Bir gastronomi başkenti: İzmir

Dünya üzerinde Birleşmiş Milletler’e üye olan 192, dünyaca tanınan 193 ülke var. Tanınmayan ülkelerle birlikte bu sayı 206... İrili ufaklı şehir sayısı ise 2 milyondan fazla. Dolayısıyla günümüzde bunca şehir arasından sıyrılıp bir ya da birkaç alanda markalaşabilmek, küresel anlamda adından söz ettirebilmek bir hayli zor. İzmir bu anlamda şanslı bir kent. Köklü bir tarihi var. Farklı uygarlıklara ev sahipliği yaptı. Bergama, Efes gibi önemli antik kentler İzmir’de. Binlerce yıldır liman kenti. Ancak daha fazlasını yapabilmeliyiz.

İşte tam da bu noktada gastronomi veya gastroturizm ön plana çıkıyor. Gastronomi kelimesinin dünya literatürne girmesi Akdeniz coğrafyasının bir ürünü... Terimin isim babası olan Sicilyalı Yunan Archehestratus, Milattan Önce 4’üncü yüzyılda yazdığı ve Akdeniz Bölgesindeki gıda ürünleri ile şarapları tanıttığı kitabına “Gastronomia” adını vermiş... Yunanca mide anlamına gelen “Gastèr” ile yasa anlamına gelen “Nomos” kelimelerinden oluşan “Gastronomia” kelimesi kitabın ruhunu da tam olarak yansıtıyor.

Archehestratus, toprağın ve iklimin mide yasalarını belirlediğini açıkça gösteren bu kitap ile gastronomisi olmaksızın bir şehrin tanımlanamayacağının da altını güçlü bir biçimde çizmiş oldu... Hem de günümüzden neredeyse 2 bin 400 yıl önce... Böylece gastronomi, yiyecek ve içeceklerin tüm özelliklerinin tarihsel, sanatsal ve unsurlarla örüldüğünün kabulü ile uygulanan ve gelişen bir disiplin haline geldi. Zaman içinde de yeme içmenin tüm özelliklerinin ayrıntılı bir biçimde ele alınması, anlaşılması, uygulanması ve geliştirmesini kapsayan bir bilim dalı oldu. Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Seyahat Örgütü’ne göre, dünya turizm gelirleri içerisinde yemeiçme harcamalarının payı yüzde 30 seviyesinde...Turistlerin yüzde 88.2’si “Seyahat için destinasyon seçme kararımda yemek çok önemli” diyor.

*

Gastronomi turizmi alanında en başarılı örneklerden biri İspanya’nın Barselona kenti. Kentin turizm gelirlerinin dörtte biri yiyecek-içecek aktivitelerinden oluşuyor. Her yıl 500’ü aşkın gastronomi etkinliğine ev sahipliği yapan kent, gastronomi turizminin bir kenti ne kadar kalkındırabileceğinin de canlı bir kanıtı.

İzmir Ticaret Borsası olarak biz de hem turizmde yükselen bu trendi hem de İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in ortaya koyduğu “Başka Bir Tarım Mümkün” anlayışını kapsayacak şekilde, ayağı yere basan, vizyonu olan bir gastronomi hareketinin temellerini atmak için kolları sıvadık. Ve geçen hafta, yine Büyükşehir’in desteği ve güçlü iş birliği ile “Gastroekonomide Tarımın Rolü” başlığı altında bir arama konferansı düzenledik.

Sabancı Üniversitesi Arama Kürsüsü Başkanı Prof. Oğuz Babüroğlu’nun moderatörlüğünde, İzmir Büyükşehir Belediyesi danışmanları ve gıda alanındaki iştiraklerinin yöneticileri, öğretim görevlileri, kooperatif başkanları, gıda ve tarım alanında faaliyet gösteren şirketlerin temsilcileri, restoran işletmecileri, şefler, aşçılar, medya mensupları, iletişimciler, marka uzmanları, yazarlar, araştırmacılar, İzmir Ticaret Borsası üye ve profesyonellerinin katılımıyla iki gün süren bu etkinlik adeta bir beyin fırtınası estirdi.

Üzerinde yaşadığımız bu güzel topraklarda yetişen Ege’nin üç güzeli üzüm, incir ve zeytinden meşhur otlarımıza, denizdeki balıktan daldaki meyveye, gastroturizm rotalarından markalaşmaya, tüm bunların bir bütün içinde pazarlanmasından iletişimine kadar pek çok farklı konunun enine boyuna tartışıldığı arama konferansının çıktıları Ege gastronomi hareketinin de temelini oluşturacak. Her biri kendi alanında önemli başarılara sahip 52 ismin vakit ayırıp katıldığı böylesine kapsamlı bir gastronomi etkinliğini İzmir’de düzenlemiş olmaktan ve Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği samimi destekten son derece mutluyum...

*

İzmir’in gastroturizm alanındaki parlak geleceği için birikimlerini gönüllü olarak ve hiçbir kısıt olmadan sunan tüm katılımcılara teker teker teşekkür ediyorum. Normalde bu köşeden “Şunu yaptık, bunu yaptık” demeyi sevmiyorum ama bu kez durum farklı. Çünkü yapılan bu proje sadece ve sadece İzmir’in, Ege’nin bereketli yarınları için... Turizmde yıllardır 1.5 milyon ziyaretçi sınırını aşamayan, sezonu 12 aya yayamayan İzmir’in refahı, tarladan tabağa kadar emek veren herkesin daha çok kazanması için... Yolumuz açık olsun.