Giriş
Soru: 1975 doğumluyum. 1991-1993 arasında 414 gün SSK’ya prim ödedim. Sonrasında 2492 gün de Bağkur’a prim ödedim. 2012 yılında 12 gün SSK’ya primim yatmış görünüyor. Acaba emekli olma ihtimalim var mıdır? Tamer YİĞİT
Cevap: Mevcut prim ödemenizle emekli olamazsınız. SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Sigortalı bir işte çalışarak, 2382 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olarak).
EYT KAPSAMINDA DEĞİLSİNİZ
Soru: Mayıs 2000’de askere gittim. Geldikten 5 yıl sonra da SSK başlangıcım oldu. Demek istediğim geriye dönük bir yıllık borçlanma EYT’li olmamı sağlar mı? Deniz ÇATALBAŞ
Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar veya askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihini bu tarihten daha geriye çekenler EYT kapsamındalar. Maalesef EYT kapsamında değilsiniz. Askerlik borçlanması da EYT’li olmanızı sağlamaz.
İŞÇİ OLARAK MI, MEMUR OLARAK MI EMEKLİ OLMAK AVANTAJLI?
Soru: 15 Ekim 2005’te Mehmetçik Vakfı’na düzenlenen terör saldırısında yaralandım. Bu nedenle sivil terör mağduru olarak gazi olarak 25 Ocak 2016’da karayollarına memur olarak atamam yapıldı. Halen memur olarak çalışıyorum. Memuriyetten önce, 23 Ağustos 1997-Ocak 2016 arasında sigortalı çalışarak SSK’ya 5226 gün prim ödedim. Sorularım şunlar:
1- Memurluğu bırakıp işçi kadrosuna geçsem avantajı olur mu? Maaş konusunda işçiyken mi yoksa memurken mi fazla maaş alırım?
2- Patlamada yaralandığım için hem sürekli iş görmezlik maaşı, hem de Emekli Sandığı’ndan terör mağduru maaşı alıyorum. İşçiliğe geçersem bu iki maaşım kesilir mi, almaya devam eder miyim?
3- Kamuda işçi olarak çalışmaya başlarsam özel sektörde çalıştığım primlerimi birleştirebilir miyim?
4- Birleştirirsem maaşım farklı olur mu?
5- İşçi olarak mı yoksa memur olarak mı emekli olmak avantajlı? Durmuş ÖZKAN
Cevap:
1- Memurluğu bırakıp işçi kadrosuna geçerseniz; emekli aylığınızın daha fazla olup olmayacağı ödenecek ücrete, dolayısıyla prime esas kazanç tutarınıza göre değişir. Eğer işçi ücretiniz memur aylığınızdan fazla olursa, aylık prime esas kazancınız yüksek olacağından doğal olarak emekli aylığınız da yüksek olur.
2- İşçi olarak çalışmaya başlarsanız sürekli iş göremezlik geliriniz ve terör aylığınız ödenmeye devam edilir, her ikisi de kesilmez.
3- Kamuda işçi olarak çalışmaya başlarsanız; sürekli iş göremezlik geliriniz ve terör aylığınız bağlandığı tarihten önceki özel sektördeki çalışmalarınız hizmet birleştirmesinde dikkate alınmaz.
4- Sürekli iş görmezlik geliri ve terör aylığı bağlandığı tarihten önceki sigortalı çalışmalarınız daha sonraki çalışmalarınızla birleştirilemeyeceğinden emekli aylığınızı etkilemez.
5- İşçi olarak mı yoksa memur olarak mı emekli olmanızın avantajlı olması; 1’inci soruya verdiğimiz cevapla ilgili olup, şayet memuriyetten işçiliğe geçerseniz ve prime esas kazancınız memuriyetteki prime esas kazancınızdan daha yüksek olursa, işçi olarak emekli olmanız avantajlı olur. İşçi olarak çalıştığınızda aylık prim hesabına esas kazancınız, memuriyetteki prime esas kazancınızdan düşük olursa, emekli aylığınıza bir katkısı olmadığı gibi memuriyete nazaran emekli aylığınızı da düşürür.
ÇALIŞAN EMEKLİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Soru: EYT’ye bağlı olmaksızın emeklilik (4a) hakkı elde etmiş bulunmaktayım. Emekli olduktan sonra aynı şirkette çalışmaya devam edeceğim. Tazminatımı almadan emekliye ayrılıp aynı işyerinde tekrar işe giriş yaparak bir kaç yıl daha çalıştıktan sonra kıdem tazminatımı alarak ayrılabilir miyim? Bülent DURAK
Cevap: Emekli olup, aynı işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne tabi olarak çalışmanız halinde, hem emekli aylığınızı alır, hem de çalışmanız karşılığı ücretinizi. Ancak emekli kendi isteği ile işinden ayrıldığında emekli ikramiyesi alamaz. Emekli ancak işverenin iş akdini haksız yere fesih ettiğinde kıdem tazminatı alabilir.
Bu nedenle emekli olup birkaç yıl çalışıp işinizden ayrıldığınızda, emekli olarak çalıştığınız dönem için kıdem tazminatı alamazsınız. İşin doğrusu emekli olduğunuzdan kıdem tazminatınızı almanızdır. Şayet işverenin mali durumu emekli olduğunuz tarih itibarıyla kıdem tazminatı ödemeye müsait değilse, işverenden, kıdem tazminatı borcunu ödeyeceğine dair bir taahhütname almanızda yarar var.
EK GÖSTERGE ARTIŞI NEDEN MAAŞIMA YANSIMADI?
Soru: Rahmetli babam müdür yardımcılığından emekli oldu. Babamdan dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alıyorum. Babamın ek göstergesi 800 iken, 2200’e çıktı. Fakat fark yansımadı. SGK’yı aradığımda, dilekçe yollamam istendi. Dilekçe yollandı. Fakat gelen cevapta ek gösterge artışının yetim aylığına yansımayacağı belirtildi. Acaba bu doğru mu? Burak Demir ERYİĞİT
Cevap: Babanızın ek gösterge değişikliğinin yetim aylığınıza yansıması gerekiyor. Ancak önemli olan; size bağlanan aylığın, Emekli Sandığı’nda emeklilere ve dul yetimlerine bağlanacak alt sınır aylığının üzerinde olup olmadığıdır. Şayet size bağlanacak yetim aylığı, alt sınır aylığının altında olması nedeniyle alt sınır aylığı bağlanmışsa, normal aylığınız alt sınır aylığı seviyesine gelene kadar, aylık artışları eline geçen aylık tutarını değiştirmeyeceğinden, aylık artışını hissetmeyeceksiniz. Muhtemelen bu nedenle ek gösterge artışını hissetmediniz.
