Giriş
Soru: Sigortadan malulen emekli oldum ve maluliyet kararımda 'bir yıl sonra kontrol muayenesi' yazıyor. Kontrol muayenesini yaptırmazsam veya süresini geçirirsem durumum ne olur? Aylığım hemen kesilir mi? MUSA A.
Cevap: Kontrol muayenesi yaklaşınca muhtemelen Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan size bir uyarı gelecektir. Bu uyarıyı beklemeden veya bu uyarı sonrasında hastaneye giderek kontrol muayenesine girmeniz gerekiyor. Şayet süresinde kontrol muayenesine gitmezseniz malul aylığınız kesilir, hatta sağlık yardımından da yararlanamazsınız. Bu nedenle süreyi takip edip kontrol muayenenizi zamanında yaptırmanızda yarar var.
CEZAEVİNDEN İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDEYEBİLİRSİNİZ
Soru: 1 Ocak 1969 doğumluyum. 4 Eylül 1996 tarihinde öğretmenlik mesleğine başladım. 14 Ağustos 2018 tarihine kadar 22 yıl 3 ay 12 gün görev yaptım. 14 Şubat 2018 tarihinde tutuklanarak cezaevine girdim. 14 Şubat 2019 tarihine kadar 1 yıl boyunca açığa alınmış olduğumdan dolayı maaşımın üçte ikisi yatırıldı. 14 Şubat 2019 tarihinde ise Milli Eğitim Bakanlığı yüksek disiplin kurulu kararı ile devlet memurluğundan çıkarıldım.
1- Şu anda cezaevinde ve 53 yaşında olduğum düşünülürse nasıl emekli olabilirim?
2- Bugünün rayiç fiyatı ile emekli olabilmem için eksik sürelerimi borçlanmak istesem kaç gün daha prim ödemem gerekecek ve ne kadar tutar (brüt ve net olarak)? Emeklilik borçlanmasını (eksik primleri ödedikten sonra) ne kadar beklemem gerekecek?
3- Emekli olabilmem için uzun süre beklemem gerekecekse emeklilik hakkından feragat edebilir miyim? Emeklilik hakkımdan vazgeçip yatırdığım prim ve ödemelerimi ne şekilde ve ne kadar miktarda alabilirim? Bu işlemler ne kadar sürer?
4- Şu anda hükümlü olduğum için vasim olan teyzem benim adıma bu işlemleri yapabilir mi, prosedürü nedir?
5- Meslekten ihraç edildiğimden dolayı emeklilik hakkımdan feragat ettiğim takdirde de emeklilik ikramiyesi alabilir miyim?
6- 21 Ekim 1991 ile 31 Mart 1992 tarihleri arasında KKTC’de 5 ay 7 gün çalışma sürem vardır. Bu durum sigorta başlangıç tarihini geriye götürür mü? Yani emeklilik yaşımı öne alır mı? EX-TEACHER
Cevap: Sorunuzda belirttiğiniz tarihler ile verdiğiniz toplam hizmet süreniz tutarlı değil. Muhtemelen KKTC’de geçen sürenizi de toplam hizmet sürenize dahil etmişsiniz. Verdiğiniz bilgilere göre Türkiye’deki çalışma süreniz 21 yıl 11 ay. Sorunuzu bu varsayıma göre cevaplandırıyoruz.
1)Emekli Sandığı’nda emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet eksiğiniz olan 3 yıl 1 ay süreyi cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyerek tamamlayarak Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz. Ancak bu durumda ihraç edilip hizmet birleştirerek emekli olacağınızdan emekli ikramiyesi ödenmez. Bundan sonra hiç prim ödemeseniz de, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (15 yıl fiili hizmet ve 61 yaş şartlarıyla). Emekli ikramiyenizi de alabilirsiniz.
2) Sorunuzda askerlik durumunuzu belirtmemişsiniz. Memurlar askerlik sürelerini borçlanılabiliyor. Boşta geçen çalışılmamış süreler borçlanılamıyor. Öncelikle borçlanma yapmanız için sigortalı olmanız gerekiyor. İsteğe bağlı sigorta primi asgari ücrete göre belirleniyor. Bugün itibarıyla isteğe bağlıya her ay 1.601 lira ödenmesi gerekiyor. İsteğe bağlı sigortaya 3 yıl 1 ay prim ödeyerek hizmet sürenizi 25 yıla tamamladığınız tarihte emekli olabilirsiniz.
3) Emekli Sandığı’nda hizmeti 5 yıl ile 10 yıl arasında olanlara kesenek iadesi yapılmaktadır. Hizmetiniz de 10 yıldan fazla olduğundan size kesenek iadesi yapılmaz. Toptan ödeme şartlarını da taşımadığınızdan toptan ödeme de yapılmaz.
4) İsteğe bağlı sigortaya başvurma veya 61 yaşınızı doldurduğunuz tarihte hâlâ cezaevinde olursanız emeklilik için başvurma işlemlerinizi vasiniz olan teyzeniz yürütebilir.
5) Emeklilik hakkından vazgeçilerek emeklilik ikramiyesi ödenmesi gibi bir uygulama bulunmuyor.
6) KKTC’de geçen çalışma süreniz Emekli Sandığı’ndan emeklilik yaşınızı etkilemez.
