Giriş
SORU: 1982 doğumluyum. Sigortası başlangıç tarihim 1995 olup 8790 gün primim var. Emekli olmama 1 sene 3 ayım var. Stajyerlik kanunu çıkarsa emekli olabilir miyim? Ali KEMAL
CEVAP: Sorunuzdan 1995 girişinizin çırak sigortası olduğu anlaşılıyor. Çırak ve stajyerliğin sigorta başlangıcı sayılmasına ilişkin bir yasa çıkartılırsa, 1995 girişiniz emeklilik açısından da sigorta başlangıcı sayılır. Yasayla EYT kapsamına gireceğinizden emekli olurken yaş aranmayacak olup priminiz de yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 2025’te 25 yıl sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bir an için 1995 girişinizin çırak sigortası olmadığı ve girişte adınıza kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödendiğini varsaysak bile, sizin gibi sigortası 18 yaşından küçükken başlayanlarda 25 yılın hesabı 18 yaşın doldurulduğu tarihten itibaren başlatıldığından, başka bir ifade ile sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alındığından 2025’te 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EKSİĞİMİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEYEBİLİR MİYİM?
SORU: 1971 doğumluyum. 1990 sigorta girişimle 3400 gün prim ödemem var (2 çocuk doğum borçlanmalarımı yatırdım). Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Kalan 200 günü isteğe bağlı ödesem olur mu? Sevim ARSLANCAN
CEVAP: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 200 gün daha prim ödeyerek toplam primi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılıyor. 3400 gün priminiz içinde Bağkur’a ödediğiniz prim yoksa 200 gün prim eksiğinizi isteğe bağlı ödemenizde sakınca yok.
EMEKLİ ÇALIŞAN KIDEM TAZMİNATINI NASIL ALABİLİR?
SORU: Özel sektör işyerinden 2015’te emekli oldum ve ara vermeden çalışmaktayım. 63 yaşımdayım. Artık çalışmaya gücüm yetmiyor. Ağır sanayide çalışıyorum. Kaç yıl daha çalışırsam tazminatımı alabilirim? 10 yılı doldurman gerekli diyorlar. Bu doğru mu? Adil GÜNDOĞDU
CEVAP: Normalde çalışan emekli kendi isteği ile işinden ayrıldığında kıdem tazminatı alma hakkı yok. Çalışan emeklinin kıdem tazminatı alabilmesi için ya işverenin haksız yere işine son vermesi ya da kendisi haklı bir nedenle iş akdini fesih ederek işinden ayrılması lazım. İşçiye mobbing uygulanması (psikolojik taciz), yıllık izin kullandırılmaması, ödenen ücretle SGK’ya bildirilen ücretin farklı olması, fazla çalışma ücreti ödenmemesi vb. nedenler işçiye iş akdini haklı olarak fesih hakkı verir.
EKSİK GÜNLERİ SATIN ALABİLİR MİYİM?
SORU: 1 Temmuz 1968 doğumluyum. SSK giriş tarihim 3 Ağustos 1992 olup 5000 gün prim ödemem var. 1993’ten 1999’a kadar aylık 15 gün prim yatmış. Bu aylardaki eksik primleri satın alabilir miyim? Sami GÜNEY
CEVAP: 1993-1999 arasında ay içinde 30 günden az olan prim ödenmeyen boş günleri satın alarak ayın primini 30 güne tamamlayarak priminizi artıramazsınız. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
