi ile 190 gün prim ödemesi var. Babasından da Bağkur tarım emeklisi. Bağkur’dan geri ödemeli olarak kendi adına emekli olabilir mi? Prim affı çıkacağını duymuş. Böyle bir şey var mı? Varsa nasıl bir af söz konusu? Primlerini banka kredisiyle borçlanarak ödeyebilir mi? Ve SSK, Bağkur fark eder mi? l Özlem ÖNSEL
Cevap: Toplumda af kanunu olarak adlandırılan 7256 sayılı yapılandırma yasası 17 Kasım 2020’de yürürlüğe kondu. Yasa, başta vergi ve prim olmak üzere kamu alacaklarını yapılandırıyor. Ayrıca, prim borcu nedeniyle Bağkur sigortalılığı durdurulanların belli koşullarla sigortalılık sürelerini geri kazanmasına (ihya) imkan sağlıyor. Yakınınızın prim borcu nedeniyle durdurulan Bağkur sigortalılık süresi yoksa aftan yararlanacağı bir durumu da yok.
Çünkü af kanunu primi eksik olanlara borçlanma yoluyla gün kazanıp emekli olma hakkı getirmedi. Ancak prim borcundan dolayı durdurulan Bağkur sigortalılık süresi varsa af kapsamında durdurulan sigortalılık süresini ihya edip emekli olabilir. Ayrıca kamu bankalarından kredi kullanıp prim borcunu kredi ile ödemesi de mümkündür.
PRİM GÜNÜNÜ TAMAMLAYAN SGK'DAN İADE TALEP EDEMEZ
SORU: 31 Aralık 1971 doğumlu bir bayanım. 15 Ekim 1996’da SSK’lı olarak işe başladım. SSK’ya 2871 gün prim ödemem var. Daha sonra isteğe bağlı prim ödemeye başladım (4A), 1067 gün ödeme yaptım. Sonra bıraktım. SSK devam ederken bir çocuğum ve çalışmadığım süre zarfında ikinci çocuğum oldu. Nasıl emekli olabilirim? 3600 günden emekli olabilir miyim? Emekli olamazsam ödediğim prim ücretlerini alma durumum nedir? l EMİNE
CEVAP: Emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. İkinci doğumunuz sigorta başlangıç tarihinden sonraysa ve doğum yaptığınız tarih sonrasındaki iki yılda prim ödemeniz yoksa doğumunuzu borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1242 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 5900’ güne tamamlamanız şartıyla 53 yaşınızı dolduracağınız 31 Aralık 2024’te emekli olabilirsiniz.
Ayrıca 3600 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün. 3600 günden fazla priminiz olup 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olma hakkı elde ettiğinizden ödediğiniz primi geri alamazsınız.
