Giriş
Türkiye’nin küresel açılımları, özellikle Kafkaslar, Ortadoğu ile Afrika ülkelerine yönelik adımları bu coğrafyada geçmişte sömürgeci politikalar güden Fransa tarafından yakından izleniyor.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Ankara’nın başta Afrika olmak üzere ciddi kazanımlar elde etmesi neticesinde farklı cephelerde Türkiye’ye yanıt arayışına girmişti. Özellikle Yunanistan’a silah desteğiyle, Ankara’yla bilek güreşini farklı aşamalara taşıyacağının işaretini vermişti. Erdoğan’ın Afrika’yı öncelikli işbirliği alanı ilan etmesiyle bu kıtada Türk şirketleri Çin’in ardından ikinci sıraya yükseldi.
Türk Hava Yolları, Afrika’da en fazla ülkeye uçan havayolu olurken Ankara yine aynı bölgede en fazla diplomatik temsilciliği bulunan ülke haline geldi. Diğer taraftan Türkiye’nin; Lübnan, Suriye ve Dağlık Karabağ gibi Fransa’nın tarihi olarak yakın ilgi gösterdiği bölgelerde belirleyici adımlar atması, Fransa’dan daha sert ve hırçın tepkilerin gelmesine neden oldu.
Fransa’da kimi yayın organlarında objektiflikten uzak, karalama ve hedef gösterme yaklaşımlarının ağırlık kazanmasının gerisinde bu siyasi motivasyonu görüyorum. Le Point dergisi kısa aralıklarla Erdoğan karşıtı “Les Diaboliques” (şeytani) ve “L’eradicateur” (yok edici) tarzında nefret cümleleri içeren kapaklarla çıkmıştı. Le Monde ve Le Figaro gibi saygın yayın organlarında ise son dönemde Türkiye’nin artan ağırlığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın diplomatik çabalarını öne çıkaran önemli analizler yer alıyor.
Merkez sağ görüşlü köklü gazetelerden Le Figaro’nun makalesi “Erdoğan’ın diplomasisi Türkiye’yi nasıl uluslararası sahnede vazgeçilmez konuma getirdi?” başlığını taşıyor. Analiz, Ankara’nın aktif dış politika adımlarını ele alıyor ve Rusya-Ukrayna krizindeki arabuluculuk rolüne odaklanıyor. Türkiye için “Ukrayna’daki savaşın ilk galibi olabilir mi?” ifadesine yer veriliyor ve dünyada 6. en geniş büyükelçi ağına sahip ülke olduğu vurgulanıyor.
Yazıda görüşlerine başvurulan IRIS düşünce kuruluşunun araştırma direktörü eski Büyükelçi Jean de Gliniasty, “Türkiye, Batı’nın parçası olmakla birlikte, ittifaklarını çeşitlendiriyor. Çıkarlarına ters olduğunda dahi sürekli diyalog halinde. Türkiye çok kutupluluk virtüözü haline geldi” ifadelerini kullandı. Moskova’daki Fransız-Rus Gözlemevi Direktör Yardımcısı Igor Delanoe de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Putin’le ilişkilerini tamamen Ukrayna dosyasına kilitleyen Avrupalıların aksine, hassas konuları farklı bölümlerde ele alma kapasitesine sahip olduğunu kaydetti.
ERDOĞAN’IN AKTİF ROLÜ
Gazetede yer alan analizlere, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bizzat liderlik ettiği tahıl koridoru çabası ve savaşın önlenmesine yönelik gayretler ışık tutmuş. Avrupa Birliği ülkeleri blok halinde bir tutum alıp Rusya ile karşı cephede konumlanırken Türkiye her iki ülkeyle de dengeli yaklaşımla barış için çabalıyor.
Antalya Diplomasi Forumu marjında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun gayretleri, Türk müzakere heyetlerinin çabaları ve İletişim Başkanlığı’nın yoğun bilgilendirme faaliyetlerinin bu sonuca ulaşılmasında katkısı oldu.
Neticede Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres çok kısa arayla üst üste Türkiye’yi ziyaret etti. AB konuyu sadece uzaktan izlerken Türkiye bu bağlamda BM’nin en etkili oyuncusu. İstanbul, bu süreçte uluslararası merkez haline geldi.
