Giriş
İran’ın, nükleer programı konusunda Batılı ülkelerle vardığı anlaşma çok kritik önemde. Bu gelişmenin bölgemiz ve dünya bakımından ciddi sonuçları olacak. Uzlaşmanın olumlu yönleri kadar, getirebileceği belirsizlikler ve riskler de var.
[[HAFTAYA]]
Önce sürecin gelişimini hatırlatayım: İran ile P5+1 denen ülkeler arasında uzunca süredir pazarlıklar yapılıyordu. P5+1 ülkeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’nın yanı sıra Almanya’nın katılımıyla oluştu. Almanya, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olmamasına rağmen görüşme masasına oturarak kendisine etkin bir yer edindi. ABD’nin başını çektiği Batılı ülkeler İran’ın nükleer silah sahibi olmasını engellemek istiyordu. İran’a da şartları kabul etmediği için yıllardır ambargo uygulanıyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başbakanlığı döneminde İran’a yönelik ambargoların hafifletilmesi için uluslararası toplum ve BM nezdinde en ciddi çaba harcayan liderlerden biriydi. Hatta o günlerde Erdoğan’ın bu kararlı duruşu nedeniyle Türk-Amerikan ilişkilerinde gerginlik yaşanmıştı. Aradan uzun süre geçti. İsviçre’nin Lozan şehrinde sürdürülen görüşmeler anlaşmayla sonuçlandı. Bizzat ABD Başkanı Barack Obama, İran’ın nükleer silah elde etmesinin önüne geçildiğini söyledi. Varılan uzlaşma sayesinde İran’a yönelik ambargolar kademeli şekilde kaldırılacak. Bu sürecin bana göre en büyük kazananı İran olmuştur. Irak ve Suriye’de zaten en etkin oyun kurucu durumundalardı. Bu son gelişmeyle ekonomik gücünü ve küresel sistemdeki yerini iyice güçlendirecek. Yüzlerce yıllık diplomasi geleneğine sahip olan İran devleti, çok aleyhte koşullarda oturduğu müzakere masasından avantajla kalktı. Ambargoların kaldırılmasıyla ticaretin güçlenecek olması Türkiye için de olumlu. Diğer taraftan, düşen tansiyona bağlı olarak gerileyecek petrol fiyatları da bizim gibi ülkelerin işine gelir. Yakın dönemde İran’dan Türkiye’ye gelecek turist sayısında da önemli artış olacağını düşünüyorum. Ancak İran’ın aşırı derecede güçlenmesi ve bölgede yeni hamlelere girişmesi Türkiye’yi rahatsız eder. Yemen’deki son çatışmalarda İran’ın rolüne karşı Erdoğan’ın nasıl çıkış yaptığını unutmayalım. Ankara, Tahran’ın Suriye’deki rolünden ötürü de aşırı derecede rahatsız durumda. Türkiye Suudi Arabistan ve İsrail kadar olmasa da İran’ın fazlaca öne çıkmasını risk faktörü olarak algılıyor. Gelişmeleri bu çerçeveden izlemeye devam edelim.
? ? ?
Popüler müziğimizin büyük ustası, değerli sanatçımız Kayahan hatıralarımızda derin izler bırakarak aramızdan ayrıldı. Neredeyse her bestesinin “hit” olması onun müzikal becerisinin ve yaratıcılığının kanıtıydı. Türkiye’nin son 30 yılında aşklar, sevdalar, ayrılıklar, Kayahan’ın notalarıyla dile geldi. Onu çok özleyeceğiz. Kendisine Allah’tan rahmet, kederli ailesine başsağlığı dilerim.
