Giriş
Biliyorum ki hiç kimse maske kullanmaktan memnun değil. Ama COVID-19 salgını bir gün tamamen sona erse de maske kullanmaya devam etmek zorunda kalabiliriz. Bunun tek nedeni de tüm dünyada artan hava kirliliği olur. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun yayınladığı hava kirliliği raporuna göre, 2020 yılında Türkiye’deki illerin tamı tamına 42’sinde kanserojen olan ince partikül seviyesi, olması gereken seviyenin üzerinde çıktı...
Aynı dönemde Türkiye’de sadece iki ilde Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği kılavuz değerlerin altında temiz hava solundu. Bu iller Bitlis ve Hakkâri oldu. Raporda, hava kirliliğinin Türkiye’nin 13 şehrinde artık tüm yıla yayılan bir sorun olduğunun da altı çizildi...
Muş, Iğdır, İstanbul, Sinop, Malatya, Edirne, Tokat, Kayseri, Denizli, Düzce, Karabük, Ağrı ve Ankara’da 2020 yılı boyunca yapılan ölçümlerde yüksek hava kirliliği gözlemlendi. Hava kirliliğinin en yüksek oranda olduğu Muş’un sakinleri yılın 306 günü kirli hava soludu. İstanbul’un ilçeleri Mecidiyeköy, Sultangazi, Esenyurt ve Alibeyköy’de ince partikül seviyesi, DSÖ yıllık kılavuz değerlerinin üç katını aştı.
Ankara Siteler semtinde dört katına ulaştı. İzmir’in en kirli havasına sahip ilçesi ise normalin iki katı ince partikül oranına sahip Aliağa olarak belirlendi. Ne yazık ki çok sayıda insan soluduğu havanın kalitesini bilmiyor. Bunun temel nedeni de bu konudaki bilgilerin yaygın olarak kamuoyuyla paylaşılmaması.
Gözle görülüp cep telefonundan otomobile kadar hemen her cihaz tarafından ölçülebilen hava durumu televizyonlarda özel bültenlerle halka duyurulurken, havanın kalitesinden pek söz edilmiyor. Oysa dünyadaki gelişmeler bunun artık bir mecburiyet haline geldiğini gözler önüne koyuyor.
Bir araştırmaya göre dünyada hava kalitesine bağlı ölümler son 30 yılda yüzde 153 oranında arttı.2020’de dünyada ilk defa hava kirliliği İngiltere’de ‘resmi ölüm sebebi’ kabul edildi. Endonezya, Fransa, Polonya ve İngiltere gibi pek çok ülkede hava kirliliğinin olumsuz sağlık etkileri nedeniyle bireyler tarafından hükümetlere davalar açılmaya başlandı.
Türkiye ise henüz taslak halinde olan bir yönetmelik ile Avrupa Birliği’nin 2015’te kabul ettiği ve DSÖ’nün yeni açıklanan kılavuz değerlerinin beş katı olan kanserojen ince partikül limitine ancak 2029’da ulaşmayı hedefliyor... Sorunun daha çok konuşulur hale gelmesinin, çözüm sağlayacak düzenlemeleri hızlandıracağına inanıyorum... Bu nedenle herkesi soluduğu havanın kalitesini öğrenmeye ve varsa şikayetini tüm platformlarda paylaşmaya davet ediyorum.
ÜÇ SAATTE 6.7 MİLYAR DOLAR
Bu haftanın en çok konuşulan olaylarından biri de sosyal medya platformları WhatsApp, Instagram ve Facebook’da yaşanan erişim sorunuydu... Sıkıntı o kadar büyüktü ki üç platformu da çatısı altında barındıran Facebook’un İletişim Direktörü Andy Stone, rakip sosyal uygulamalardan olan Twitter üzerinden bir açıklama yapmak zorunda kaldı. Ancak asıl sıkıntıyı yaşayan kişi, Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg oldu. Ünlü girişimcinin serveti sadece üç saat içinde 6.7 milyar dolar eridi.
