Giriş
Soru: Dairemi kiraya verdim. Kendim de işyerime yakın bir dairede kirada oturuyorum. Kendi dairemden aylık 600 lira kira alıyorum. Oturduğum daireye ise aylık 800 lira kira ödüyorum. Aldığım kiranın üstüne her ay 200 lira ilave ederek kira ödediğimden, bugüne kadar kira beyanında bulunmadım. Ancak bir yazınızdan beyanda bulunacağım sonucunu çıkardım. Kira beyanında bulunmam gerekiyor mu? Gerekiyorsa geçmiş üç yıl için ne yapabilirim? Z.TUĞLU/İSTANBUL Cevap: Sizin gibi, sahip oldukları dairesini çeşitli nedenlerle kiraya verip, kendileri de başka bir dairede kirada oturanlara sıkça rastlanıyor. Özellikle büyük şehirlerde yaygın olan bu durumda olanların çoğunluğu, sizin gibi aldığı kirayı oturduğu daireye kira olarak ödediğinden ‘Gelirim yok’ diye beyanda bulunmuyor ve cezalı duruma düşüyorlar. [[HAFTAYA]]2011’de 2800 lirayı aşan tutarda kira elde ettiğinizden kira gelirinizi beyan etmek zorundasınız. Ancak, beyanname vermeniz vergi ödeyeceğiniz anlamına da gelmiyor. Çünkü, beyanda gerçek gider usulünü seçip, beyanname üstünde, kira gelirinizden önce 2800 lira istisna, kalandan da ödediğiniz kirayı düştüğünüzde, ortada üstünden gelir vergisi hesaplanacak kira geliri kalmayacağından vergi ödemeyeceksiniz. Geçmiş yıllara ilişkin kira beyanınızı pişmanlıkla yapabilirsiniz. (Beyannamenize bir pişmanlık dilekçesi ekleyeceksiniz).
Beyan süresi 29 Mart’a uzatıldı
Maliye Bakanlığı yetkisini kullanarak, 2011 yılı kazanç ve iratlarının 26 Mart 2012 tarihinde son bulan beyanname verme süresini, 29 Mart 2011 Perşembe günü mesai saati sonuna kadar uzattı. 2011 yılında beyanı zorunlu gelir elde edenler, en geç 29 Mart 2012 Perşembe günü mesai saati sonuna kadar beyanname verebilecekler.
Askerlik borçlanmasıyla kazanılan günler son yedi yıl hesabına dahil edilmez
Soru: Bağ-Kur’a prim ödeyen kişi SSK’ya geçerse 1260 gün prim ödemesi gerekiyor. Askerliğini yatırırsa 1260 günden düşer mi?
Askerlik yapılan süreler askerlik yapılan tarihe mal ediliyor. Askerlik borçlanmasıyla kazanılan günlerin 1260 gün hesabına dahil edilmesi için, askerliğin son yedi yılda yapılması gerekir. Emeklilikten önceki primi ödenen son yedi yılda, askerlik yapılmayacağına göre; 1260 gün hesabına dahil edilmez.
Durumunuz engelli avantajına uygun değil
Soru: 1 Ocak 1957 doğumluyum. 1976’da 840 gün prim ödedim. 10 Haziran 2011’den itibaren yüzde 48 engelli raporum var. Ayrıca 20 ay askerlik yaptım. Bu şartlarda SSK’dan emekli olma şansım var mı? Ne tür şartları yerine getirmem gerekiyor? Sami ERSOY Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi borçlanıp, 2160 gün de prim ödeyerek, priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Durumunuz itibarıyla engelli olmanız avantaj sağlamıyor. Çünkü, vergi indirim hakkı alsanız da engelli hakkıyla emekli olmak için primi 3600 güne tamamlamanız gerekiyor. Bu açıdan vergi indirimiyle uğraşmanıza gerek yok.
Anneniz emekli aylığıyla dul aylığını birlikte alabilir
Soru: Babamı 30 Aralık 2011’de kaybettim. Babam emekliydi. Babamın maaşını anneme bağlattım. Annem emekli maaşı alırken aynı zamanda dul maaşı da alabilir mi? Alaattin BARUT Cevap: Anneniz kendi emekli aylığıyla babanızdan dolayı dul aylığını birlikte alabilir. Anneniz emekli olduğundan, yüzde 50 oranında dul aylığı bağlanmıştır. Emekli olmasa yüzde 75 aylık bağlanırdı. Annenizin emekli aylığı alması aylık oranını yüzde 25 düşürüyor. Bunun dışında zararı yok.
Annannenizin emekli olup olamayacağını Almanya’da bulunduğu süre belirler
Soru: Anneannem 1938 doğumlu. 1971’de Almanya’dan iki aylık sigortası var. Türkiye’den sigortası yok. Bu iki aylık sigortadan emekli olma şansı var mı? Emekli olması için ne yapmamız gerekiyor? SEMRA Cevap: Büyükannenizin, Almanya’daki iki aylık sigortasıyla emekli olma şansı yok. Ancak, Almanya’da ev kadını olarak bulunduğu süre önemli. Şayet Almanya’da ev kadını olarak 15 yıl ve daha fazla süre kalmışsa, bu sürenin 15 yılını borçlanarak emekli olabilir.
SSK emekli kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz
Soru: 1955 doğumluyum. SSK emeklisiyim ve eşimden ayrıyım. Babam da SSK emeklisiydi. Tarafıma ondan maaş bağlanabilir mi? Zehra AKYILDIZ Cevap: SSK, emekli aylığı alan kız çocuklarına anne ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alamazsınız. Babanız Emekli Sandığı’ndan emekli olsaydı, yetim aylığı alabilirdiniz. Çevrenizde bu şekilde olup emekli aylığı alanlar olabilir. Bunlar sizi yanıltmasın.
15 yılı dolan doktor işinden ayrılıp prim ve yaşı doldurduğunda ikramiye alabilir
Soru: Devlet memuru doktorum. 25 yılımı 7 ay sonra dolduracağım. Sonra yaşımı 15 ay bekleyip emekli olacağım. Bu sürede çalışmayacağım. Kalan süreyi isteğe bağlı ödeyeceğim. Kendi isteği ile ayrılan memur ikramiyesini yaşı gelince alabilir mi? Şimdi ayrılırsam 24 yıl üzerinden emekli ikramiyesi alabilir miyim? Dr. Mustafa GÖĞÜSTEN Cevap: İşinizden ayrıldığınızda, Emekli Sandığı ile iştirakçiliğinizi isteğe bağlı olarak devam ettirebilirsiniz. Ancak, doktor olduğunuza göre; prim eksiğinizi muayenehane açıp serbest çalışarak Bağ-Kur’a (4/b) veya özel hastanede çalışarak SSK’ya (4/a) prim ödeyerek de tamamlayabilirsiniz. Çünkü, 15 yıldan fazla hizmet süreniz olduğundan, 26 Ocak 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6270 sayılı Yasa ile Emekli Sandığı Kanunu’nun 89’uncu maddesinde yapılan değişiklik sonucu, Bağ-Kur’a veya SSK’ya prim ödemeniz emekli ikramiyesi almanıza mani olmayacak. Bugün için işinizden ayrıldığınızda, 24 yıllık hizmet süresi üzerinden emekli ikramiyesi alamazsınız. Çünkü emekli ikramiyesi, emekli olunduğu tarihte hak edilmekte. Memurluktan ayrılıp, hizmet sürenizi 25 yıla tamamlayana kadar (hatta yaşınızı doldurana kadar) prim ödeyip, yaşını dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli aylığınızı bağlatır, emekli ikramiyenizi de alırsınız.
