Giriş
Soru: Yakınım olan mamul 36 yaşındaki erkek çocuğunun, Emekli Sandığı’ndan emekli olan babası Ocak 2022’de vefat etti. Acaba bu çocuğa babasının aylığını bağlatabilir miyiz? MUZAFFER
Cevap: Emekli Sandığı emeklisinin vefat etmesi halinde malul veya muhtaç durumda olan erkek çocuğuna evli dahi olsa yaş aranmadan yetim aylığı bağlanabilir. Çocuğun raporlarını ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu sağlık kurulunun çocuğun malul olmasına karar vermesi gerekiyor. Muhtaçlık şartı ise çocuğun aylık gelirinin, aylık asgari ücretin net tutarından (bugün için 4 bin 253 liradan) az olması gerekiyor. Çocuk bu şartları taşıyorsa, yani malul ve muhtaçsa babasında yetim aylığı alabilir.
BAŞLANGIÇ PANCAR SATIŞ TARİHİNE ÇEKİLEBİLİR Mİ?
Soru: 21 Mayıs 1975 doğumlu annemim ilk sigorta başlangıç tarihi 27 Mayıs 2010. Toplam 1200 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olabilir? 2001 ve 2002’de pancar ekimi ve satışı var. Fakat tevkifat kesilmemiş. Ekte belge mevcut. Bu durumda sigorta başlangıcını öne nasıl aldırabiliriz? Hukuksal yolu mümkün mü? Ayşe BENLİ
Cevap: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için 4800 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi. 3600 gün daha prim ödeyerek primini 4800 güne tamamlaması şartıyla, 61 yaşını dolduracağı 21 Mayıs 2036’da emekli olabilir. Annenizin tarım Bağkur’a 2001’den tescilinin yapılabilmesi için pancar satışına ilişkin müstahsil makbuzunun üstünde, Bağkur prim kesintisinin görünmesi ve yapılan prim kesintisinin SGK’ya intikal ettirilmiş olması gerekiyor. Bunlar yapılmadığından maalesef anneniz 2001’den tarım Bağkur’una kayıt yaptıramaz.
KIDEM TAZMİNATI TAVAN TUTARI AŞAMIYOR
Soru: Temmuz ayında emekli olacağım. 23 seneden beri aynı işyerinde çalışıyorum. Acaba kıdem tazminatım nasıl hesaplanacak? ZAFER
Cevap: Kıdem tazminatı en son alınan ücret üstünden hesaplanır. Son aldığınız brüt ücretin 23 katı kadar kıdem tazminatı hesaplanması gerekir. Aylık ücret tutarınızı bildirmemişsiniz. Kıdem tazminatında bir tavan tutar var. Tavan tutarın üstünden kıdem tazminatı ödenemiyor. Ödenirse de tavan tutarı aşan kısım ücret olarak dikkate alınarak prim ve vergiye tabi tutuluyor. Bugün için tavan 10 bin 848 liradır. Ancak bu tutar 1 Temmuz’da memur maaş katsayısına bağlı olarak artar. Son ücretinizin tutarı kıdem tazminatının tavanını aşıyorsa her yıl için tavan tutarı kadar kıdem tazminatı hesaplanır.
ASKERLİK ÜÇ YIL ERKEN EMEKLİ EDER
Soru: 5 Temmuz 1977 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mayıs 2000. Toplam 7400 gün prim ödemem var. 21 Kasım 1997’de askere gittim ve 18 ayda tamamladım. Askerlik borçlanması yaparak sigorta girişimi Eylül 1999 öncesine çekmek istiyorum. Fakat sigorta başlangıç tarihimin hangisi olacağını bilmiyorum. 21 Kasım 1997 tarihi mi yoksa ödediğim 18 aylık geriye dönük tarih olan Ekim 1998 mi? Alpaslan TUNCAY
Cevap: 7000 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan askerliğin borçlanılması, sigorta başlangıç tarihini borçlanma gün sayısı kadar geri çeker ama tarihi askerlik yapılan tarihe götürmez. 18 ay askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 1 Kasım 1998’e çekerek emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Gördüğünüz gibi borçlanma üç yıl erken emekli olmanızı sağlıyor.
PRİM GÖRÜNMEYEN GİRİŞ BAŞLANGIÇ SAYILMIYOR
Soru: SSK giriş tarihim 1 Ocak 1995. Ancak prim gün sayısı görünmüyor. 29 Eylül 2004’te prim gün sayısı görünüyor. Hâlâ aktif çalışıyorum. SSK’ya 4300 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1 Kasım 1999 ile 5 Mayıs 2001 tarihleri arsında yaptım. Acaba emeklilik yaşım kaç? İşimden tazminat alarak çıkabilirim? Abdullah YILMAZ
Cevap: Girişinizde adınıza prim ödemesi görünmediğine göre sigortanız ya çırak ya da staj sigortasıdır. Prim ödemesi olmayan girişler maalesef sigorta başlangıcı sayılmıyor. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Askerlik tarihinize göre 1979 doğumlu olmalısınız. 2004’deki başlangıcınıza göre emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 7000 güne tamamlamanız koşuluyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte de emekli olabilirsiniz. 2700 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Ayrıca 200 gün daha prim ödeyerek priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
